Morgunblaðið - 20.01.2018, Side 54

54 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. JANÚAR 2018
Söfn • Setur • Sýningar
LISTASAFN ÍSLANDS
Þjóð verður til – Menning og samfélag í 1200 ár
grunnsýning Þjóðminjasafnsins
David Barreiro – Langa blokkin í Efra Breiðholti í Myndasal
Karl Jeppesen – Fornar verstöðvar á Vegg
Safnbúð fjölbreytt úrval gjafavöru
Kaffitár ljúfar veitingar í fallegu umhverfi
Sunnudagur 21. Janúar kl. 14: Fjölskylduleiðsögn
Sýningin Sjónarhorn Ferðalag um íslenskan myndheim fyrr og nú
Jónsbók, kirkjulist, skjöl, samtímalist, alþýðulist, plötuumslög,
ljósmyndir, landakort, vaxmynd og margt fleira
Krossfestingarmynd á skinnblaði frá 14. öld
Spegill samfélagsins 1770
Almúgi og embættismenn skrifa Danakonungi
Fræðslurými og skemmtilegt fræðsluefni fyrir alla fjölskylduna
Safnbúð Bækur og gjafavörur í úrvali
Julia&Julia ljúfar veitingar í fallegu umhverfi.
Safnahúsið er hluti af Þjóðminjasafni Íslands
Hverfisgata 15, 101 Reykjavík, s. 530 2210
www.safnahusid.is - https://www.facebook.com/safnahusid/
Opið þriðjudaga til sunnudaga frá 10-17
SAFNAHÚSIÐ VIÐ HVERFISGÖTU
ÞJÓÐMINJASAFN ÍSLANDS
Suðurgata 41, 101 Reykjavík, s. 530 2200,
www.thodminjasafn.is • www.facebook.com/thjodminjasafn
Opið þriðjudaga til sunnudaga frá 10-17.
Tekið á móti umsóknum um sumartónleika LSÓ
til og með 13. febrúar. Sjá www.lso.is
ANGE LECCIA - LA MER 2.11. - 4.2.2018
Sunnudagsleiðsögn um Hafið í umsjá Æsu Sigurjónsdóttur 21. janúar kl. 14.
FJÁRSJÓÐUR ÞJÓÐAR - Valin verk úr safneign 7.4.2017 - 31.12.2019
COMPARATIVE VANDALISM 26.8. - 21.1.2018
- Heimildaljósmyndir úr verkefni Asgers Jorn
Scandinavian Institute of Comparative Vandalism
Síðasta sýningarhelgi
ORKA 14.9. - 29.4.2018
Sýning á vídeóinnsetningunni Orka eftir Steinu í Vasulka-stofu
SAFNBÚÐ - Listrænar gjafavörur
Fríkirkjuvegi 7, 101 Reykjavík, sími 515 9600, www.listasafn.is.
Listasafn Íslands er opið alla daga kl. 11-17 nema mánudaga.
Safn Ásgríms Jónssonar og Listasafn Sigurjóns Ólafssonar
eru lokuð í desember og janúar.
Söfnin opna aftur 2. febrúar 2018.
Hefnd Medeu á svikulumeiginmanni sínum, Jas-oni, sem endar meðmorðum ungra barna
þeirra, hefur um aldaraðir verið for-
dæmd. Enda getur aldrei verið rétt-
lætanlegt að myrða börn, hvort
heldur er vegna særðs stolts, von-
brigða í ástamálum, deilna við fyrr-
verandi maka eða ótta við að börnin
verði notuð gegn manni. Í vel upp-
byggðu og vandasömu verki Evr-
ipídesar gefur Medea okkur nokkr-
ar ástæður fyrir gjörðum sínum,
þeirra á meðal réttlætisþörf og
hefnd því hún – sjálf konungsdóttir
og afkomandi sólguðsins – þolir ekki
þá niðurlægingu sem framkoma
Jasonar felur í sér. Á öðrum stað
nefnir hún einnig ótta sinn við að
gjörðir hennar muni bitna á börn-
unum og þá sé illskárra að hún taki
lífið sem hún fæddi. Fyrst og síðast
virðist það þó óskin um að valda
Jasoni eins miklum sársauka og
hægt er sem ræður för og það skýr-
ir hvers vegna hún neitar honum
um að faðma lík barnanna í kveðju-
skyni.
