Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.2017, Síða 24

24 fólk - viðtal Helgarblað 18. ágúst 2017
A
frek hans er frá mörgum
hliðum séð magnað. Fyrir
það fyrsta er um að ræða
næsthæsta fjall jarðar, 8.611
metra hátt. Þá er fjallið einnig þekkt
fyrir að vera eitt hættulegasta fjall
jarðarinnar, 29 prósent þeirra sem
reyna að ná tindinum láta lífið á
leiðinni. Talið er að einungis um
240 manns hafi komist á topp fjalls-
ins og það voru liðin þrjú ár síð-
an nokkrum manni tókst það síð-
ast. Til viðbótar hafði John Snorri
skömmu áður „hitað upp“ með því
að klífa annað fjall yfir 8.000 metra
hátt og fór svo upp þriðja 8.000
metra fjallið eftir að hafa lokið við
K2. Þar að auki var hann svo snögg-
ur að þessu að göngur hans voru
skráðar í metabækurnar.
Einfaldur sveitastrákur úr Ölfusi
DV lék forvitni á að kynnast John
Snorra betur og forvitnast um hvers
konar maður það er sem dettur í
hug að reyna svona lagað. Fyrsta
spurningin var því einfaldlega,
hver ertu og hvað hefurðu verið
að sýsla fram til þessa? „Mér finnst
langbest að segja að ég sé bara ein-
faldur sveitastrákur úr Ölfusinu. Og
það eru nú ekki há fjöll þar þannig
að það má eiginlega segja að ég
sé flatlendingur.“ John Snorri var
alinn upp á bænum Ingólfshvoli,
þar sem hann bjó með foreldrum
og tveimur systrum, hvorri sínum
megin við hann í aldri. Hann gekk
í grunnskóla í Hveragerði en segist
ekki hafa verið öflugur námsmaður
á þeim tíma. „Skólatöskunni henti
ég alltaf í anddyrið um leið og ég
kom heim úr skólanum og svo var
hún næst tekin upp þegar ég fór í
skólann aftur daginn eftir. Ég var
alltaf strax kominn í vinnufötin og
fór út í fjárhús eða út í náttúruna.
Ég var mjög heppinn krakki, pabbi
leyfði mér að gera ansi margt. Ég
átti að sofa heima og koma heim
en að öðru leyti var ég nokkuð
frjáls. Ég hafði þó ákveðnar skyld-
ur á bænum og sá um hluta af dýr-
unum. Ég held ég hafi verið sjö ára
þegar það byrjaði, þannig að það
var sett á mig ábyrgð snemma.“
Hann segir íþróttir hafa átt
vel við sig og að hann hafi verið
mikill keppnismaður. „Ég var
góður í íþróttum, sérstaklega í
hlaupi, handbolta og fótbolta.
Ég var til dæmis eitt sinn valinn
knattspyrnu maður ársins í Hvera-
gerði. Í handboltanum skoraði
ég oft helminginn af mörkunum.
Ég var mjög nettur og snöggur og
sterkur. Ég hætti svo alveg í íþrótt-
unum 17 ára.“
Vélaviðskiptafræðingur
með heimspekilegu ívafi
Að loknum grunnskóla var John
Snorri eitt ár í Fjölbrautaskóla
Suðurlands en fór svo sem skipt-
inemi til Virginíu í Bandaríkjunum
og dvaldist þar í eitt ár. „Það var
aðallega ævintýraþrá sem leiddi
mig þangað, ég þurfti einhverja
breytingu fyrir sjálfan mig. Það
reyndist gott fyrir mig, það kveikti
aðeins á mér. Eftir að ég kom heim
fór ég í meira nám og er búinn að
læra ansi margt síðan. Ég er við-
skiptafræðingur og vélfræðingur
og er búinn að læra smávegis í
heimspeki. Svo er ég líka rafvirki og
stýrimaður.“
Starfsferill Johns Snorra er í
samræmi við menntun hans, mjög
fjölbreyttur. Hann hefur meðal
annars unnið á olíuborpalli í Nor-
egi, unnið sem vélstjóri og stýri-
maður á sjó við Noreg og Ísland og
keypt og gert upp íbúðir til endur-
sölu. „Mér finnst best það sem einn
félagi minn sagði, þegar ég var bú-
inn að rekja fyrir honum hvað ég
hefði lært og gert í gegnum tíðina,
þá sagði hann að ég væri vélavið-
skiptafræðingur með heimspeki-
legu ívafi. Mér fannst það svolítið
skemmtilegt.“
Inn í þessa skilgreiningu vant-
ar þó tilfinnanlega fjallaklifrið.
Hvenær kom það til sögunnar?
„Það hefur alltaf verið til staðar.
Þegar ég er á fjöllum finnst mér
eins og ég sé hluti af náttúrunni,
þegar ég er að ganga upp fjöllin þá
finnst mér ég vera hluti af fjallinu.
