Læknablaðið - 01.03.2017, Blaðsíða 3

LÆKNAblaðið 2017/103 111
Læknablaðið
THE ICELANDIC MEDICAL JOURNAL
www.laeknabladid.is
Hlíðasmára 8
201 Kópavogi
sími 564 4104
Útgefandi
Læknafélag Íslands
Læknafélag Reykjavíkur
Ritstjórn
Magnús Gottfreðsson,
ritstjóri og ábyrgðarmaður
Elsa B. Valsdóttir
Gerður Gröndal
Hannes Hrafnkelsson
Magnús Haraldsson
Sigurbergur Kárason
Þórdís Jóna Hrafnkelsdóttir
Tölfræðilegur ráðgjafi
Thor Aspelund
Ritstjórnarfulltrúi
Védís Skarphéðinsdóttir
vedis@lis.is
Blaðamaður
Hávar Sigurjónsson (í leyfi)
havar@lis.is
Auglýsingastjóri og ritari
Esther Ingólfsdóttir
esther@lis.is
Umbrot
Sævar Guðbjörnsson
saevar@lis.is
Upplag
1900
Prentun, bókband
og pökkun
Prenttækni ehf.
Vesturvör 11
200 Kópavogi
Áskrift
14.900,- m. vsk.
Lausasala
1490,- m. vsk.
© Læknablaðið
Læknablaðið áskilur sér rétt til að birta
og geyma efni blaðsins á rafrænu formi,
svo sem á netinu. Blað þetta má eigi
afrita með neinum hætti, hvorki að hluta
né í heild, án leyfis.
Fræðigreinar Læknablaðsins eru skráð-
ar (höfundar, greinarheiti og útdrættir)
í eftirtalda gagnagrunna: Medline
(National Library of Medicine), Science
Citation Index (SciSearch), Journal Cita-
tion Reports/Science Edition, Scopus
og Hirsluna, gagnagrunn Landspítala.
The scientific contents of the Icelandic
Medical Journal are indexed and
abstracted in Medline (National Library
of Medicine), Science Citation Index
(SciSearch), Journal Citation Reports/
Science Edition and Scopus.
ISSN: 0023-7213
Ragnar Þórisson (f. 1977) er höfundur málverksins sem
mynd er af á forsíðu blaðsins. Það er án titils frá árinu
2016 og allstórt, eða 200 x 180
cm. Þar situr maður sem horfir
fram til áhorfenda, að því er
virðist, dreginn upp með frjáls-
legri línuteikningu sem kallast á
við einlita fleti í bakgrunninum.
Verkið er afrakstur áralangra
tilrauna listamannsins sem málar
gjarnan manneskjur í hlutlausu
umhverfi. Uppstillingar hans sýna
fólk á margræðan hátt, sveipað
dulúðugu andrúmslofti. Þar
blandast stórir, marglaga litafletir
við fínlega pensilskrift. Verkin
eru opin og gefa til kynna lág-
stemmda hreyfingu bæði í tíma
og rúmi þannig að svo virðist
sem listamaðurinn reyni að fanga
eitthvað sem auganu er dulið
alla jafna. Myndheimur málverkanna er kunnuglegur en
jafnframt framandi. Mannsmyndin sem þau sýna kallast
í grunninn á við meginuppistöðu málverkaarfleifðarinnar
þar sem er að finna portrett af fyrirfólki frá ólíkum tímum.
Það eru miðjusettar brjóstmyndir, andlitsmyndir og mynd-
ir af standandi og sitjandi mönnum og konum sem stilla
sér upp fyrir málarann. Eðli þeirrar
gerðar verka er að viðkomandi
fyrirsæta sé þekkjanleg og að í
umhverfi hennar megi greina tákn
um persónu hennar og stöðu. Í
málverkum Ragnars er mannfólkið
aftur á móti allflest óþekkjanlegt
og hefur hann enga sérstakar
fyrirmyndir í huga. Andlitsdrættir
eru máðir, teygðir og margfaldaðir,
líkamar huldir stórum litaflötum eins
og kuflar. Umhverfi þeirra gefur
sáralitlar upplýsingar, aðeins óljósa
tilfinningu fyrir því að vera utandyra
eða inni. Ragnar útskrifaðist frá
Listaháskóla Íslands árið 2010.
