Fréttablaðið - 26.08.2017, Síða 26

fólki að vera saman í svona erfiðum
aðstæðum. Að vinna með þá þætti
sem geta hjálpað fjölskyldunni. Við
erum ólíkir einstaklingar og þegar
áföll verða þá bregðumst við mis-
jafnlega við. Þegar áfall verður þá
þarf að fara fram markviss vinna í
að halda fjölskyldukerfinu saman.“
Missir aldrei vonina
Vigfús starfaði sem lögreglumaður
með námi í fimm ár frá árinu 1997.
„Ég eignaðist marga góða vini í lög-
reglunni sem vinna við krefjandi
aðstæður, þurfa bæði að huga að
sálgæslu og viðbrögðum. Starfið
hvatti mig til að fara og læra meira
um sorgarferlið. Ég hélt því til fram-
haldsnáms í Bandaríkjunum og
hóf störf á Landspítalanum eftir
námið. Starfið felst í viðtölum á
daginn og það er mjög mikið sótt í
þessa þjónustu. Við erum átta tals-
ins sem störfum á Landspítalanum.
Við erum líka til taks á næturnar og
skiptumst á vöktum. Svo fylgjum
við eftir fólki og fjölskyldum, það er
mjög misjafnt til hversu langs tíma.
Sorgarferlið og bataferlið sem slíkt
er mjög misjafnt. Þetta eru einstakl-
ingar sem eru að fá erfið tíðindi, tak-
ast á við eigin dauða eða sinna nán-
ustu. Makar, börn og foreldrar. Þetta
geta verið óvæntir atburðir eins
og slys, veikindi eða glæpamál. Ég
hitti fólk grímulaust að takast á við
stærstu verkefni lífsins,“ segir Vig-
fús sem segir að í slíkum aðstæðum
þurfi sjálfskoðunin að vera ítarleg.
„Ég er í návígi við manneskjuna og
maður lærir mikið um sjálfan sig
og mannsandann. Hvers hann er
megnugur. Ég dáist að fjölskyldu
Birnu, foreldrum hennar og bróður.
Þau hafa sýnt svo mikinn styrk. Ég
hef verið mikið í kringum foreldra
sem hafa misst börn sín. Það er það
allra erfiðasta að takast á við í þessu
starfi. Þjáning þeirra snertir mig.
Maður kynnist fólki mjög náið. Um
leið og ég verð dofinn, þá get ég ekki
lengur hjálpað. Ég vona að það verði
aldrei svo,“ segir Vigfús.
Hann hefur aldrei misst vonina
eða trúna á að fólk geti komist yfir
áföll eins og að missa barn. „Fólk
er svo stórkostlegt, það hefur svo
mikla vaxtarmöguleika. Í þessu
starfi hef ég séð fólk vaxa og batna.
Maður fær svo jákvæða sýn á mann-
skepnuna og mátt kærleikans.“
Hann gætir að sjálfum sér í erfiðu
starfi. „Maður þarf að vera vakandi
fyrir sjálfum sér. Ég er mikið nátt-
úrubarn og sæki í náttúruna. Ég
reyni að varðveita það einfalda í líf-
inu. Það er mikilvægt. Í öllu því sem
er erfitt þá er mikilvægt að maður
nái að tengjast sjálfum sér, nái svo
að tengjast öðru fólki og á endanum
nái að tengjast tilgangi sínum. Þessi
tenging er okkur öllum mikilvæg og
er líka leiðarvísir í bataferlinu,“ segir
Vigfús. „Áföll rjúfa tengsl og maður
vill að fólk nái tengslum aftur. Bati
er langt ferli sem er fram og aftur.
Í nútímanum getum við verið
óþolinmóð. Við höldum að allt eigi
alltaf að vera í lagi og okkur eigi að
líða vel. En það er ekki þannig, við
getum lifað með áföllum og erfiðum
hlutum. Lífið er gott þótt við finnum
til sársauka.“
Vigfús minnir aftur á að við verð-
um að horfast í augu við illskuna.
„Mannskepnan getur gert alveg
svakalega hluti. Hún getur bæði
geymt grimmd og kærleika. Við
eigum ekki að sætta okkur við til-
vist illskunnar. Með því að viður-
kenna grimmd, óréttlæti, illsku
þá berjumst við á móti henni. Við
þurfum að hafa hugrekki til að
nefna illskuna á nafn. Þá erum við
líka betur í stakk búin til að ganga
fram og ávarpa kærleikann af hug-
rekki. Kærleiki krefst líka hugrekkis
rétt eins og baráttan við illskuna.“
Hann skilur viðleitni fólks til þess
að lýsa málsatvikum í smáatriðum.
