Fréttatíminn - 27.01.2017, Blaðsíða 14

Vesturgötu 3B | 101 Reykjavík | Sími 551 2344 | www.tapas.is
RESTAURANT- BAR
námskeið
TAKK FYRIR FRÁBÆRAR
VIÐTÖKUR Á TAPAS-
OG VÍNSMÖKKUNAR-
NÁMSKEIÐINU OKKAR
Vegna fjölda fyrirspurna höfum
við bætt við fleiri námskeiðum
í apríl og maí
Námskeiðin eru haldin á fimmtudögum
milli klukkan 16 og 18 og kosta 6.900 kr. á mann.
TAPAS
VÍNSMÖKKUN&
Vínsnillingar Tapasbarsins og Stefán Ingi Guðmundsson
víngúrú sjá um fræðsluna. Smakkaðar eru 10 tegundir
af sérvöldum vínum með 13 gómsætum tapasréttum.
Námskeiðin eru tilvalin fyrir alla; einstaklinga og hópa.
Aðaláherslan er að hafa gaman … saman.
Skráning er á tapas@tapas.is
Allar nánari upplýsingar eru veittar í síma 551 2344
DAGSETNINGAR
9. febrúar fullbókað
23. febrúar 2 sæti laus
9. mars fullbókað
23. mars fullbókað
6. apríl viðbótarnámskeið
27. apríl viðbótarnámskeið
11. maí viðbótarnámskeið
14 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 27. janúar 2017
kalla mestan hávaða, fá mesta
athygli.“
Jón Ólafsson telur að ástandið
muni vissulega versna á þessu ári.
Í Þýskalandi fái þjóðernissinnar,
ef spár ganga eftir, fulltrúa á Sam-
bandsþingið og öfgasinnaður hluti
stjórnmálamanna verði fyrirferðar-
meiri. „Það verður meiri æsingur og
meira ofbeldi. Ég held hinsvegar að
hófsamir borgarar séu sterkari. Svo
ég vitni í Michael Moore: „Við erum
enn í meirihluta.““
Hann segir að það hvíli þó mik-
il ábyrgð á fjölmiðlum og öðrum
stjórnmálamönnum, að láta ekki
hrífast með. „Ég held að þau rísi
undir ábyrgðinni að mestu leyti.
Það er meiri almennur stuðningur
við frjálslyndi og mannúð en virðist
við fyrstu sýn. Í New York Times er
talað um Donald Trump eins og fyr-
irlitlegan hálfvita, á hverjum degi.
Það er einsdæmi að stórblað tali
þannig um forsetaembættið. En fá-
vitastjórnvöld geta auðvitað valdið
gríðarlegum skaða, til dæmis í lofts-
lagsmálum. Og eftirlitskerfin og
njósnastarfsemin fitna eins og púki
á fjósbita í þessu ástandi. Við eigum
eftir að súpa seyðið af því.“
Líkt við Thatcher
Hægrimaðurinn Francois Fillon
er enn sem komið er álitinn sig-
urstranglegastur í aðdraganda for-
setakosninganna í Frakklandi. En
talið er að mjótt verði á mununum
milli hans og Marine Le Pen í fyrri
umferðinni en í seinni umferðinni
muni hófsamari kjósendur flykkja
sér um hann til að halda Marine Le
Pen úti í kuldanum. Það sama hafi
gerst þegar faðir hennar Jean-Marie
Le Pen og stofnandi Front National,
fór fram árið 2002 og margir kjós-
endur studdu þá Chirac fyrrverandi
Frakklandsforseta þrátt fyrir óbragð
í munni.
Fillon hefur verið duglegur við að
laga sínar kosningaáherslur í inn-
flytjendamálum að kjósendahópi
Marine Le Pen og hann hefur mjög
þröngsýna afstöðu ýmissa mála sem
varða minnihlutahópa. Hann talar
hinsvegar fyrir hreinni og klárri
frjálshyggju í efnahagsmálum og
hefur þar verið líkt við Margréti
Thatcher, fyrrverandi forsætisráð-
herra Bretlands. Það er óvíst hversu
vel þessi kokteill gengur ofan í
Frakka
Um síðustu helgi fóru síðan fram
forkosningar hjá franska Sósíalista-
flokknum. Kosið verður að nýju milli
forsætisráðherrans Manuel Valls
sem hefur hingað til þótt líklegasti
kandídatinn, en að sama skapi ekki
vinsæll meðal almennra kjósenda og
Benoît Hamon sem skaut honum ref
fyrir rass í kosningunni og er tals-
vert lengra til vinstri.
