Feykir - 28.11.2013, Blaðsíða 7

72 01 3
BORGARTEIGUR 12 550 SAUÐÁRKRÓKUR SIMI 453 5000 flokka@flokka.is flokka.is
Sjá opnunartíma á www.flokka.is Komum reglu á ruslið!
Flokka er móttökuaðili
fyrir allan úrgang
sem fellur til við rekstur
heimila og fyrirtækja.
Ágætu Skagfirðingar,
Við erum í broddi fylkingar í sorphirðumálum - og þannig viljum við hafa það áfram
Vöndum flokkun og setjum
réttan úrgang í réttar tunnur
þannig verður Skagafjörður áfram fremstur í flokki í sorphirðumálum
Höldum áfram að ryðja brautina!
Flokkun og
endurvinnsla
er nútíminn!
Óskum Skagfirðingum
gleðilegra jóla og farsældar
á komandi ári
að ærnar beiði
upp, festi ekki fang
sem kallað er og þá
festi þær gjarnan
fang löngu á eftir
hinum kindunum
og beri þá á fjalli,
stundum rétt fyrir
göngur. „Sumar ær
verða blæsma fyrr,
t.d. í nóvember og
ef hrútur er nærri
er hann ekki lengi
að átta sig á því.
Alvöru bændur
taka hrútana úr
strax að fengitíma
loknum og taka þá
einnig snemma úr
hjörðinni á haustin
en mér tekst alltaf
að klúðra því. Ég
fæ yfirleitt tvo til
þrjá sumrunga
(seinborin lömb)
af fjalli, en þeir
eru kallaðir grissar
eða pöddur hér í
Fljótum.“
B l a ð a m a ð u r
hefur spurnir af
því að menn fari
gjarnan landshorna á milli til að kaupa
líflömb og hrúta og segir Halldór slíkar
fjárkaupaferðir nokkuð algengar og
fari menn gjarnan vestur á Strandir til
að kaupa líflömb. „Einnig tíðkast að
fara austur í Þingeyjarsveit, en ég fór
sjálfur lengra í haust og keypti líflömb
úr Öræfasveit, en það hefur mig lengi
langað að gera. Menn eru yfirleitt
að leitast eftir bættum kjötgæðum,
meiri fallvigt og frjósemi og oft eru
lífhrútar keyptir út á sérstakan lit.
Nýlega voru reglur um viðskipti
með fé milli bæja hér í héraðinu
rýmkaðar, og nú mega bændur í
svokölluðu Tröllaskagahólfi sem nær
frá Eyjafjarðará vestur til Héraðsvatna,
að undanskildum Svarfaðardal, versla
með líflömb sín á milli. Af því tilefni
voru haldnir uppboðsdagar bæði hér
í Fljótum og í Akrahreppi þar sem
líflömb voru boðin upp og voru það
skemmtilegir viðburðir sem vonandi
verður framhald á. Þetta fyrirkomulag
tíðkaðist áður fyrr, en þegar riðan
grasseraði hér um slóðir fyrir tæpum
30 árum síðan var tekið fyrir öll slík
viðskipti. Þarna gefst mönnum kostur
á að kynbæta hjarðir sínar og einnig
að hittast og ræða saman, sem er ekki
síður mikilvægt.“
Sjálfur á Halldór sér sinn uppá-
halds hrút, sem hann telur þó lélegasta
hrútinn í hjörðinni. Það er forystu-
hrúturinn Helgi sem var skírður í
höfuðið á fyrri eiganda sínum, Helga
bónda á Snartastöðum í Öxarfirði.
„Fjölskyldan fór í fjárkaupaferð austur
í Öxarfjörð 2010 og ætlunin var alls
ekki að kaupa forystuhrút. Þegar við
komum á Snartastaði var réttin full
af fé og Helgi sagði við syni mína að
þeir mættu eiga forystuhrútlamb ef
þeir gætu handsamað það. Þeir létu
ekki segja sér það tvisvar og svifu
yfir réttarvegginn og handsömuðu
hann í hvelli, Helga bónda til mikillar
skemmtunar,“ rifjar Halldór upp.
„Helgi er afar vitur skepna og eltir
mann eins og hundur. Hann er rólegur
og ef horft er í augun á honum færist
yfir mann stóísk ró. Helgi kallinn er
ekki mikið notaður hér á bæ, undir
hann er eingöngu settar tvær ær sem að
sjálfsögðu eru einnig af forystukyni.“
En hvert skyldi vera markmiðið með
ræktuninni?
„Eins og flestir bændur, þá vil ég fá
sem flest og þyngst lömb af fjalli án
þess að þau fari í svokallaðan fituflokk
þegar þeim er slátrað. Það er hins
vegar hægara sagt en gert að ná þessu
markmiði og spila margir þættir þar
inn í. Í minni hjörð þarf ég að bæta
frjósemi, en þar fyrir utan hafa heimtur
á lömbum hér í Fljótum verið slæmar
undanfarin ár. Góður bóndi hér í sveit
reiknaði einu sinni út, að afrakstur
heils fjárbús hyrfi á fjalli hér í Fljótum
á hverju sumri, ef lögð er saman sú
tala af lömbum sem vantar af fjalli, en
þetta er mjög mismunandi milli bæja.
Ef kindur eru hins vegar leiðinlegar
og gera eitthvað sem ég vil alls ekki
að þær geri sendi ég þær hiklaust yfir
móðuna miklu,“ segir Halldór.
„Þegar ég hóf búskap hér voru allar
ær kollóttar, en nú er tæpur fjórðungur
hyrndur. Þetta gerðist vegna sæðinga
og hrútakaupa. Flestar ærnar eru
hvítar en maður setur oft á lömb sem
eru mislit. Hlutfall mislitra kinda er
hins vegar oftast eins milli ára en ef
horft er á ullargæði er best að hafa
þær hvítar. Fyrir bændur sem eru ekki
sérlega fjárglöggir er ágætt að hafa
nokkrar mislitar ær og er ég einn af
þeim,“ játar Halldór.
Að lokum rifjar Halldór upp
fyrir blaðamann og lesendur hversu
ákveðnir hrútarnir geta verið. „Hrútar
hafa glöggt smiðsauga þegar kemur
að því að mölva spil og milligerðir og
hefur mér oft hitnað í hamsi þegar
ég kem að mölbrotnu spili og allt er í
hrærigraut. Fyrir nokkrum árum fór
að bera á svokölluðum stökkvurum,
en það eru hrútar sem svífa hiklaust
upp úr spilunum og afgreiða sjálfir
kindur að vild. Þessu lenti ég fyrst í
fyrir tíu árum og varð óþægilega var
við það þegar fjöldi kinda bar allt í einu
um miðjan apríl. Þetta fannst bændum
hér í sveit ógurlega fyndið þangað til
þeir fóru að lenda í þessu sjálfir. Þetta
hefur gengið svo langt, að ég hef þurft
að lóga hrútum eingöngu fyrir þessar
sakir.
Fengitíminn er hins vegar skemmti-
legur tími og mikið er lagt undir. Þegar
ég sleppti fyrst hrúti í kindahóp fannst
mér svo ótrúlegt að þetta gerðist bara
að sjálfu sér, mér fannst ég þurfa liggja
yfir þessu og ganga úr skugga að þeim
tækist áætlunarverk sitt, en náttúran
hefur ótrúlegt lag á því að láta hlutina
ganga sem betur fer,“ segir Halldór
bóndi Hálfdánarson á Molastöðum í
Fljótum að lokum.