Mér líður ofsalega vel í fjallinu og
mér finnst ég oft skynja hætturnar
sem geta steðjað að mér, eins og
einhver dýpri skynjun eða vitund
eigi sér ósjálfrátt stað.“
Betri lífslíkur í rússneskri rúllettu
Í umfjöllun fjölmiðla um ferða-
lag þitt upp á topp K2 hafa sum-
ir haldið því fram að þar sé um að
ræða stærsta afrek íslensks fjall-
göngumanns fyrr og síðar, hvað
segir þú um það?
„Ég vil ekki segja það, það þurfa
aðrir að segja það eða meta. En töl-
fræðilega séð er þetta talið annað
hættulegasta fjall í heimi, því 29
prósent þeirra sem reyna við það
snúa ekki aftur á lífi.“ John Snorri
hlær við þegar honum er bent
á að lífslíkurnar í rússneskri
rúllettu séu vænlegri en það.
„Er það já? Hvað sem því líð-
ur þá myndi ég segja fyrir mig
að ég mun aldrei ná að toppa
þetta hvað fjallamennsku
varðar, ég held ég nái ekki að
fara á annað fjall sem reynir
meira á en K2, nema þá ég
lendi í einhverjum háska.“
Þrátt fyrir þessa
skuggalegu tölfræði
var John Snorri aldrei
hræddur. „Í flösku-
hálsinum svokallaða,
þegar maður fer frá
Kamp 4 og upp á topp,
þar varð ég reyndar
dálítið smeykur.
Flöskuhálsinn er eins
og trekt milli tveggja
tinda og þar fyrir
ofan hangir ísjaki, 210
metra hár, eins og þrír
Hallgrímskirkjuturnar.
Við vorum búnir að
vera fastir þar í mjög djúpum snjó,
vondu veðri og slæmu skyggni. Þá
rofaði skyndilega til, sólin skein og
það glampaði á allan yfirhangandi
ísinn. Þá hugsaði ég með mér og sá
í hendi mér að ef það brotnaði eitt-
hvað úr jakanum fyrir ofan þá gæti
ég ekkert gert. Mér brá, því þarna
sá ég svo glöggt hvað þetta var stórt
og hvað ég væri varnarlaus ef eitt-
hvað gerðist.“
Aðspurður segist John Snorri
þó ekki óttast dauðann. „Ef þú ótt-
ast ekki dauðann þá er hann ekki
flækjast fyrir þér í fjallgöngunni.
Þannig að ég held að það sé styrk-
ur og að það hjálpi þér á stöðum
eins og K2, þar sem áhættan er
mikil, því er ekkert að neita. Töl-
fræðin er eitt en þegar þú kemur í
fjallið þá finnurðu alveg fyrir því að
það veitir enga miskunn, það mun
ekkert hlífa þér neitt. Þannig að ef
þú óttast ekki dauðann þá held ég
að þú náir að einbeita þér betur í
fjallinu.“
Andlegi þátturinn mikilvægastur
Í viðtali við mbl.is fyrir skömmu
sagðist Tómas Guðbjartsson lækn-
ir telja að þessi fjallganga John
Snorra hafi verið „læknisfræðilegt“
afrek. Hann sjálfur segist þó ekki
vera neitt læknisfræðilegt undur,
það séu margir samverkandi þætt-
ir sem hafi stuðlað að því að svona
vel gekk. Mestu máli skipti þó and-
legi þátturinn. „Þetta er að hluta
til einstaklingsbundið varðandi
líkam lega þáttinn. Svo er þetta líka
spurning um hugarfarið og hversu
vel þú ert aðlagaður. Ég var búinn
að fara áður upp Island Peak (6.189
m) og Lhotse (8.516 m, fjórða
hæsta fjall í heimi) og það gerði ég
gagngert til að undirbúa mig fyrir
K2. Þannig að ég tel mig hafa gert
þetta alveg rétt og hugarfarið var
alveg rétt. Ég hafði aldrei efasemdir
um að ég gæti klárað þetta og hugs-
aði aldrei um að snúa við. En þegar
þú ert kominn upp í mikla hæð þá
finnurðu að líkaminn segir nei við
þig. Þú finnur að hann segir þér að
snúa við, fara niður, þetta sé ekki
rétt. Þá er það hugarfarið og and-
legi þátturinn sem tekur við og
drífur mann áfram.“
Það hljómar rökrétt að and-
legi þátturinn skipti miklu máli,
ekki síst þegar lagt er af stað upp á
fjall sem hefur kostað svo mörg líf í
gegnum tíðina. Þarf sá sem leggur
í K2 ekki að vera örlítið klikkaður?