Dauðhrædd við Marine Le Pen
Jean-Marie Le Pen, stofnanda Front
National, var vikið úr flokknum fyr-
ir tvemur árum vegna ummæla um
gyðinga og seinni heimsstyrjöldina.
Þannig reyndi flokkurinn að fjar-
lægja sig frá herskárri fortíð sinni
og gerði sig gjaldgengan á miðum
hefðbundinna stjórnmála, En mið-
að við félagsskapinn
sem dóttir Jean
Marie heldur sig
í, er flokkurinn
bara búinn að
skipta um föt,
innrætið er hið
sama. Ásamt
því að lýsa yfir
stríði
við
al-
þjóðavæðingu og svokallaða elítu
og afturhvarfi til kristinna gilda og
íhaldssemi hefur Marine einnig látið
ýmis rasísk og niðrandi ummæli
falla um innflytjendur.
Kristín Jónsdóttir, þýðandi í Par-
ís, segist dauðhrædd við að Marine
Le Pen verði næsti forseti Frakk-
lands. Hún segir að innflytjendur
séu margir hverjir uggandi um að
Le Pen nái kjöri en hún hefur lofað
að taka hart á innflytjendum og reka
marga úr landi. „Það er hinsvegar
sterk stjórnarskrá og ríkisráð sem
verndar hana. Hún lofar alls konar
hlutum eins og að losna við hæl-
isleitendur og útlendinga, en getur
svo auðvitað ekkert staðið við það.
Eða vonandi.“
Kristín segir að margir Frakkar
séu enn sem komið er í afneitun
gegn því að eitthvað þessu líkt gæti
gerst. „Líkt og Bandaríkjamenn voru
gagnvart Trump. En kjör hennar
gæti auðvitað kveikt bálið sem hefur
kraumað árum saman,” segir hún.
Og það er svo sannarlega ástæða
til að hafa augum opin. Það kom
mönnum í opna skjöldu þegar litlu
munaði að Norbert Hofer. frambjóð-
andi Frelsisflokksins í Austurríki
yrði forseti landsins í fyrravor.
Grundvöllur teboðsins
„Í Bandaríkjunum má rekja þjóð-
ernispopúlismann aftur til 1970
þegar það varð til einskonar banda-
lag kristinna íhaldsmanna í Demó-
krataflokknum og Rebúblikana-
flokknum,“ segir Eiríkur Bergmann.
„Þessir demókratar gengu í Re-
búblikanaflokkinn og mynduðu þar
ásamt íhaldssömum rebúblikönum
einskonar bandalag kristinna gilda
og hægri stefnu. Teboðshreyfingin á
rætur að rekja þangað en hún lagði
sitt af mörkum til að fleyta Donald
Trump í Hvíta húsið.“
Eiríkur bendir á að bylgjur þjóð-
ernisstefnu hafi risið og hnigið
áður í Evrópu. Fyrsta bylgjan eftir
seinna stríð, hafi risið í olíukrepp-
unni 1972, og þar hafi komið fram
á sjónarsviðið einstaklingar eins og
Jean-Marie Le Pen í Frakklandi og
Mogens Glistrup í Danmörku. Sú
bylgja hafi liðið undir lok þótt flokk-
arnir hafi starfað áfram. Næsta stóra
bylgja var við fall Berlínarmúrsins
en þar var drifkrafturinn andstaða
við að hleypa fólki frá fyrrverandi
austantjaldslöndum til Vestur-
Evrópu. Sú bylgja hjaðnaði líka en
spratt fram aftur af áður óþekktum
krafti í efnahagsþrengingunum í
kringum 2008.
Breytti orðræðunni
Eiríkur Bergmann segir að
það sé of snemmt að segja til
um hvort þessi bylgja hjaðni aftur
eða hrífi okkur með sér.
