Fréttatíminn - 10.03.2017, Blaðsíða 24

24 | FRÉTTATÍMINN | FÖSTUDAGUR 10. MARS 2017
Þóra Tómasdóttir
thora@frettatiminn.is
Hver er tilgangur okk-ar í lífinu? Þessari stóru spurningu er vandsvarað en Frétta-tíminn leitaði til lífs-
reynds fólks úr ólíkum áttum og
spurði það hvað því fyndist hafa
veitt þeim tilgang og hlutverk í líf-
inu. Svörin voru jafn ólík og við-
mælendurnir margir en þó var
skýr rauður þráður sem snerist
um að afkvæmi og fjölskylda var
alltaf það sem fyrst var nefnt.
Óháð því hvernig lífi fólk hefur
lifað og hvernig afkomendunum
hefur vegnað, eru börnin það sem
fólk nefnir skilyrðislaust sem það
sem hefur gefið þeim hlutverk og
ástæðu til að lifa.
Samhljómurinn snýst einnig
um að fólk nærist á því að hafa
hlutverki að gegna gagnvart öðr-
um og að tilheyri samfélagi, fjöl-
skyldu eða umhverfi, vinnustað
eða hverskyns hópi.
Í forsíðugrein New Scientist í jan-
Hvers
vegna
er ég
hér?
Þeir sem upplifa að
þeir hafi tilgang og
hlutverk í lífinu líður
betur, sofa betur,
njóta kynlífs betur og
eiga auðveldara með
að losna undan fíkn.
Þeir geta meira að
segja þénað betur en
þeir sem finna ekki
sinn tilgang í lífinu. Í
meira en 70 ár hafa
rannsóknir sýnt fram
á að þeir sem hafa
eitthvað að lifa fyrir,
njóti heilsufarslegs
ávinnings af því.
„Tilgangur lífsins er mér hulinn, eins
og flestum öðrum mönnum, en fyrir
mér er kærleikurinn það afl sem ger-
ir lífið gott og þess virði að lifa því.
Kærleikurinn fellur aldrei úr gildi.
Þegar árin færast yfir þá sér maður
að margt sem maður hélt að væri
svo mikilvægt í lífinu þegar maður
var yngri, er það í raun og veru ekki
þegar upp er staðið. Það er vissu-
lega skemmtilegt að hafa haft tæki-
færi til að mennta sig, gera það sem
hugurinn stendur til og taka þátt
í samfélag inu með góðu fólki. Það
eru beinlínis forréttindi og ég er svo
lánsöm að hafa notið þess.
En þegar ævin líður finnst mér fjöl-
skyldan og vinirnir verða mikilvægari
og mikilvægari, eða ég skynja það
kannski bara betur með meiri þroska.
Barnabörnin og velferð þeirra skipta
mig miklu máli. Það skiptast auðvit-
að á skin og skúrir í lífinu. Ekkert er
þungbærara en sorgir og áföll sem
tengjast fjölskyldunni og börnunum
manns. Að sama skapi er hamingjan
mikil þegar vel gengur hjá öllum. Það
er líka mjög dýrmætt að eiga góða
vini, sem aldrei bregðast, sama hvað
á dynur. Svo er það stöðug áskorun
að reyna að verða betri manneskja,
með kærleikann að leiðarljósi. Maður
gerir eins vel og maður getur, en það
má sjá það í heiminum í dag, hvað
þetta gengur erfiðlega hjá mörgum.“
Er til fyrir maka,
foreldra og
bróður
„Fólkið í kringum mig hefur gefið mér
hlutverk í lífinu. Þeir sem standa mér
næst og mér líður vel með. Ég upplifi
að ég hafi hlutverki að gegna gagn-
vart maka mínum, foreldrum mínum
og bróður. Mér finnst það stórt hlut-
verk.
Mér hefur líka þótt mikilvægt að
vera ánægður í því sem ég er að gera,
því annars finnur maður fyrir til-
gangsleysi. Ég hef verið svo heppinn
í lífinu að hafa haft tök á að gera það
sem mér finnst vera skemmtilegt. Ég
hef starfað hjá Icelandair í 16 ár og
þar finnst mér ég hafa fengið gott
hlutverk líka. Ég hef fengið að taka
þátt í skemmtilegum verkefnum, sem
alls ekki öllum býðst á lífsleiðinni.