Hann hefur haldið nokkrar einka-
sýningar, tekið þátt í samsýningum
og framundan er þátttaka hans í
hinum Norræna tvíæringi, Momentum, í Moss í Noregi.
Þá verða verk hans til sýnis í Listasafni Reykjavíkur á
næstunni.
Markús Þór Andrésson
L I S T A M A Ð U R M Á N A Ð A R I N S
9. febrúar síðastliðinn komu afkom-
endur og ættingjar Guðmundar
Björnssonar prófessors í augnlækning-
um saman í Hringsal Landspítala og
heiðruðu minningu hans.
Gunnar lungnalæknir, sonur Guð-
mundar, og nokkrir kollegar fjölluðu
um líf og starf hans. Guðmundur lærði
í Ameríu og starfaði alla tíð á Landa-
koti. Hann doktoreraði í gláku og
kenndi læknanemum augnsjúkdóma-
fræði. Hann skráði sögu augnlækn-
inga á Íslandi frá öndverðu til okkar
daga og var gríðarlega áhugasamur
uppfræðari og áfram um nýja tækni
og almenna framþróun. Jóhann Mar-
inósson, Ólafur Ólafsson, Guðmundur
Viggósson, Haraldur Sigurðsson og
Friðbert Jónasson röktu rannsóknir
Guðmundar, samstarf og samvistir við
hann á vinnustað og utan. -VS
Málþing á 100 ára fæðingarafmæli
Guðmundur Viggósson brá upp skemmtilegum myndum af kollega sínum.

Ein tafla á dag
Varnar heilablóðfalli og segareki að lágmarki til jafns við warfarín
Sambærileg blæðingarhætta og í meðferð með warfaríni en
marktækt færri innankúpublæðingar og dauðsföll vegna blæðinga
Að taka lyf einu sinni á dag við hjarta- og æðasjúkdómum
eykur líkur á því að lyfið sé leyst út af sjúklingi
eykur líkur á því að sjúklingur taki lyfið
eykur líkur á því að lyfið sé tekið á réttum tíma
samanborið við lyf sem taka þarf oftar
♦♦
♦♦
♦♦
Heimildir: 1. Samantekt á eiginleikum lyfs fyrir Xarelto. 2. Patel MR et al. N Engl J Med 2011; 365:883-891.
3. Bae JP et al. Am J Manag Care 2012; 18:139-146. 4. Coleman CI et al. Curr Med Res Opin 2012; 28:669-680.
Fyrsti beini hemillinn á storkuþátt Xa til inntöku
3
2
2
*1
4
4
L.IS.11.2014.0086
Öryggisupplýsingar: Eins og almennt gildir um segavarnarlyf og blóðflöguhemla
verður að nota rivaroxaban með varúð hjá sjúklingum með aukna blæðingarhættu.1
Algengar aukaverkanir (≥1/100 til <1/10): Blæðingar: Í tannholdi, margúll, flekkblæðing,
blóðnasir, blóðhósti, blæðing í auga, blæðingar í húð og undirhúð, blæðing eftir aðgerðir, blæðing í meltingarvegi,
blæðing í þvag- og kynfærum. Aðrar: Blóðleysi, verkir í meltingarfærum og kvið, meltingartruflanir, ógleði, harðlífi,
niðurgangur, uppköst, lágur blóðþrýstingur, kláði, útbrot, verkir í útlim, sundl, höfuðverkur, skert nýrnastarfsemi,
hækkun á transamínasa, sótthiti, bjúgur í útlimum, skertur almennur styrkur og orka, marmyndun, rennsli úr sárum.1
Ekki er mælt með notkun Xarelto hjá sjúklingum með gervihjartalokur.1
*sem fyrirbyggjandi meðferð gegn heilablóðfalli og segareki hjá
fullorðnum sjúklingum með gáttatif án lokusjúkdóms og einn eða
fleiri áhættuþætti, svo sem hjartabilun, háþrýsting, aldur ≥ 75 ára,
sykursýki, sögu um heilablóðfall eða skammvinnt blóðþurrðarkast1
Augnlæknar í meirihluta, mættir til að hlusta á málþingið um Guðmund Björnsson kollega þeirra.