„Þetta er mjög vel þekkt þegar
kemur að dauðanum og stýrist af
hræðslu okkar við hann. Okkur
finnst við ráða betur við að skýra
hluti með því að lýsa þeim í smá-
atriðum. En stundum gleymum
við okkur, gleymum að á bak við
lýsingar á líkamspörtum eru sögur,
tilfinningar, ástvinir. Þetta verður
óraunverulegt fyrir fólki. Það dettur
úr tengslum. Það stendur þó upp úr
öllu saman velvilji allra og samúð
gagnvart ástvinum,“ segir Vigfús
Bjarni og bendir á að það sé mjög
mikilvægt foreldrum hennar, og í
raun ástvinum allra sem verða fyrir
erfiðum missi, að halda minningu
þeirra sem látast á lofti. Að persónu-
leiki hennar og atgervi verði framar
í hugskoti fólks en illdæðið sem var
framið á henni.
Þurfti að láta vita
Eftir ráðum Vigfúsar segir móðir
Birnu, Sigurlaug Hreinsdóttir, blaða-
manni frá sjónarmiðum sínum og
deilir minningu Birnu.
Frá upphafi ákvað Sigurlaug, sem
alla jafna er kölluð Silla, að ganga í
gegnum erfiðleikana með styrkleika
Birnu í huga. „Birna var svo hugrökk
og sagði alltaf það sem henni bjó í
brjósti á yfirvegaðan hátt. Hún bjó
yfir þessum einstaka eiginleika sem
ég ákvað að halda í heiðri allan
þennan tíma. Fegurðin í minningu
hennar hjálpar mér. Ástin til hennar
stýrði mér og kom mér í gegnum
erfiðustu vikur lífs míns,“ segir Silla.
„Þess vegna fannst mér svo erfitt
að verða reið yfir fréttum af máls-
meðferðinni. Í fyrsta sinn fannst
mér ég glata tengslum við þessa
fegurð og minningu Birnu. Það er
flókið og erfitt því fjölmiðlar hafa
staðið sig svo vel. Þetta var bara of
mikið og ég ákvað að vera ekki radd-
laus. Ég ákvað frekar að láta vita af
því hvernig mér leið og fékk Vigfús
til aðstoðar. Annars hefði ég bara
endað á geðdeild, ég þurfti að bjarga
sálinni. Fyrir öðrum verða atburð-
irnir fjarlægari en fyrir okkur eru
þeir alltaf persónulegir. Ég vil ekki
að eiginleikar hennar gleymist. Mér
er það mjög mikilvægt að fólk minn-
ist hennar. Hvernig hún var þegar
hún var á lífi en ekki með hvaða
hætti hún dó,“ segir hún.
Æskuvinkona Birnu, María
Bjarnadóttir, er stödd heima hjá
Sillu á meðan blaðamaður sækir
hana heim. Vinir og kunningjar
Birnu hafa verið gestir á heimili
Sillu síðustu mánuði. Nokkuð sem
Sillu þykir vænt um. Hún skartar nú
sama húðflúri og dóttir hennar bar
á handlegg. „Hann flúraði líka Birnu
og sagði að ég væri líklega elsti við-
skiptavinurinn,“ segir hún frá.
María tekur undir með Sillu um
minningu Birnu. „Það er mikilvægt
að fjarlægjast ekki líf Birnu þótt hún
sé látin. Síðustu dagar hafa verið
erfiðir, mikið af upplýsingum og
ofgnótt frétta. Í öllu þessu er minn-
ing Birnu fjarlæg. Þetta er of mikið.
Að sama skapi þá er mér mikilvægt
að fá lokun. Þetta er bara mjög erfitt
og flókið,“ segir María.
„Mér finnst þetta svo lýsandi
sem systir mín segir hér um hana
Birnu,“ segir hún Silla og les orð-
sendingu í tölvunni frá systur sinni
um Birnu: „„Hún var yfirveguð, róleg
og mjög sjálfstæð. Hún vissi hvað
hún vildi. Þegar hún var lítil þá var
hún óhrædd og ófeimin. Minnti
mig á þig á sama aldri.“ Þetta er
alveg rétt sem systir mín segir,“
segir Silla. „Hún lét það vel í ljós ef
henni líkaði vel við einhvern. Hún
lét aldrei hafna sér. Manstu hvernig
þið kynntust til dæmis?“ spyr Silla
Maríu.
María brosir. „Vilt þú segja frá,“
biður hún Sillu.
„Já, ég skal byrja,“ segir Silla. „Þær
bjuggu í Safamýrinni og þekktust
frá fjögurra ára aldri. Þær urðu
strax nánar vinkonur, eins og
systur nánast. Ef það slettist upp á
vinskapinn þá var það allt í lagi.“
María tekur við. „Ég var langræk-
in þegar ég var lítil,“ segir hún. „Ef
svo mætti kalla. Ef þú gerðir eitt-
hvað sem mér líkaði ekki, þá var
ég ekkert að fara að fyrirgefa það.
