Ægir - 01.04.2016, Qupperneq 53

53
Tökur standa nú yfir á heimilda-
mynd um íslensku vitana og er
þetta í fyrsta sinn sem sögu
þeirra er gerð skil í kvikmynd.
Myndin kemur til með að verða
sýnd á RÚV á næsta ári og líkur
eru á að norrænar sjónvarps-
stöðvar taki hana ennfremur til
sýningar, auk þess sem áform-
að er að hún verði gefin út á
DVD disklingi. „Þessi mynd á að
mínu mati að vera til í öllum
skólum landsins og í raun á
hverju heimili því vitarnir eru
svo snar þáttur í sögu okkar. Til
þeirra má rekja upphaf iðnbylt-
ingarinnar hér á landi,“ segir
Sigurbjörg Árnadóttir, formað-
ur Íslenska vitafélagsins – félags
um íslenska strandmenningu
en hún kemur að gerð myndar-
innar. Verkefnið nýtur meðal
annars stuðnings Kvikmynda-
sjóðs Íslands en enn vantar 5
milljónir króna til að ná endum
saman í gerð myndarinnar og
vonast Sigurbjörg til að aðilar í
íslenskum sjávarútvegi sjái sér
fært að styðja verkefnið, enda
hafi vitarnir leikið mjög mikil-
vægt hlutverk í útgerðarsögu
landsmanna.
Hér á landi eru 104 vitar og
þótt þeim sé vitanlega ekki öll-
um gerð skil í myndinni er
fjallað um ýmsa áhugaverða
þætti þessara bygginga. Það
var árið 1878 sem fyrsti vitinn
var reistur hér á landi en þá
höfðu vitar logað á ströndum
annarra Evrópulanda svo öld-
um skipti. Íslenskir vitar hafa því
sérstöðu í alþjóðlegu samhengi
sökum þess hversu ungir þeir
eru og bera því annað svipmót
en margar slíkar byggingar í
öðrum löndum.
„Við fjöllum í myndinni um
þennan unga aldur íslensku vit-
anna í alþjóðlegum saman-
burði en sér í lagi vörpum við
ljósi á það hvað tilkoma vitanna
þýddi fyrir þessa einangruðu
þjóð úti í ballarhafi. Áður en vit-
arnir komu hafði ekki verið siglt
hingað að vetrarlagi og landið
var einangrað svo mánuðum
skipti hvert ár. Vitarnir eru
merkur þáttur í framfara- og
sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar,
sögu hafnamála, útgerðar og
fiskveiða og síðast en ekki síst
höfðu þeir mikla þýðingu fyrir
öryggismál sjómanna. Loks má
nefna áhrif bygginga vitanna á
tækniþróun í landinu, t.d. í
málmsuðu og ýmsu öðru. Það
fylgdi því ýmislegt með þegar
vitavæðingin hófst og þeir eru
því ekki bara áhrifavaldar hvað
öryggismál og siglingar snertir,“
segir Sigurbjörg.
Vitamynd sýnd á næsta ári
Eldri vitinn á Garðskaga.
F
réttir