„Jú. Maður þarf að vera klikk-
aður og svolítið kærulaus. En ein-
beitingin þarf samt að vera 100
prósent allan tímann, alveg sama
hversu þreyttur þú ert.“ Hann seg-
ir þunna loftið ekki hafa truflað sig
að ráði. „Ég hélt sönsum allan tím-
ann, eða ég held það. Það sem er
einna mikilvægast í undirbúningi
svona göngu er að gera nákvæma
aðgerðaáætlun áður en haldið er
af stað, því niðri ertu allsgáður en
þegar þú ert kominn í mikla hæð
þá er hætt við að dómgreindin
slakni svolítið. Þess vegna er svo
mikilvægt að búa til plan og halda
sig við það allan tímann.“
Þrjátíu ára gamall
draumur rættist á toppnum
Að klífa K2 var draumur Johns
Snorra allt frá unglingsárum. „Mig
minnir að það hafi verið einhvern
tíma í kringum fermingaraldurinn,
þá sá ég fjallið í fyrsta skipti á mynd
og einhverja umfjöllun um það. Ég
var búinn að ákveða að klífa fjall-
ið árið 2020 en eftir að mamma
og pabbi voru bæði farin, pabbi í
kringum jólin síðustu og mamma
nokkru áður, þá fannst
mér að rétti tíminn
væri kominn. Þrátt fyr-
ir fráfall pabba þá taldi
ég mig vera nokkuð
sterkan andlega, alla
vega á fjöllum. Líkam-
lega var ég líka í góðu
formi þannig að ég var
alveg tilbúinn í þetta.“
John Snorri segir að
tilfinningin þegar toppnum var
náð hafi verið stórkostleg. „Það rof-
aði til á toppnum eftir að skyggn-
ið hafði verið slæmt á leiðinni upp.
Þannig að við fengum þetta brjál-
æðislega útsýni, sáum sjóndeildar-
hringinn og öll fjöllin þarna, maður
horfði yfir til Kína, yfir til Pakistan.
Svo söng ég þjóðsönginn á toppn-
um, en það var erfitt, ég var alveg
loftlaus.“
Hann náði að dvelja á toppn-
um í um það bil hálftíma, sem telst
vera nokkuð langur tími miðað við
það sem gengur og gerist. Sá tími er
hins vegar skammur sé hann settur
í samhengi við hversu langþráður
draumurinn var og hversu mikil
fyrirhöfn það er að komast á stað-
inn. John Snorri svarar því þó neit-
andi og hlær þegar ég spyr hann
hvort það hafi ekki verið erfitt að
kveðja toppinn í því ljósi.
Hugrekki eða fífldirfska
Viðbrögðin hér heima við afreki
Johns Snorra eru almennt á þann
veg að hann er hylltur sem hetja.
Það heyrast þó alltaf neikvæðar
raddir sem gefa lítið fyrir uppátæki
af þessu tagi og telja þau til marks
um fífldirfsku fremur en nokkuð
annað. John Snorri segist ekki hafa
orðið var við slíkt, aðeins hvatningu
og stuðning, sem hafi hjálpað hon-
um mikið. „Konan sagði mér frá því
á meðan ég gekk að það væri mik-
ill meðbyr heima, að fólk héldi með
mér. Allar slíkar fréttir nýttust mér.
Þegar þú ert að ganga upp fjöllin þá
ertu svo mikið einn, þó að þú sért
með öðrum þá geturðu ekkert talað
við næsta mann, það eru kannski
tíu metrar á milli ykkar. Þá fer fullt
af hugsunum í gang. Oft þegar
ég var þreyttur þá hugsaði ég um
hvatninguna að heiman og fann
að ég léttist og endurnærðist við að
hugsa um öll skilaboðin sem ég var
búinn að fá frá fólki.“
John Snorri skilur þó vel að
einhverjum kunni að þykja það
fífldirfska eða óþarfa áhætta af
hans hálfu að hafa tekið slaginn
við K2. „Ég er fimm barna faðir og
Söng þjóðsönginn
á toppi K2
John Snorri Sigurjónsson hefur lengi gengið
á fjöll án þess að vekja sérstaka athygli fyrir vikið.
Í það minnsta hafði sá sem þetta skrifar ekki haft
spurnir af honum áður en fréttir fóru að berast af
því nýverið að hann stefndi að því að komast á
topp hins ógnvekjandi fjalls K2, fyrstur Íslendinga.
Fjölmiðlar fylgdust grannt með þeirri svaðilför hans
og blessunarlega tókst honum ætlunarverk sitt.
„Maður
þarf að
vera klikkaður
og svolítið
kærulaus
Sigurvin Ólafsson
sigurvin@dv.is
Í sjöunda himni
John Snorra mætti
stór kostlegt útsýni
á toppnum.
mynd kári g. ScHrAm
m
y
n
d
k
á
r
i g
. S
cH
r
A
m