Birna tók það hins vegar ekki í mál.
Hún var búin að einsetja sér að
verða vinkona mín. Við bjuggum
á móti hvor annarri. Stundum fór
ég út að labba með hunda nágrann-
anna. Þá kallaði hún á eftir mér,
elti mig. Kallaði á eftir mér, María,
María, komdu og talaðu við mig!
Hún var bara búin að velja mig. Og
þannig var hún. Hún valdi vel sína
vini og var góður vinur.“
„Þegar vinkonur þroskast saman
þá verður vináttan svo sterk og
náin. Það slettist ekki oft upp á vin-
skapinn,“ segir Silla.
„Þegar við vorum orðnar eldri þá
rifumst við eiginlega ekki. Við bara
ræddum málin og leystum þau. Ef
við rifumst þá var það í góðu, svip-
að og er kannski hjá systkinum,“
segir María.
„Vilji Birnu var svo sterkur. Ég vil
að fólk minnist þess,“ segir María.
Ég tek það svolítið með mér. Ég
vil líka vera óhrædd við að segja
meiningu mína,“ segir hún og Silla
tekur undir: „Hún sagði mjög skýrt
hvað hún vildi. Líka hvað hún vildi
ekki. Ef við vorum ekki sammála
um hvað hún ætti að velja í lífinu
þá tæklaði hún það mjög vel. Ég
gat alveg sagt það sem mér fannst.
Hún leyfði mér alveg að segja það
en það hafði ekki beinlínis áhrif á
hennar ákvörðun.
Hún hafði áhuga á mörgu. Hana
langaði eitt sinn að fara og læra
leikhúsförðun. Hún var flink í því,“
segir Silla en í stofunni er snyrti-
borðið hennar Birnu. „Hún var
að stefna á það, hún var samt ekki
alveg komin með beina línu hvað
hana langaði að gera. Hún vildi fá
lengri tíma til að hugsa það. Hún
var alltaf að koma á óvart.“
Þær Silla og María enda á léttu
nótunum um Birnu og brosa að
minningunni um hana og kött-
inn hennar, Dreka. „Úff, Birna var
mikill dýravinur og vildi eignast
kött. Hún gafst aldrei upp þegar
hún vildi eitthvað og fékk köttinn
Dreka fyrir þremur árum. Þessi
köttur var algjör óhemja og við
vorum öll skíthrædd við hann,“
segir Silla og hlær. „Já, allir voru
hræddir við Dreka nema Birna og
bróðir hennar. Hann réðst bara á
mann upp úr þurru og var hrika-
legur. En Birna sagði þá bara: Æi
María, hættu að stríða kettinum!
Það var sko aldrei hann. Heldur
við að ögra kettinum. Dreki var
bara eins og barnið hennar og
mátti allt.“
„Hennar sterkustu eiginleikar
voru líka hvað hún var fyndin,“
segir María. „Húmorinn hennar var
svo sérstakur og skemmtilegur, það
var það sem mér fannst einkenna
hana.“
Sigurlaug
Hreinsdóttir,
móðir Birnu, og
María Bjarna-
dóttir, vinkona
hennar, ræða
málin. Þær eru
sammála um
að vilja varð-
veita minningu
Birnu á meðan
á málsmeðferð-
inni stendur.
„Síðustu dagar
hafa verið erf-
iðir, mikið af
upplýsingum og
ofgnótt frétta.
Í öllu þessu er
minning Birnu
fjarlæg. Þetta
er of mikið.
Að sama skapi
þá er mér
mikilvægt að fá
lokun. Þetta er
bara mjög erfitt
og flókið,“ segir
María.
FréttABlAðið/
EyÞór
Í fyrsta sinn fannst
mér ég glata tengslum
við þessa fegurð og
minningu Birnu. það
er flókið og erfitt þvÍ
fjölmiðlar hafa staðið
sig svo vel. þetta var
Bara of mikið og ég
ákvað að vera ekki
raddlaus. ég ákvað
frekar að láta vita af
þvÍ hvernig mér leið.
2 6 . á g ú s t 2 0 1 7 L A U g A R D A g U R26 H e L g i n ∙ F R É t t A B L A ð i ð
2
6
-0
8
-2
0
1
7

0
4
:2
2
F
B
1
2
0
s
_
P
0
9
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
9
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
2
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
D
9
4
-3
4
B
8
1
D
9
4
-3
3
7
C
1
D
9
4
-3
2
4
0
1
D
9
4
-3
1
0
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
A

F
B
1
2
0
s
_
2
5
_
8
_
2
0
1
7
C
M
Y
K