Fréttablaðið - 28.03.2018, Qupperneq 24

Verðmætin sem tækni-fyrirtækið Marel skapar verða í aukn-um mæli til í hug-búnaðarhluta fyrir-tækisins, að sögn
Hjalta Þórarinssonar, framkvæmda-
stjóra Marel Innova, sem framleiðir
samnefndan hugbúnað fyrir stærstu
matvælavinnslur heims.
„Einn viðskiptavinur okkar lýsti
því svo að hann gerði ráð fyrir að 75
prósent af verðmætunum komi til
vegna hugbúnaðarins en 25 prósent
vegna vélbúnaðar í framleiðslu-
línum. Það er ólíkt því sem áður
var. Sérstaða Marels hefur ávallt
falist í vélbúnaðinum en við getum
náð forskoti – og breytt um leið
hvernig matvælageirinn virkar – í
hugbúnaðinum,“ segir Hjalti í við-
tali við Markaðinn.
Árni Oddur Þórðarson, forstjóri
Marels, sagði í viðtali við Viðskipta-
blaðið í febrúar í fyrra að félagið
væri í auknum mæli að verða hug-
búnaðarhús. „Áherslan síðustu
tuttugu árin hefur verið lögð á að
ná fram hagræði í verksmiðjunum.
Áherslan næstu tuttugu árin verður
á hagræðingu á skrifstofunni,“ sagði
forstjórinn.
Hjalti tekur undir þetta. „Það kom
mér á óvart þegar ég flutti aftur til
Íslands síðasta haust að Marel væri
ekki þekkt hér á landi sem hug-
búnaðarfyrirtæki. Ég held það séu
ekki margir sem geri sér grein fyrir
því að innan Marels er 170 manna
geysisterkt hugbúnaðarteymi sem
býr til mikil verðmæti og er í örum
vexti. Ég myndi telja að Innova sé
eitt af merkilegri hugbúnaðarþró-
unarverkefnum í heiminum í dag,“
nefnir Hjalti.
Hann tók við starfi framkvæmda-
stjóra Innova síðasta haust eftir að
hafa starfað í yfir 11 ár hjá tækni-
risanum Microsoft í Seattle, þar
sem hann leiddi meðal annars við-
skiptaþróun fyrirtækisins á sviði
gervigreindar. Hann stofnaði á
námsárum sínum rétt fyrir síðustu
aldamót Dímon hugbúnaðarhús
ásamt Georg Lúðvíkssyni, sem
stýrir nú Meniga, og Guðmundi
Hafsteinssyni, sem leiðir vöru-
þróun hjá Google Assistant, og var
framkvæmdastjóri fyrirtækisins til
ársins 2004.
Marel hefur um nokkurt skeið
verið í fararbroddi á heimsvísu í
þróun hátæknibúnaðar sem not-
aður er til vinnslu á kjöti, kjúklingi
og fiski, allt frá slátrun til pökkunar.
Á undanförnum árum hefur félagið
lagt aukna áherslu á Innova-hug-
búnaðinn. Með honum getur starfs-
fólk verksmiðja stýrt vinnsluferlinu
eftir upplýsingum sem kerfið aflar
í rauntíma. Gerir hugbúnaðurinn
starfsfólkinu þannig kleift að haga
framleiðslunni á sem hagkvæmast-
an máta og jafnframt að bregðast
skjótt við vandamálum sem kunna
að koma upp. Er talið að hvert pró-
sentustig í bættri nýtingu geti árlega
skilað milljónum dala í stórum
verksmiðjum.
Verkefnið að bæta framleiðni
„Verkefni okkar,“ útskýrir Hjalti, „er
að bæta framleiðni hjá matvæla-
framleiðendum og tryggja rekjan-
leika og gæði þeirra vara sem þeir
framleiða. Þetta gerum við með því
að tengja hugbúnað okkar við tugi
ef ekki hundruð tækja á framleiðslu-
gólfinu. Hugbúnaðurinn greinir,
myndar, vigtar og verkar vöruna,
hvort sem það er kjöt, kjúklingur
eða fiskur, af nákvæmni og gerir
þannig framleiðendum kleift að
safna saman og greina gögn úr
hverju skrefi framleiðslunnar. Hug-
búnaðurinn tengist líka hlutum út
fyrir verksmiðjuna, til dæmis skip-
um, kjúklingabúum eða kjötverk-
smiðjum, og getur þannig tryggt
rekjanleika allt frá uppruna.“
Hjalti útskýrir að þó svo að Marel
sé hvað þekktast fyrir vélbúnað,
sem notaður er á öllum stigum
framleiðslulínunnar, þá hafi fyrir-
tækið ávallt framleitt hugbúnað.
„Það var hugbúnaður í fyrstu vog-
unum sem tryggði að þær gæfu
rétt gildi úti á ólgusjó. En frá árinu
1994 hefur Marel séð sér hag í því
að tengja saman alla framleiðslu-
