Morgunblaðið - 12.12.2017, Side 20

20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 2017
Suðurhrauni 4210 Garðabæ | Furuvellir 3 600 Akureyri | Sími 575 8000 | samhentir.is
Heildarlausnir
í umbúðum og öðrum rekstrarvörum
fyrir sjó- og landvinnslu
u KASSAR
u ÖSKJUR
u ARKIR
u POKAR
u FILMUR
u VETLINGAR
u HANSKAR
u SKÓR
u STÍGVÉL
u HNÍFAR
u BRÝNI
u BAKKAR
u EINNOTA VÖRUR
u HREINGERNINGAVÖRUR
Allt á
einum
stað
Söfnum í neyðarmatar-
sjóð fyrir jólin til matarka
hjá Fjölskylduhjálp Íslands
fyrir þá fjölmörgu sem lægstu
framfærsluna hafa.
Þeim sem geta lagt okkur lið
er bent á bankareikning
0546-26-6609,
kt. 660903-2590.
Fjölskylduhjálp slands, Iðufelli 14 Breiðholti
og Baldursgötu 14 í Reykjanesbæ.
Neyðarsöfnun í
fyrir jólin
Guð blessi ykkur öll
Hvað eiga blindir og
sjónskertir einna erf-
iðast með? Það er að
lesa og skrifa.
Því hefur það alltaf
vakið undrun mína að
stofnun sem þjónustar
blinda og sjónskerta
skuli vera með lengsta
stofnanaheiti á Íslandi.
Stofnunin heitir Þjón-
ustu- og þekkingar-
miðstöð fyrir blinda, sjónskerta og
daufblinda einstaklinga
(ÞOÞFBSODE).
Ég hef aldrei heyrt neinn bera
þetta rétt fram nema símsvarann
hjá stofnuninni.
Undirritaður er skilgreindur lög-
blindur með mælanlega sjón 2/60.
Það gæti verið skemmtilegt fyrir
lesendur að spreyta sig á því að um-
reikna það í prósentur.
Í vor frétti ég af því að til væru
gleraugu sem kanadískt fyrirtæki
hefði þróað og hannað, sem gæti
hentað mínum augnsjúkdómi sem og
öðrum. Því sendi ég erindi þar sem
ég óskaði eftir því að Blindrafélagið
hefði milligöngu um að ábyrgjast
gleraugun, án þess að um beina fjár-
festingu væri að ræða, svo hægt
væri að prófa gleraugun. Svo ég
gæti sett þau á nefið á mér. Allt
gekk vel þannig að gleraugun voru
komin til Blindra-
félagsins í byrjun júlí
sl., sem sendi gler-
augun samdægurs til
ÞOÞFBSODE. Þrátt
fyrir margítrekaðar
óskir um að fá að prófa
gleraugun hefur mér
ekki enn tekist það.
Í millitíðinni, allt til
dagsins í dag, hafa
starfað þrír forstjórar
hjá ÞOÞFBSODE. Ég
lét liggja eftir þónokk-
ur skilaboð til forstjór-
ans sem starfaði frá því í ágúst fram
í október. Því var aldrei svarað. Ég
hef verið í sambandi við fjóra starfs-
menn stofnunarinnar, að frátöldum
forstjórunum þremur, frá því að
gleraugun komu í hús. Þar með talið
tvo sjóntækjafræðinga. Þegar ekk-
ert gekk ákvað ég að hafa samband
við velferðarráðuneytið í byrjun
október sl. Þá sendi ég tölvupóst á
tvo starfsmenn þar sem ég í raun
bauð fram þjónustu mína svo að
hægt væri að bæta þjónustu
ÞOÞFBSODE og óskaði eftir því að
ráðuneytið legði mér lið. Ekkert
gerðist í þeim málum þar, tölvupóst-
urinn minn var aðeins áframsendur
til ÞOÞFBSODE.
Um miðjan október fékk ég loks-
ins fund hjá ÞOÞFBSODE. Ég tók
með mér aðstoðarmann svo ég hefði
vitundarvott um hvað væri sagt. Þar
hitti ég yfirsjóntækjafræðing og nú-
verandi forstjóra ÞOÞFBSODE.