Meðal annars hef ég fengið að fara
tvisvar sinnum í heimsferðir og kom-
ið á staði sem fólk fær ekki endilega
tækifæri á að heimsækja. Áður starf-
aði ég hjá Vidal Sassoon sem gaf mér
kost á að búa í Þýskalandi og kynnast
þar mörgu spennandi. Þetta eru allt
hlutir sem ég er þakklátur fyrir og
hafa veitt mér þá tilfinningu að hafa
einhvern tilgang.“
Símon Ormarsson Flugþjónn
hjá Icelandair
Með þroskanum verður fólkið mikilvægara
Erna Indriðadóttir framkvæmdastjóri
Lifðu núna
úar er fjallað um fjölmargar nýjar
rannsóknir á mikilvægi hlutverks-
ins. Niðurstöður þeirra benda til
að fólki finnist mikilvægast af öllu
að hafa eitthvað til að lifa fyrir. Því
er haldið fram að það, að hafa til-
gang og hlutverk, stuðli að lengra
og betra lífi. Á ensku er orðið pur-
pose notað yfir það sem sem hér
er rætt um sem tilgangur eða hlut-
verk. Sumir leita tilgangsins í trú,
aðrir í starfi, peningum, fjölskyldu
eða ævintýrum.
Þó að það hljómi hástemmt að
leita að hlutverki sínu í lífinu, sýna
sífellt fleiri rannsóknir að það að
hafa hlutverki að gegna, hafi marg-
vísleg jákvæð áhrif á líkamlega og
andlega heilsu. Þeir sem telja sig
hafa fundið hlutverk sitt og tilgang
í lífinu, sofa betur, njóta kynlífs
betur og lifa lengur. Hlutverk og
tilgangur dregur úr líkum á hjarta-
áfalli og þunglyndi, það auðveldar
fólki að losna undan fíkn og þeir
sem þjást af sykursýki eiga auð-
veldara með að stjórna blóðsykri
sínum. „Sá lyfjaframleiðandi sem
gæti framleitt lyf sem toppar slík-
an ávinning, myndi græða á tá og
fingri,“ segir í greininni.
Rannsóknir á mikilvægi hlut-
verksins, hófust með Austurríkis-
manninum Viktor Frankl, sem lifði
af fernar útrýmingarbúðir nasista.
Hann tók eftir því að sumir með-
fangar hans í búðunum voru marg-
falt líklegri til að lifa af en aðrir. Þeir
sem höfðu ekkert að lifa fyrir, féllu
fyrstir. Lífsþrekið reyndist meira
meðal þeirra sem höfðu tilgang og
mikilvægu hlutverki að gegna.
Í nýrri fræðigreinum um hlut-
verkið er það skilgreint sem stefna
í lífinu, langtímamarkmið sem
hverfist um megingildi einstak-
lingsins, það sem er honum kær-
ast og gerir líf hans þess virði að
lifa því.
Rannsóknir Patrick Hill við
Washington University í St. Lou-
is, benda til að fólk sem upplifir að
það hafi mikilvægu hlutverki að
gegna, virðist meira að segja þéna
betur en þeir sem finna fyrir til-
gangsleysi.
Margþættar rannsóknir Steven
Cole við Kaliforníuháskóla í Los
Angeles, hafa einnig styrkt nú-
tímakenningar um mikilvægi og
heilsufarslegan ávinning hlut-
verksins. Með því að einbeita þér
að einhverju jákvæðu og meiru en
sjálfum þér, er líklegt að þú finnir
líffræðilegan ávinning. Upplifunin
af því að hafa tilgang og hlutverk,
hafi margþætt og jákvæð áhrif á
heilastarfsemina. „Það sem þér
þykir mikilvægt getur meira að
segja rutt úr vegi ótta þínum gagn-
vart öðru,“ segir Cole.
Hill fullyrðir að jafnvel þótt upp-
lifunin af því hafa hlutverk geti
minnkað og breyst milli æviskeiða
og þá sérstaklega við eftirlaunaald-
ur, sé hinn jákvæði ávinningur af
hlutverkinu jafn mikill meðal þeirra
sem eru tvítugir og sjötugir. „Með
öðrum orðum, það er aldrei of seint
að leita að tilgangi lífsins.“
Þó að það hljómi
hástemmt að leita að hlut-
verki sínu í lífinu, sýna
sífellt fleiri rannsóknir að
það að hafa hlutverki að
gegna, hafi margvísleg já-
kvæð áhrif á líkamlega og
andlega heilsu. Þeir sem
telja sig hafa fundið hlut-
verk sitt og tilgang í lífinu,
sofa betur, njóta kynlífs
betur og lifa lengur.