Fréttatíminn - 25.02.2017, Blaðsíða 31

| 31FRÉTTATÍMINN | LAUGARDAGUR 25. FEBRÚAR 2017
85
ÁRA
Starfsmannafatnaður
fyrir hótel og veitingahús
Hótelrúmföt og handklæði
fyrir ferðaþjónustuna
Eigum allt fyrir:
• Þjóninn
• Kokkinn
• Gestamóttökuna
• Þernuna
• Vikapiltinn
• Hótelstjórnandann
Höfðabakka 9, 110 Reykjavík | sími 525 8210 | eddaehf@eddaehf.is | www.eddaehf.is
Allt lín fyrir: Hótelið • Gistiheimilið • Bændagistinguna • Airbnb
Veitingasalinn • Heilsulindina • Þvottahúsið • Sérverslunina
Svartími við útlönd
Á síðustu áratugum hafa leiðir
okkar Íslendinga út í heim sem
betur fer orðið fjölbreyttari en
áður var. Þetta hefur áhrif á listir.
Til að einfalda málið má horfa til
myndlistar. Seint á nítjándu öld og
í upphafi þeirrar tuttugustu var
línan í veikburða myndlistarlífi
landsins að mestu tekin í gegnum
Danmörku. Síðar varð París „um-
skipunarhöfn hugmyndanna“ sem
hingað streymdu til lands í list-
greininni, á meðan minna var um
að andblær bærist frá Bandaríkj-
unum. Loks tók Holland við nær-
ingarhlutverkinu, því að alltaf þarf
þessi menningarþjóð sína næringu
að utan, það hefur ekkert breyst
og mun ekki breytast.
Þjóðerni listamannsins er dá-
lítið eins og fæðingarblettur sem
einkennir hann og hans verk. Það
er listamanninum síðan í sjálfsvald
sett hvað hann flíkar fæðingar-
blettinum mikið. Eflaust eru þeir
til listamennirnir íslensku sem
nýta sér þjóðernið með beinum
eða óbeinum hætti, en líklega er
áhuginn yfirleitt kominn frá þeim
sem spyrja þá út í verkin þeirra.
Ísland er í sviðsljósinu, en sviðs-
ljósin eru yfirleitt hreyfanleg.
Á síðustu árum hafa síðan
gengið yfir Ísland langmestu
menningarlegu breytingar í sögu
landsins, líklega meiri breytingar
en það þegar erlendir herir
komu til landsins í seinna stríði
með tyggigúmmí og nýja tón-
list í farteskinu. Netið hefur stytt
svartíma Íslands við útlönd, gert
íslenskar listir og hugmyndir að-
gengilegar heiminum og öfugt.
Hugmyndir ferðast hraðar en
nokkru sinni fyrr.
Í listum skiptir menntun máli,
það er ekki þannig að listin verði
bara til vegna þjáningar lista-
mannsins í þakherbergi, eins og
rómantíska hugmyndin sagði fyrir
um. Aðbúnaður í Listaháskóla Ís-
lands er skammarlegur fyrir okk-
ur öll og starf skólans mikilvægt
í landi sem vill fjölga tækifærum
og auka víðsýni ungs fólks. En
aðgengi að lánsfé og möguleikar á
menntun erlendis fyrir allar okkar
starfsstéttir, líka listamenn, eru
einnig mikilvæg atriði. Hugmynd-
irnar verða að koma víða að og
fjölbreytileiki þeirra gerir það að
verkum að hér á landi þrífst jafn
fjölbreytt listalíf og raun ber vitni.
Enginn er nefnilega eyland, ekki
einu sinni eyjarskeggjar.
Að gera
„Við þurfum að gera hlutina á Ís-
landi,“ segir myndlistarmaðurinn
Ragnar Kjartansson í nýlegu við-
tali við Bloomberg sjónvarpsstöð-
ina. Ragnar er orðinn einn þeirra
listamanna sem stendur fyrir
sköpunarkraftinn sem einkennir
íslenskar listir. Þetta er ekki flókin
hugmynd hjá honum, maður þarf
að fá hugmynd og framkvæma
hana. Er hægt að ímynda sér eða
óska sér frjálsari listsköpun en
það?
Þjóðríki eru flokkunartæki og ef
það er eitthvað sem fræðimönn-
um og áhugamönnum um listir
finnst skemmtilegt þá er það að
flokka. Enn skiptir upprunaland
listarinnar því einhverju máli, í al-
þjóðavæddum heimi þar sem hug-
myndir flæða þvert á landamæri.
Stundum er hægt að lesa sögu
þjóðar, áhrifamátt náttúrunnar
eða eitthvað álíka inn í þá hluti
sem íslenskir listamenn gera.
Samt er fátt sem gerist algjör-
Tungumál er það sem nátengdast er íslensku þjóðerni, fyrir utan kannski landið
sjálft. Tónlistarmenn á Íslandi sækja út í heim og syngja á ýmsum tungumálum,
íslensku, ensku og jafnvel tilbúna tungumálinu vonlensku, í tilviki Sigur Rósar.
Byggingarlist er ein þeirra listgreina þar sem þjóðleg einkenni hafa að miklu
leyti horfið í samtímanum. Framtíðarmynd af Hafnartorgi í Reykjavík er ekkert
sérlega íslensk.
Þjóðerni listamannsins er
dálítið eins og fæðingar-
blettur sem einkennir
hann og hans verk. Það
er listamanninum síðan í
sjálfsvald sett hvað hann
flíkar fæðingarblettinum
mikið.
lega af sjálfu sér. Hugmynd-
ir listamanna þurfa að nærast í
opnum og áhugaverðum sam-
skiptum, heima og heiman. Áhugi
umheimsins á menningarlífi Ís-
lendinga kemur heldur ekki til af
sjálfu sér. Sá áhugi er tilkominn
út af hugmyndaflugi, hæfileikum
og dugnaði íslenskra listamanna.
Afurðir menningarinnar búa
þennan áhuga til og hann verður
ekki til í tómarúmi. Það er okkar
allra, stjórnvalda og almennings í
landinu, að næra þær rætur sem
gróðurinn sprettur af.