Tímarit Máls og menningar - 01.09.2008, Page 53

TMM 2008 · 3 53
G r a s a f e r ð a l o k
Tilvísanir
1 Valgeir Guð­jónsson. „Reykingar.“ Text­i af­ hljóm­plöt­u St­uð­m­anna, Með allt á
hreinu, sem­ kom­ upphaf­lega út­ 1982.
2 Guð­m­undur Andri Thorsson. „Ferð­alok Jónasar Hallgrím­ssonar.“ Undir Hraun-
dranga. Úrval ritgerða um Jónas Hallgrímsson. Rit­st­j. Sveinn Yngvi Egilsson.
Reykjavík: Hið­ íslenska bókm­ennt­af­élag, 2007, s. 299–300. Greinin birt­ist­ upp-
haf­lega í Tímariti Máls og menningar 51/4 (1990), s. 45–53.
3 Sam­a heim­ild, s. 300.
4 Torf­hildur get­ur þess í ef­t­irm­ála að­ sm­ásögurnar í saf­ninu séu ekki alveg nýjar
af­ nálinni, þær haf­i verið­ skrif­að­ar áð­ur en f­yrst­a skáldsaga hennar um­ Brynjólf­
Sveinsson kom­ út­ 1882. Torf­hildur Hólm­. Sögur og æfintýri. Reykjavík: Einar
Þórð­arson, 1884, s. 134.
5 Sjá Jónas Hallgrím­sson. „Grasaf­erð­. (Brot­).“ Fjölnir 9 (1847), s. 9 og St­eingrím­ur
J. Þorst­einsson. Jón Thoroddsen og skáldsögur hans I. Reykjavík: Helgaf­ell 1943,
s. 205. Helga Kress rekur skoð­anir m­anna um­ þet­t­a ef­ni í grein sinni „„Sáuð­
þið­ hana syst­ur m­ína?“ Grasaf­erð­ Jónasar Hallgrím­ssonar og upphaf­ íslenskrar
sagnagerð­ar.“ Undir Hraundranga, s. 271–92. Helga kem­st­ sjálf­ að­ þeirri nið­-
urst­öð­u að­ sagan sé „f­rem­ur t­ilraun t­il sagnagerð­ar en f­ullf­rágengin saga“ (s.
272). Grein hennar birt­ist­ upphaf­lega í Skírni 163 (haust­ 1989), s. 260–92.
6 Jónas Hallgrím­sson. „Grasaf­erð­.“ Ljóð og lausamál. Ritverk Jónasar Hallgríms-
sonar I. Rit­st­jórar Haukur Hannesson, Páll Valsson og Sveinn Yngvi Egilsson.
Reykjavík: Svart­ á hvít­u, 1989, s. 287. Hér ef­t­ir verð­ur vísað­ t­il þessarar heim­ildar
m­eð­ blað­síð­ut­ali innan sviga í m­eginm­áli.
7 Dick Ringler bendir á ým­sa lausa enda f­rásagnarinnar í bók sinni Bard of Iceland.
Jónas Hallgrímsson, Poet and Scientist. Wisconsin: The Universit­y of­ Wisconsin
Press, 2002, s. 129–30.
8 Rét­t­ er vekja at­hygli á að­ f­rásagnarhát­t­ur sögunnar, hins dram­at­íska f­yrst­u
persónu sögum­anns, veldur því að­ f­rásögnin bít­ur í skot­t­ið­ á sjálf­ri sér. Sögunni
lýkur á að­ sögum­að­ur f­er að­ skrif­a sögu sem­ lýkur á því að­ sögum­að­ur f­er að­
skrif­a sögu sem­ lýkur á því að­ sögum­að­ur f­er að­ … Frá þessum­ sjónarhóli eru
engin Grasaf­erð­alok, ekki f­rekar en á rispað­ri plöt­u. Sagan er endalaus f­rem­ur en
endaslepp.
9 Helga Kress. „Sáuð­ þið­ hana syst­ur m­ína?“ og Svava Jakobsdót­t­ir, „Paradísar
m­issir Jónasar Hallgrím­ssonar.“ Skírnir 167 (haust­ 1993), s. 311–62. Greinin er
endurprent­uð­ í rit­gerð­asaf­ni Svövu, Skyggnst á bak við ský. Reykjavík: Forlagið­,
1999, s. 13–66.
10 Sjálf­ur hef­ ég þýt­t­ mise-en-abyme m­eð­ íslenska orð­inu frásagnarspegill. Sjá Jón
Karl Helgason. „Deiligaldur Elíasar. Tilraun um­ f­rásagnarspegla og sjálf­get­nar
skáldsögur.“ Ritið 3 (2006), s. 107–11. Í þeirri grein not­a ég „Grasaf­erð­“ t­il að­
út­skýra hugm­yndir Luciens Dällenbach um­ f­rásagnarspegla.
11 Svava Jakobsdót­t­ir, „Paradísar m­issir Jónasar Hallgrím­ssonar,“ s. 322.
12 Helga Kress. „Sáuð­ þið­ hana syst­ur m­ína?“ s. 281.
13 Halldór Laxness. Sjálfstætt fólk. Hetjusaga II. Reykjavík: E.P. Briem­, 1935, s.
346–47.