„Við erum í það minnsta á toppi
þjóðernisbylgju núna og það gerðist
hraðar en við gátum séð fyrir. Þessi
stefna er ólík hefðbundnum fasisma
að því leyti að hún leggst ekki í orði
kveðnu gegn lýðræðinu en er alger-
lega andsnúin vestrænu frjálslyndi.“
Þjóðernispopúlisminn hefur náð
að breyta orðræðu stjórnmálanna
og margir hefðbundir flokkar hafa
farið á mjög vafasamar atkvæða-
veiðar og aðlagað sig stefnumálum
þeirra, til að mynda fjandskap við
útlendinga og þjóðrembu. Meðan
lönd eins og Pólland og Ungverja-
land lúta beinlínis stjórn þjóðern-
ispopúlista og hægri-öfgaflokka,
eru þeir einnig orðnir áhrifamiklir á
Norðurlöndum, til að mynda í Finn-
landi, Svíþjóð og Danmörku.
Í Þýskalandi hafa þjóðernissinnar
ekki náð manni á þing þótt nýnas-
istaflokkurinn NDA hafi náð manni
á Evrópuþingið. Það kann að breyt-
ast í þingkosningum í vor en hæ-
gripopúlistaflokkurinn AFD, sem
byrjaði upphaflega sem andófsflokk-
ur gegn ESB, hefur átt verulegu fylgi
að fagna að undanförnu undir for-
ystu Frauke Petry, sem er alin upp
í Austur-Þýskalandi eins og Angela
Merkel. Flokkurinn er afar íhalds-
samur þegar kemur að stöðu kvenna
og samkynhneigðra, andsnúinn fjöl-
menningu, rekur fjandsamlega inn-
flytjendastefnu og vill loka landa-
mærunum.
AFD hefur vaxið mikið ásmegin
undanfarið ár, enda hefur flokk-
urinn keyrt kosningabaráttu sína
nær algerlega á óvinsældum flótta-
mannastefnu Angelu Merkel.
Flokknum er spáð velgengni í
þingkosningunum í vor og að þjóð-
ernissinnar nái mönnum á þing.
Þýsk stjórnvöld hafa reyndar haft af
því áhyggjur að rússnesk stjórnvöld
reyni að hlutast til um útkomuna
með því að spinna upp neikvæðar
fréttir um innflytjendur og planta
þeim í fjölmiðla.
„Varðstaðan um hina frjálslyndu
Evrópu verður að vera afar einbeitt
ef þau eiga ekki að ná að afnema þá
skipun heimsmála sem við höfum
alist upp við,“ segir Eiríkur. „Ég held
að fólk sé almennt ekki meðvitað um
hvað þetta hefur fengið að ganga
langt. Stjórnmálaumræða sem fyrir
nokkrum árum hefði þótt óboðleg
og andstyggileg er orðin samþykkt
og viðtekin.“
Jón Ólafsson prófessor segir að það hvíli mikil ábyrgð á fjölmiðlum og öðrum stjórn-
málamönnum, að láta ekki hrífast með bylgju hægri öfgamanna og popúlista. „Ég
held að þau rísi undir ábyrgðinni að mestu leyti. Það er meiri almennur stuðningur
við frjálslyndi og mannúð en virðist við fyrstu sýn. Í New York Times er talað um
Donald Trump eins og fyrirlitlegan hálfvita, á hverjum degi." Mynd | Getty
Eiríkur Bergmann prófessor á
Bifröst hefur fjallað mikið um
uppgang þjóðernisspopúlista,
meðal annars hér í Fréttatím-
anum, en hann gaf nýverið
út bókina Nordic National-
ism and Right-Wing Popu-
list Politics, sem kemur út
hjá alþjóðlega forlaginu,
Palgrave Macmillan og
greinir þjóðernishyggju
á Norðurlöndum og
uppgang þjóðernis-
popúlískra flokka í
löndunum fimm.
Kristín Jónsdóttir þýðandi segist óttast
að Marine Le Pen gæti orðið forseti
Frakklands. Hún segir að Frakkar séu
enn í afneitun.