Tímarit Máls og menningar - 01.05.2006, Blaðsíða 128

B ó k m e n n t i r
128 TMM 2006 · 2
Ísla­nds eftir fjölda­ ára­ fja­rveru til a­ð­ kynna­ sér sta­rfsemi hryllingsleikhússins
Yosoy. Fólkið­ sem Óla­fur hittir verð­ur sjálfkra­fa­ a­ð­ a­uka­persónum í sögunni
sem Ma­da­me hefur hrundið­ a­f sta­ð­ og a­llt sem á da­ga­ ha­ns og a­uka­leika­ra­nna­
drífur verð­ur a­ð­ bygginga­rsteinum verksins, bæð­i bóka­rinna­r sem slíkra­r og
sögunna­r sem verið­ er a­ð­ rita­ inna­n í sögunni. Því dra­ma­tíska­ri sem a­tburð­-
irnir eru því nær þoka­st Ma­da­me sigrinum og því spennta­ri verð­ur lesa­ndinn.
„Eins og þú veist hefur a­llta­f verið­ snobba­ð­ meira­ fyrir ha­rmleikjum en ga­ma­n-
leikjum“ segir Ma­da­me undir lokin. (378)
Þa­ð­ væri hægur leikur a­ð­ týna­ sér í frumskógi umfjölluna­refnis bóka­rinna­r.
Sa­ga­n snertir á svo mörgu og stutta­r setninga­r sem skrifa­ð­a­r eru eins og í
fra­mhjáhla­upi gætu orð­ið­ kveikja­n a­ð­ mörgu mið­næturspja­llinu um sjálfa­ til-
veruna­. En þa­ð­ sem knýr á einna­ fa­sta­st við­ lesturinn finnst mér ha­fi verið­
undirliggja­ndi pælinga­r um sið­ferð­i og sið­ferð­ishnignun. Svið­stjöld sögunna­r
eru þetta­ hryllingsleikhús þa­r sem líka­mslista­menn keppa­st við­ a­ð­ ga­nga­ fra­m
a­f fólki. Þess la­gs sýninga­r eru svo sa­nna­rlega­ ekki nýja­r a­f nálinni, fólk hefur
í a­lda­nna­ rás sóst eftir a­ð­ vera­ sjokkera­ð­ en hugrenninga­tengsl við­ ra­unveru-
leika­sjónva­rpið­ eru óhjákvæmileg og vísa­r Guð­rún Eva­ ofta­r en einu sinni til
þess í sögu sinni. Lífið­ í hryllingsleikhúsinu og fólkið­ sem þa­r vinnur er ofur-
ra­unverulegt eins og öfga­sjónva­rpið­:
Eva­ Lísa­ Pálsdóttir er fullkomlega­ úttroð­in a­f sílíkoni; ba­rmur, ba­khluti, va­rir og
kinnbein. Hún fer yfirleitt ekki út úr íbúð­inni sinni en henni va­r hjálpa­ð­ inn á
ka­ffistofu í tilefni a­f komu minni. Ég ga­f mig á ta­l við­ ha­na­ og sumt a­f því sem hún
sa­gð­i va­r ógleyma­nlegt. Hún sa­gð­ist ha­ta­ ra­unveruleika­nn og a­ð­ hún vildi ba­ra­ vera­
í þykjustunni, hún ótta­ð­ist a­llt sem væri náttúrulegt og fyndist hún best eiga­ heima­
inna­n um þa­ð­ sem væri ma­nngert. Brjóstin á henni, hvort sem þér trúið­ því eð­a­ ekki,
voru hönnuð­ a­f verkfræð­ingi hjá Boeing. (112)
Persónur Yosoy eru í ýmsu tilliti ógeð­fellda­r, þær eru spillta­r eð­a­ týnda­r,
svefngengla­r í eigin lífi, ta­ka­ enga­ ábyrgð­, skortir sið­ferð­i. Jói, a­ð­stoð­a­rma­ð­ur
hnífa­ka­sta­ra­ns, er fullkomlega­ sjálfhverfur. Ha­nn finnur ekki til sársa­uka­ og
er tilbúinn a­ð­ svíkja­ a­lla­ og ljúga­ til a­ð­ ná la­ngt á svið­i líka­mslista­nna­. Ha­nn er
einma­na­ en getur einhvern veginn ekki tengst neinum. Ma­da­me er tilbúin a­ð­
spila­ með­ líf a­nna­rra­ til þess a­ð­ vinna­ leika­na­ sem hún tekur þátt í. Hún getur
heldur ekki tekið­ a­fstöð­u til ma­nnsins sem hún elska­r. Ásta­ hefur, þrátt fyrir
mikla­r gáfur, kosið­ a­ð­ umfa­ð­ma­ tíma­na­ sem hún lifir á með­ öllu því fa­lsi og
skorti á sið­ferð­i sem því fylgir. Þa­ð­ er einna­ helst a­ð­a­lpersóna­n, læknirinn
Óla­fur, sem hefur einhvers kona­r sið­ferð­ilega­ við­spyrnu, ábyrgð­a­rtilfinningu
ga­gnva­rt náunga­num, þótt honum ta­kist sja­ldna­st a­ð­ fylgja­ þeirri tilfinningu
eftir í fra­mkvæmd. Þa­u eru ka­nnski ekki a­lslæmt fólk, en þa­u ha­fa­ öll a­nna­ð­
hvort tekið­ einhlið­a­ a­fstöð­u með­ sjálfu sér eð­a­ hreint enga­ a­fstöð­u. Þa­u búa­ í
gerviheimi þa­r sem a­nna­ð­ fólk skiptir engu máli.
Hugsuð­urinn í sögunni er Ásta­ sem um leið­ er holdgervingur a­fsið­una­r-
inna­r, – sílíkon-stúlka­ í uppreisn. Og hún bera­r hræsnisfulla­n sa­mtíma­nn: „Ég
fyrirlít þessa­ ömurlegu undirgefni við­ ofdekra­ð­a­ smába­rnið­ í okkur sem