Fréttablaðið - 20.05.2017, Blaðsíða 32

Raddir fatlaðra þurfa að heyrast meira í samfélag-inu,“ segir Snæbjörn Áki Friðriksson sem var kjör-inn nýr formaður Átaks, félags fólks með þroska-
hömlun, í aprílmánuði.
Hann er oftast kallaður Áki. Hann
er 27 ára gamall og fyrsti karlmaður-
inn til að gegna stöðunni frá stofnun
félagsins.
„Við eigum 25 ára afmæli á næsta ári
sem við ætlum að fagna.
Þetta er í fyrsta skipti í sögunni
sem karlmaður er formaður, akkúrat
öfugt kannski við það sem er að gerast
annars staðar í samfélaginu. Þetta eru
spennandi tímar.
Ég vil að okkur sé tekið eins og öðru
fólki í samfélaginu. Ég mun berjast
fyrir þessu með Átaki og við ætlum
að gera ofboðslega marga góða hluti
saman,“ segir Áki.
„Við ætlum í frekara erlent samstarf,
efla stoltgönguna og stækka félagið. Í
dag eru um 200 manns í félaginu en
ég veit að það er ungt fólk og fólk á
landsbyggðinni sem þarf að virkja til
liðs við okkur.
Það er eitthvað sem ég mun vinna
að. Það er stefna mín sem formaður að
fá fleiri til liðs við okkur og að grunn-
mannréttindi okkar verði virt eins og
þau eru kynnt í samningi Sameinuðu
þjóðanna um réttindi fatlaðra. Mér
finnst einnig mikilvægt að halda í
sjálfstæði samtakanna Átaks. Við
viljum starfa á okkar forsendum, en
ekki annarra samtaka, til að mynda
Þroskahjálpar. Raddir okkar þurfa að
heyrast á okkar forsendum en ekki
foreldra eða ófatlaðra.“
„Er líf okkar tilraun?“
Áki hefur þurft að yfirstíga margar hindranir í lífinu og nýtir sér reynsluna í baráttu fyrir fatlaða. Fréttablaðið/Eyþór
Snæbjörn Ãki Friðriksson
Kristjana Björg
Guðbrandsdóttir
kristjana@frettabladid.is
Ég var óheppinn, Ég
var með kennara sem
refsaði mÉr. hún sló
í borðið með priki ef
Ég gerði ekki það sem
hún sagði. reiddist mÉr
þegar Ég gerði mistök.
Á stærð við smjörlíkisstykki
Áki er er fæddur fjórum mánuðum
fyrir tímann. „Ég átti að fæðast í febrú-
ar árið 1991 en fæddist fjórum mán-
uðum fyrr eða þann 8. október 1990.
Ég var á stærð við smjörlíkisstykki,
ég var um 340 grömm. Ég þurfti að
ganga í gegnum margar aðgerðir, til
dæmis á öndunarvegi. Og hef alla tíð
þurft að fara í sjúkraþjálfun til þess
að bæta lífsgæðin. Svo hef ég fengið
aðstoð í námi,“ segir Áki um sjálfan sig.
Foreldrar Áka eru Margrét Áka-
dóttir og Friðrik Gunnar Berndsen.
„Mamma er leikkona og pabbi selur
fisk í Evrópu. Ég hef búið á mörgum
stöðum á höfuðborgarsvæðinu. Fyrst
í Reykjavík, svo í Hafnarfirði. Ég man
fyrst eftir mér á Bræðraborgarstígnum.
Ég hef alltaf notið þess að vera til og
átt góða vini og kunningja. Flest allir á
Íslandi eiga mestmegnis kunningja og
svo fáeina góða vini. Ég á trausta vini.
Mér finnst það alveg frábært og það
er eitthvað sem maður á að nýta vel,“
segir Áki um vináttuböndin sem hann
hefur búið að alla ævi.
leiður í Ísaksskóla
Áki hóf skólagönguna í Ísaksskóla í
almennum bekk. „Það uppgötvaðist
Snæbjörn Áki Frið-
riksson nýr formaður
Átaks segir stjórn-
völd þurfa að girða
sig í brók. Fatlaðir
séu þreyttir á lof-
orðum um sjálfsögð
mannréttindi. „Við
viljum efndir og úr-
ræði. Okkar líf snýst
um að bíða og vona.“
seint að ég þyrfti að nota heyrnartæki.
Ég held að ég hafi verið orðinn tíu ára
gamall. Ég var óheppinn, ég var með
kennara sem refsaði mér. Hún sló í
borðið með priki ef ég gerði ekki það
sem hún sagði. Reiddist mér þegar ég