Þar fékk ég þær útskýringar að
ástæður þess að ég hefði ekki getað
prófað gleraugun voru sumarleyfi,
námskeiðahald og ráðstefnur starfs-
manna. Eftir þrjá og hálfan mánuð
fékk ég loks einhver svör. Jafnframt
var mér lofað, í áheyrn vitundarvott-
arins og þeirra aðila sem fundinn
sátu, að ég fengi að prófa gleraugun
um miðjan nóvember. Þ.e. setja þau
á nefbroddinn því það er ekki eins og
ég þurfi að fara í sértæka aðgerð til
að fá að prófa gleraugun. Nú er
kominn desember og ekki hef ég enn
fengið að prófa gleraugun, fimm
mánuðum eftir að þau komu í hús
hjá ÞOÞFBSODE. Þrátt fyrir að
augnlæknirinn minn hafi sent tölvu-
póst í tvígang, á framangreindu
tímabili, til stofnunarinnar og ítrek-
að að ég fái að prófa gleraugun. Því
hefur hvorki verið sinnt né svarað.
Starfsfólk ÞOÞFBSODE hefur
það að aðalstarfi og fær greidd laun
fyrir að þjónusta blinda, sjóndapra
og daufblinda. Því miður virðist vera
svo mikið annríki hjá starfsfólkinu
við að reka stofnunina að það sem
ætti að vera aðalstarfsemi félagsins
er orðið algjört aukaatriði. Þess er
sennilega skammt að bíða að þjón-
ustu við blinda, sjóndapra og dauf-
blinda verði vikið algjörlega út úr
rekstrinum svo að stofnunin geti
verið til fyrir sjálfa sig.
Það myndi sennilega hvína í ein-
hverjum starfsmanni ÞOÞFBSODE
ef honum væri gert ókleift að keyra
bifreið til vinnu sinnar nema með að-
stoð gleraugna. Mig dreymir ekki
einu sinni um að keyra bíl heldur að
eiga möguleika á að auka lífsgæði
mín svo að ég geti t.d. ristað mér
brauð.
Gleraugun gefa aðilum í mínum
aðstæðum, þ.e. blindum einstakling-
um, von um að villast síður í viðsjár-
verðum heimi.
Gleraugun í kassanum
Eftir Svavar
Guðmundsson
Svavar Guðmundsson
» Gleraugun gefa
aðilum í mínum
aðstæðum, þ.e. blindum
einstaklingum, von um
að villast síður í
viðsjárverðum heimi.
Höfundur er skilgreindur lögblindur.
Dr. Kristján Þór-
arinsson, stofnvist-
fræðingur SFS, skrif-
ar grein, sem birtist í
200 mílum Morgun-
blaðsins, þar sem
hann segir að það
hafi náðst afar góður
árangur við að
stjórna þorskveiðum
frá árinu 1992. Á
grein Kristjáns má
skilja að þorskstofninn sé að gefa
meiri afla og að stækkun hrygn-
ingarstofnsins hafi gefið góða
raun.
Ef skoðað er tímabilið frá árinu
1992 og fram til dagsins í dag og
borið saman við jafn langt tímabil
til baka, þá ætti að vera augljóst
hverju mannsbarni að „stjórnunin“
hefur valdið gríðarlegu tjóni. Með-
altalsársaflinn á seinna tímabilinu
er aðeins 57% af því sem hann var
á fyrra tímabilinu, nýliðun seinna
tímabilsins er aðeins 73% af því
sem hún var á fyrra tímabilinu,
sem Kristján vill meina að óstjórn
hafi ríkt á. Vel að merkja að fækk-
un nýliðunar verður þrátt fyrir
markvissa stækkun hrygning-
arstofns og friðunar á smáfiski!
Í greininni er fullyrt að Íslend-
ingar hafi verið leiðandi í því að
búa til aflareglu á tíunda áratugn-
um, sem segði til um hve veiða
ætti stóran hluta af fiskistofni, til
þess að tryggja langtíma hag-
kvæma nýtingu. Hann sleppir því
hins vegar að nefna þá staðreynd
að sú aflaregla var endurskoðuð
upp úr síðustu aldamótum vegna
þess að hún reyndist afar illa.
Þorskstofninn fór í sína náttúru-
lega niðursveiflu um aldamótin,
þrátt fyrir að dregið hafi verið
gríðarleg úr veiðum frá árinu 1992.
Gefin var út skýrsla nefndar um
langtíma nýtingu fiski-
stofna árið 2004, með
„endurskoðaðri“ afla-
reglu, án þess að farið
væri með gagnrýnum
hætti yfir líffræðilegar
forsendur hennar.
„Endurskoðunin“ var
framkvæmd af höf-
undum upphaflegu
reglunnar og var nið-
urstaða skýrslunnar í
stuttu máli að stofn-
matið sjálft væri óná-
kvæmt og því nauðsynlegt að
leggja til að enn lægra hlutfall
veiðistofns yrði veitt en áður hafði
verið gert. Með því að fara með
veiðina niður í 20% af veiðistofni
væri gulltryggt að mögulegt ofmat
á veiðistofni hefði neikvæð áhrif á
afrakstur þorskstofnsins.