Bæði í upphafi verks og í sam-
tölum Medeu og Jasonar er rifjað
upp hversu miklu Medea hefur fórn-
að fyrir ástina og hvernig hún
bjargaði lífi Jasonar. Þegar Jason
kom til heimalands Medeu, Kolkis, í
leit að gullna reyfinu, sem Pelías
konungur heimtaði í skiptum fyrir
krúnuna sem Jason átti réttmæta
heimtingu á, varð Medea svo vit-
stola af ást á Jasoni að hún lagði
honum lið með því skilyrði að hann
giftist henni. Í framhaldinu sveik
hún föður sinn og myrti bróður sinn
með þeim afleiðingum að hún á aldr-
ei afturkvæmt til heimalandsins.
Medea (Kristín Þóra Haralds-
dóttir) og Jason (Hjörtur Jóhann
Jónsson) leita skjóls með börn sín
(Lydía Karín Steinarsdóttir og
Hilmar Máni Magnússon) og fóstru
(Edda Björg Eyjólfsdóttir) í Kór-
inþu þar sem Kreon konungur (Jó-
hann Sigurðarson) ríkir. Þegar
verkið hefst hefur Jason ákveðið að
kvænast dóttur konungs (Lovísa
Ósk Gunnarsdóttir) af praktískum
ástæðum – að því er hann segir – en
í þöglum leik leynir sér ekki hversu
ánægður Jason er með tilvonandi
brúði sína. Áhorfendur eiga þess
vegna, líkt og Medea, erfitt með að
trúa því að engar ástríður liggi að
baki ákvörðuninni og að Jason sé
aðeins að reyna að tryggja ham-
ingju og örugga afkomu kjarnafjöl-
skyldunnar sem er við það að
splundrast.
Kreon óttast réttilega reiði Me-
deu og dæmir hana því ásamt börn-
unum í útlegð með tilheyrandi ver-
gangi flóttamannsins. Á óvæntum
fundi með Egeifi (Arnar Dan
Kristjánsson), konungi Aþenu,
tryggir Medea sér landvistarleyfi í
ríki hans í skiptum fyrir frjósem-
isaðstoð. Í krafti þessa örugga
skjóls hefst Medea handa við að
myrða fyrst konungsdótturina, með
eitruðum fatnaði og skarti sem einn-
ig nær að granda Kreoni þegar
hann snertir lík dóttur sinnar, og
síðan myrðir hún börnin sín. Í út-
færslu Borgarleikhússins virðist
Medea einnig ná að myrða Jason
með eitrinu, sem dregur óneitanlega
úr áhrifamætti hefndarinnar því það
hlýtur að vera verra hlutskipti að
lifa börnin sín og þjást af sam-
viskubiti yfir grimmum örlögum
þeirra en að fá lausn í dauðanum.
Íslensk þýðing Hrafnhildar
Hagalín á hinum ríflega 2.400 ára
gamla harmleik er þjál í munni.
Orðfærið kallast auðheyrilega á við
samtímann sem myndi þjóna vel í
raunsæisnálgun verksins. Stílfærð
textameðferð þar sem leikarar tala
af yfirveguðum hægagangi skapar
hins vegar vissa fjarlægð við efni-
viðinn. Lokasenan milli Medeu og
Jasonar er í öðrum og lágstemmdari
stíl, en þar hefði þurft að taka betur
utan um orðin til að textinn heyrðist
nógu vel.
Harpa Arnardóttir leikstjóri seg-
ist í leikskrá hafa valið sýningunni
frásagnarmáta ævintýrisins þar
sem eðli draumsins ráði ríkjum.
Leikmynd og búningar Filippíu I.
Elísdóttur undirstrika þessa tákn-
rænu nálgun verksins sem gleður
svo sannarlega augað. Kreon og
hirð hans klæðast hvítu, sem og Jas-
on sem brátt mun tilheyra konungs-
fjölskyldunni. Fóstran klæðist fjólu-
bláu líkt og til að sefa áhorfendur.