gerði mistök. Ég varð oft hræddur og
leiður. En svo fékk ég heyrnartæki og
gleraugu sem hjálpaði mér mikið.
Ég hef farið í mjög marga skóla.
Ég byrjaði í Ísaksskóla í almennum
bekk hjá þessari konu. Hún var að
detta á eftirlaun og var í stofunni við
hliðina á einum besta kennara fyrr
og síðar, Herdísi Egilsdóttur. Ég hefði
viljað lenda hjá þeirri góðu konu,“
segir hann og segir erfitt til þess að
hugsa hvað fólk þurfi stundum á því
að halda að vera heppið til að njóta
góðrar skólagöngu.
Eftir að Áki fékk heyrnartæki og
gleraugu gekk honum betur í námi.
„Það var ákveðið að láta mig hætta
þar og ég fór í Waldorfskólann. Það
gekk vel en þar var námið listatengt
sem var ágætt. En þetta var voðalegt
sveitasamfélag og skólinn fyrir ofan
Heiðmörk. Svo var ég orðinn of gamall
til að vera þar og þá fór ég í Engidals-
skóla. Þar lærði ég að lesa. Ég fór í sér-
deild með aðstoð með námi og annað.
Það var vel haldið utan um námið,
Guðni hét hann sem stýrði deildinni
á þessum tíma og þar var ég heppinn,“
segir Áki.
„Eftir Engidalsskóla tók Öldutúns-
skóli við. Þar var ég aftur í sérdeild sem
mér þótti fínt. Ég lenti samt í einelti í
þessum skóla og í ömurlegu atviki sem
ég var lengi að glíma við. Ég var í fót-
bolta og tæklaði heldur skapmikinn
strák sem var með mér í bekk. Hann
brást illa við, réðst á mig og hélt hníf
upp að hálsinum á mér. Þetta var
skelfilegt og erfið lífsreynsla sem ég
þurfti að byggja mig upp frá. Ég þurfti
að hætta að vera hræddur. Það er bara
svoleiðis,“ segir Áki sem er sannarlega
kominn yfir unglingsárin í Öldutúns-
skóla í dag.
Hætti í skóla og fór til asíu
Áki reyndi að halda áfram námi.
Það gekk ekki þrautalaust fyrir sig.
„Ég ákvað að fara í Menntaskólann í
Kópavogi. Þar var tilraunabraut fyrir
þá sem vildu halda áfram námi frá sér-
brautum. Ég lenti í stríðni þar. Þá var
verið að setja óæskilegt efni í tölvuna
og svona. Mér leið ekki sérlega vel þar.
Það fór svo að skólinn fékk ekki fjár-
magn og ég þurfti að hætta,“ segir Áki
sem segir fatlaða búa við það að það
sé sífellt verið að breyta um stefnu í
námi. Því sé skólaganga fatlaðra oft
brotin.
„Þá lagðist ég í ferðalög með pabba
um Asíu. Það var nú meiri skóli en
margt annað.
Við fórum um Taíland og á fleiri
staði og dvöldum lengi þar.“
Skemmtilegt að grilla fyrir vinina
Þegar Áki var kominn á unglingsár
fluttist hann til ömmu sinnar og afa.
Nokkrum árum síðar hóf hann búsetu
í íbúð sem hann fékk úthlutað í Skip-
holti.
„Ég var um sextán ára gamall þegar
ég flutti til ömmu og afa. Ég hef alltaf
Rau›arárstígur 14 · sími 551 0400 · www.myndlist.is
Hægt er að skoða uppboðsskrána á myndlist.is
Forsýning í Gallerí Fold alla helgina
laugardag kl. 11–16, sunnudag kl. 12–16, mánudag kl. 10–17
Listmunauppboð
í Gallerí Fold
mánudaginn 22. maí, kl. 18
Uppboð í yfir 20 ár
Á uppboðinu verður gott úrval verka
samtímalistamanna ásamt fjöldi frábærra
verka gömlu meistaranna.
Valtýr Pétursson
2 0 . m a í 2 0 1 7 L a U G a R D a G U R32 H e L G i n ∙ F R É T T a B L a ð i ð
2
0
-0
5
-2
0
1
7

0
4
:2
8
F
B
1
2
0
s
_
P
1
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
8
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
C
E
5
-5
4
6
8
1
C
E
5
-5
3
2
C
1
C
E
5
-5
1
F
0
1
C
E
5
-5
0
B
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A

F
B
1
2
0
s
_
1
9
_
5
_
2
0
1
7
C
M
Y
K