Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2001, Blaðsíða 54

J\Aaíkn - leið til bata
Bókin „Matarfíkn, leið til bata“ er
komin út í íslenskri þýðingu en
hún er byggð á 12 spora kerfi
OA-samtakanna. Höfundur
bókarinnar er Jim A. sem átti við
offituvanda að stríða en losaði sig
við 50 kíló og hefur haldið sér
þannig í rúm 20 ár. í bókinni er
farið í gegnum sporin 12 og
erfðavenjur samtakanna og
leiðbeiningar til þeirra sem vinna
með fólki sem á við offituvandamál að stríða. Útgefandi
bókarinnar, sem er félagsmaður í OA-samtökunum, segist
hafa hitt Jim A. er hann var á ferð hér um landið og eftir að
hafa lesið bókina samkvæmt ábendingum félaga síns var
fengið leyfi hjá höfundi til að gefa bókina út í íslenskri þýð-
ingu. Ritstjóri Tímarits hjúkrunarfræðinga hitti að máli konu
sem hefur átt við þessi vandamál að strlða en tekist að
finna aðstoð í OA-samtökunum.
„Þarf aldrei
aftur að fara
í megrun"
„Ég held ég hafi byrjað
ofát svona um það bil er
ég hætti á brjósti," segir
hún og hlær. „Að
minnsta kosti eru ótrúlega
margar minningar mínar
tengdar mat. Ég var feitlagið
barn, feitari en jafnaldrar mínir,
og fannst það leiðinlegt. Fyrstu
megrunina fór ég í 10-12 ára
gömul, náði þá nokkrum
árangri, léttist um nokkur kíló,
en varð aldrei grönn.
Þetta fór að há mér meira
og meira er ég var unglingur, þó var ég ekkert mjög feit en
fannst ég feitari en ég var. Ég hélt að engum strák gæti
dottið í hug að verða hrifinn af mér og hélt alltaf að það
lægju einhverjar annarlegar hvatir að baki ef þeir sýndu
mér áhuga.
Á þessum tíma las ég allt sem ég náði í um mataræði,
342
varð eins og gangandi alfræðiorðabók um þessi mál en
það gagnaðist mér samt ekkert. Ég hélt áfram að bæta á
mig og reyndi öll ráð til að léttast, fór í gönguferðir, líkams-
rækt, megrunarklúbb, námskeið hjá næringarfræðingi, ég
hef reynt flestalla megrunarkúra, svo sem súpukúrinn,
jógúrtkúrinn, herbalife og margt fleira. Ég léttist oft um
nokkur kíló en svo bættust þau á aftur og nokkur ný til
viðbótar. Mér fannst mjög hallærislegt að geta ekki náð
tökum á þessu, gekk vel á öðrum sviðum, svo sem í skól-
anum. Ég tók margoft ákvarðanir í mikilli einlægni en gat
aldrei staðið við þær, ætlaði að borða eina brauðsneið en
þær urðu fimm, áramótaheitið árum saman var að léttast
og reyna að komast í kjörþyngd en ekkert gekk. Þetta varð
verra og verra og ég varð sífellt vonlausari, var alltaf að
rakka sjálfa mig niður. Eitt sinn sagði ég við vinkonu mína
að ég vildi óska að ég væri alkóhólisti, þá gæti maður
fengið einhverja aðstoð í kerfinu. Ég reyndi allt, meðal
annars heilsufæði en borðaði bara allt of mikið af því!
Fyrir átta árum frétti ég svo af OA-samtökunum og
skellti mér á einn fund. Mér var ráðlagt að mæta á sex
fundi. Ég var í mikilli afneitun á þessum tíma og þegar ég
kom á fundinn fannst mér flestir sem þar voru kolruglaðir.
Vildi ekki samsama mig þessu fólki, ég gæti gert þetta
sjálf. Svo sá ég að ég var í nákvæmlega sömu sporum og
þau, ég var ekki ein um að vera svona rugluð og það var
leið út úr þessu. Var svo í samtökunum í fjögur ár og léttist
um 30 kíló. í fyrsta skipti gat ég gert það sem ég hafði
alltaf ætlað mér og staðið við ákvarðanir mínar. Ég var þá í
mjög góðu formi, var í líkamsrækt og borðaði hollan mat.
Svo kom að því að ég útskrifaði mig og fannst ég geta
þetta sjálf. Eftir sex mánuði var ég byrjuð í bullinu aftur og
á tveimur og hálfu ári borðaði ég á mig 30 kílóin aftur. Ég
sá þó ekki sjálf á hvaða leið ég var fyrr en of seint og það
var mjög niðurlægjandi að vera svona, þetta hafði mikil og
slæm áhrif á sjálfsmyndina, mér fannst ég veiklunduð fitu-
bolla. Það var erfitt að fara að sækja um vinnu svona feit.
Ég var 120 kíló þegar ég byrjaði í OA-samtökunum aftur
og á einu og hálfu ári hef ég misst aftur þessi 30 kíló sem
ég hafði bætt á mig.
Ég fékk mér trúnaðarkonu og við gerðum mataráætlun
sem mér tókst að halda. í dag borða ég fjórum sinnum á
dag, ekkert milli mála og aldrei sykur. Einn súkkulaðibiti hjá
mér gæti þýtt að ég borðaði heilan konfektkassa og
kannski eitt lambalæri í kjölfarið! í dag veit ég að ég get
ekki gert þetta ein, verð að fá stuðning og mæti að
minnsta kosti einu sinni í viku á OA-fund. Ég var hrokafull
hér áður, hef alltaf verið utan trú- og stjórnmálaflokka, en
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 5. tbl. 77. árg. 2001