Medea er hatrið og sorgin klædd
svörtum klæðum skreyttum rauðum
böndum sem minna á ástina og
tryggðaböndin sem hafa verið svik-
in. Heilt yfir þjónuðu búningarnir
persónum vel og vísuðu sérstaklega
kjólarnir með skemmtilegum hætti í
fatastíl Forn-Grikkja. Efnisvalið í
kjól Medeu og kjólasíddin þvældist
því miður fyrir leikkonunni sem
þurfti endurtekið að gæta þess að
stíga ekki í faldinn og losa blúnduk-
jólinn sem festist ítrekað við leik-
myndina. Rýni reyndist vandasamt
að lesa merkingu í allar hárkoll-
urnar sem notaðar voru í sýning-
unni. Var ætlunin að undirstrika
hvernig foreldrar sjá stundum börn
sem litlar útgáfur af sjálfum sér eða
Lögmál heimsins öll
gengin úr skorðum
Borgarleikhúsið
Medea bbbmn
Eftir Evripídes. Íslensk þýðing og leik-
gerð: Hrafnhildur Hagalín í samvinnu
við Hörpu Arnardóttur. Leikstjórn:
Harpa Arnardóttir. Leikmynd og bún-
ingar: Filippía I. Elísdóttir. Lýsing: Björn
Bergsteinn Guðmundsson. Tónlist: Val-
geir Sigurðsson. Danshöfundur: Lovísa
Ósk Gunnarsdóttir. Hljóð: Garðar Borg-
þórsson. Leikgervi: Filippía I. Elísdóttir
og Margrét Benediktsdóttir. Leikarar:
Kristín Þóra Haraldsdóttir, Hjörtur Jó-
hann Jónsson, Edda Björg Eyjólfsdóttir,
Jóhann Sigurðarson, Arnar Dan Krist-
jánsson, Lovísa Ósk Gunnarsdóttir,
Lydía Katrín Steinarsdóttir og Hilmar
Máni Magnússon. Frumsýning á Nýja
sviði Borgarleikhússins 13. janúar 2018.
SILJA BJÖRK
HULDUDÓTTIR
LEIKLIST
Stolt „Kristín Þóra fær það vandasama hlutverk að túlka Medeu.“
Ljósmynd/Grímur Bjarnason
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Á tónleikastað Tappi tíkarrass við Hard Rock Café þar sem hljómsveitin mun rokka í kvöld.
Minningarbrot og leyndir staðir er
heiti sýningar á verkum danska
ljósmyndarans Astrid Kruse Jensen
sem verður opnuð í Sverrissal
Hafnarborgar í dag, laugardag, kl.
15. Á sýningunni eru verk úr tveim-
ur myndröðum, „Fragments of
Rememberence“ og „Hidden Pla-
ces“. Kruse Jensen heimsótti Ísland
fyrir 15 árum og vann hér verk sem
hafa borið hróður hennar víða. Í
verkunum fæst hún við myrkrið,
tómleikann og minnið. Tæknileg
framkvæmd bæði myndatöku og
framköllunar er lykilatriði í mynd-
sköpuninni. Sýningin er á dagskrá
Ljósmyndahátíðar Íslands.
Minningabrot Astrid Kruse Jensen á
sýningu í Sverrissal Hafnarborgar
Ljósmynd/Astrid Kruse Jensen
Myrkur Astrid Kruse Jensen er einn
þekktasti listljósmyndari Dana í dag.
Þessi eyja jörðin er yfirskrift sam-
sýningar sem verður opnuð í Ljós-
myndasafni Reykjavíku á 6. hæð
Grófarhússins, Tryggvagötu 16, kl.
15 í dag, laugardag. Á sýningunni
beina fimm ljósmyndarar búsettir á
Íslandi – þau Stuart Richardson,
Kristín Sigurðardóttir, Claudia
Hausfeld, Pétur Thomsen og Hall-
gerður Hallgrímsdóttir – sjónum að
náttúrunni en sýningarstjóri er
Katrín Elvarsdóttir.
Hér birtist ný sýn á landslags-
ljósmyndun en verkin eru próf-
steinar á veruleikaskynjun okkar
Ný sýn á landslagsljósmyndun í
Ljósmyndasafni Reykjavíkur
Ljósmynd/Kristín Sigurðardóttir
Landslag Eitt verka Kristínar Sigurð-
ardóttur á sýningunni í Ljósmyndasafninu.
þegar kemur að myndheimi nátt-
úru og landslags. Sýningin er á
dagskrá Ljósmyndahátíðar Íslands.