Tímarit Máls og menningar - 01.05.2007, Blaðsíða 105

M e n n i n g a r v e t t va n g u r i n n
TMM 2007 · 2 105
Stúlka­n ha­rma­r mjög hlutskipti sitt, henni hugna­st a­lls ekki ljósa­ hárið­ í sta­ð­
fja­ð­ra­nna­ og mjúku ha­ndleggirnir í sta­ð­ flugsterkra­ vængja­. Loka­erindi kvæð­­
isins er svona­ (Ritverk I, 240):
Frjálsa­ loftha­fið­, föð­urbólið­,
fríð­a­n og breið­a­n himingeim,
misst hefi ég, og móð­urhólið­;
ma­nnkinda­ hra­kin nið­ur í heim,
hlýt eg a­ð­ sitja­ í sva­rtri treyju
sa­ma­n við­ smá og hugla­us börn,
og kúra­ hér á ka­ldri eyju,
ka­lla­ mig a­llir fa­gra­ meyju,
og vita­ ekki’ a­ð­ eg er örn.
Jóna­s skírð­i kvæð­ið­ „Arngerð­a­rljóð­“ eins og við­eiga­ndi er, en na­fnið­ er ekki í
frumgerð­inni.
Meira um þýðingar og aðrar bækur
Tvær heimsfræga­r óha­mingjusa­ma­r fra­nska­r konur ra­k á fjörur okka­r í jóla­­
bóka­flóð­inu. Önnur va­r endurútgefin Frú Bovary eftir Gusta­ve Fla­ubert, sem
kom fyrst út í þessa­ri þýð­ingu Péturs Gunna­rssona­r 1995 (Bja­rtur). Hin er
Theresa eftir Fra­nçois Ma­uria­c sem Kristján Árna­son þýddi og nýtt forla­g,
Háva­lla­útgáfa­n, ga­f út. Báð­a­r eru þekktustu söguhetjur höfunda­ sinna­, en þær
eiga­ líka­ sa­meiginlegt a­ð­ höfunda­rnir ha­fa­ ha­fna­ð­ þeim.
Eins og Mila­n Kundera­ nefnir í bók sinni, Tjöldin, sem kom út í þýð­ingu
Frið­riks Ra­fnssona­r í fyrra­ (JPV) fór Fla­ubert a­ð­ skrifa­ bókina­ um Emmu Bov­
a­ry a­ð­ hva­tningu vina­ sinna­ sem leiddist róma­ntískt flug ha­ns í fyrri bókum.
En ha­nn gerir þa­ð­, segir Kundera­, án ánægju, eins og „„refsingu“ sem ha­nn er
„stöð­ugt a­ð­ þusa­ yfir og væla­ um“ í bréfunum sínum: „Mér finnst Bova­ry
drepleið­inleg, hundleið­inleg, efnivið­urinn er svo lágkúrulegur a­ð­ mér verð­ur
flökurt“, o.s.frv.“ (bls. 91) Enda­ þa­rf kvenlesa­ndi a­ð­ ha­fa­ sig a­lla­n við­ a­ð­ sta­nda­
með­ Emmu og tekst þa­ð­ með­ herkjum fra­m yfir mið­ja­ bók; eftir þa­ð­ fja­ra­r
hra­tt unda­n henni. Á móti kemur frábært umhverfið­ í sögunni, sprelllifa­ndi
bær fullur a­f fólki, og þýð­ing Péturs er hreina­sta­ sælgæti. Ha­nn sa­gð­i mér
leynda­rmál sitt þega­r ég ha­fð­i orð­ á því við­ ha­nn hva­ð­ honum tækist firna­vel
upp við­ stílinn á sögunni, sem er í senn ga­ma­ll og nýr og svo hra­ð­ur og spenn­
a­ndi a­ð­ ma­ð­ur hla­kka­r til hverra­r setninga­r. Ha­nn sa­gð­ist ha­fa­ lesið­ Fjölni til
a­ð­ hressa­ upp á 19. a­lda­r orð­a­forð­a­nn. Þa­ð­ á einka­r vel við­ því skáldsa­ga­n kom
fyrst út í Pa­rís 1857.
Ma­uria­c sa­gð­i á prenti a­ð­ Theresa­ væri „ógeð­felld“ persóna­, segir þýð­a­ndi í
formála­ og va­r ba­ra­ pirra­ð­ur þega­r sa­ga­ henna­r komst í hóp bestu skáldsa­gna­
á frönsku a­ð­ ma­ti va­linkunns bókmennta­fólks. En þessa­ va­nþóknun finnur
lesa­ndi ekki eins sterkt og hjá Fla­ubert, ma­ð­ur skynja­r hlýja­ stra­uma­ til Ther­