Afli síðustu ára er langt frá því
að ná því að vera í námunda við
þau fyrirheit sem gefin voru þegar
aflaregla var tekin upp og sömu-
leiðis þegar hún var endurskoðuð.
Með öðrum orðum hefur hún fallið
á eigin forsendum.
Í lokin er rétt að útgerðarmenn
og landsmenn allir spyrji: Hvers
vegna er dr. Kristján Þórarinsson
að beita blekkingum og halda því
fram að það hafi náðst árangur
þegar reynslan sýnir augljóslega
annað?
Doktor að blekkja
Eftir Sigurjón
Þórðarson
Sigurjón Þórðarson
»Hvers vegna er dr.
Kristján Þórarins-
son að beita blekkingum
og halda því fram að það
hafi náðst árangur þeg-
ar reynslan sýnir aug-
ljóslega annað?
Höfundur er líffræðingur.
sigurjon@sigurjon.is
Ég fæddist á Íslandi
árið 1952 og voru for-
eldrar mínir íslenskir.
Árið 1959 flutti fjöl-
skylda mín til Noregs
og bjó þar síðan. Við
höfum mjög oft farið
heim, að minnsta kosti
einu sinni á ári. Auð-
vitað hefur fjölskylda
mín samlagast Norð-
mönnum vel, en við höfum alltaf
verið meðvituð um íslenskan upp-
runa okkar. Sú sem sá til þess var
móðir mín og við þurftum alltaf að
tala íslensku heima. Og var það vel.
Í árlegum heimsóknum mínum
hef ég tekið eftir því að móðurland
mitt er að breytast. Fyrst þegar
græðgin varð allsráðandi og hafði
áhrif á efnahagsástandið og síðan
óstöðvandi vilji til að leiðrétta það.
Og þjóð mín hefur náð betri
árangri í þeim efnum en aðrar
þjóðir Evrópu.
Ferðaþjónusta er orðin vaxandi
iðnaður. Á þessu ári hafa ferða-
menn verið u.þ.b. fimm sinnum
fleiri en íbúar landsins. Enda er
ferðaþjónusta að verða stærsti iðn-
aðurinn. Hvernig á Ísland að mæta
þessu? Þótt miklum fjármunum sé
varið í þjónustu við fleiri ferðamenn
hagnast aðallega einstaklingar og
verða æ ríkari.
Þessi öri vöxtur má ekki koma
niður á hinu séríslenska umhverfi
sem er það sem ferðamenn vilja
sjá. Ísland má ekki breytast í eins
konar Disney World (Iceland
World) með gervihluti. Það sem
ferðamenn vilja sjá og njóta er ís-
lensk náttúra, saga, hönnun, matur
og fólk. Þetta er það sem Ísland
ætti að bjóða ferðamönnum upp á.
Það er gott að starfsmenn í
greininni geti talað
ensku og helst fleiri
erlend tungumál, en
það er ekki gott ef
enginn talar íslensku.
Ég hélt fyrst að ís-
lenskan mín væri orðin
svona slæm þegar
þjónustufólk, starfs-
fólk gestamóttöku,
kaupsýslumenn o.fl.
spurði hvort ég talaði
ensku – þegar ég tal-
aði íslensku. Þá var
það bara vegna þess að þau töluðu
ekki íslensku sjálf. Á einum veit-
ingastað talaði einn af fimm starfs-
mönnum íslensku. Á hótelum jafn-
vel færri.
Það er mögulegt að það þurfi að
setja reglur um fjölda ferðamanna.
Við sjáum það gert annars staðar í
heiminum. Sé það ekki gert einnig
hér er ég hræddur um að ferða-
mennirnir muni ekki koma aftur til
„Icelandic World“. Brýnt er að
starfsfólk ferðaþjónustu læri ís-
lensku og atvinnulífið virki á ís-
lensku.
Síðast þegar ég var heima heim-
sótti ég Þjóðminjasafnið og sá fína
sýningu. Ég vona að barnabörn mín
þurfi ekki að upplifa það, eftir t.d.
20 ár, að verða boðið upp á sýn-
ingar um það hvernig Ísland týndi
sjálfsmynd sinni vegna ferðaþjón-
ustu.
Að koma heim
Eftir Einar Jón
Einarsson
(fæddur Jónasson)
Einar J. Einarsson
» Í árlegum heimsókn-
um mínum hef ég
tekið eftir því að móður-
land mitt er að breytast.
Höfundur er framkvæmdastjóri
og býr í Noregi.