línuna þannig að hægt sé að ná
fram meiri hagkvæmni og rekjan-
leika. Það ár – mörgum árum áður
en fólk fór að tala um hlutanetið (e.
Internet of Things) – tengdi fyrir-
tækið saman 150 tæki í verksmiðju
í Suður-Afríku. Það er það sem við
gerum. Við tengjum saman tæki
í verksmiðjum og veitum þannig
framleiðendum heildaryfirsýn yfir
framleiðslulínuna. Það hjálpar þeim
að tryggja að vigtin sé rétt, nýting
hráefnisins hámörkuð og gæðin góð
í öllu ferlinu.
Í dag má finna hugbúnað okkar
í um tvö þúsund verksmiðjum
um allan heim. Allir stærstu mat-
vælaframleiðendur heimsins eru í
viðskiptum við okkur. Vöxturinn
hefur verið gríðarlegur og starfa nú
um 170 manns við sölu, þjónustu og
þróun hjá okkur. Við stefnum að því
að tvöfalda starfsmannafjöldann í
hugbúnaðarþróun á þessu ári. Við
ætlum að sækja fram af krafti.
Þörfin í matvælageiranum á
þjónustu eins og Marel Innova
getur boðið upp á, það er að tengja
saman vélbúnað og hugbúnað, er
mikil. Bæði hafa kröfur neytenda
og stjórnvalda til rekjanleika og
gæða vara aukist verulega og þá
finna framleiðendur þörf fyrir að
geta framleitt með sem minnstum
tilkostnaði. Ef við getum aðstoðað
viðskiptavini okkar við að ná fram
meiri hagkvæmni gætum við þann-
ig haft veruleg áhrif á heimshag-
kerfið.“
Segir tækifærið einstakt
Aðspurður segir Hjalti sóknar-
færi Innova tvíþætt. „Annars vegar
felast þau í því að veita viðskipta-
vinum okkar meiri innsýn í fram-
leiðsluna. Við hyggjumst fjárfesta
verulega á þessu ári í gervigreind,
skýjaþjónustu og vélrænu gagna-
námi (e. machine learning) þannig
að viðskiptavinir okkar geti fengið
betri innsýn í gögnin og að þeir
skilji betur hvað það er í fram-
leiðsluferlinu sem hefur áhrif á gæði
vörunnar.
Mörg framleiðslufyrirtæki, sér í
lagi í fiskiðnaðinum, þurfa að bregð-
ast hratt við breyttum aðstæðum.
Þau fá kannski inn pantanir á fyrsta
degi, framleiða á öðrum degi og
afhenda vöruna á þriðja degi. Þeirra
viðskiptavinir vilja margir breyta
pöntunum sínum á öðrum degi og
það getur skapað mikinn vanda og
aukið kostnað fyrirtækjanna. Eins
getur veðrið breyst frá degi til dags
og verð lækkað á mörkuðum, svo
dæmi séu tekin. Allt þetta getur leitt
til þess að pantanir breytast.
Búnaðurinn í tvö þúsund verksmiðjum
Framkvæmdastjóri Marel Innova segir félagið hafa tækifæri til þess að komast í stöðu sem ekkert annað félag er í til þess að hafa raun-
veruleg áhrif á gæði og framleiðslukostnað matvæla í heiminum. Verðmætin sem Marel skapar verði í meiri mæli til í hugbúnaðarhluta
félagsins. Samkeppnisforskot felist í mannauðinum hér á landi enda hafi Íslendingar mikla þekkingu á matvælageiranum og fiski.
Hjalti Þórarinsson tók við starfi framkvæmdastjóri Marel Innova síðasta haust eftir að hafa starfað í yfir áratug hjá Microsoft í Bandaríkjunum þar sem hann leiddi meðal annars viðskiptaþróun tækni-
risans á sviði gervigreindar. Hann segir tækifæri Innova einstakt til að hafa raunveruleg áhrif á gæði og framleiðslukostnað matvæla í heiminum. Sóknarfærin séu fjölmörg. FréttaBlaðIð/anton BrInk
Kristinn
Ingi Jónsson
kristinningi@frettabladid.is
Sérstaða Marels
hefur ávallt falist í
vélbúnaðinum en við getum
náð forskoti – og breytt um
leið hvernig matvælageirinn
virkar – í hugbúnaðinum.
2 8 . m a r s 2 0 1 8 m I Ð V I K U D a G U r6 Markaðurinn
2
8
-0
3
-2
0
1
8

0
4
:3
6
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
F
5
5
-3
D
2
0
1
F
5
5
-3
B
E
4
1
F
5
5
-3
A
A
8
1
F
5
5
-3
9
6
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
8
B

F
B
0
6
4
s
_
2
7
_
3
_
2
0
1
8
C
M
Y
K