Morgunblaðið - Sunnudagur - 25.02.2018, Blaðsíða 19

Þórhildur Magnúsdóttir tekursem stendur þátt í verkefnisem á íslensku er kallað ham-
ingjuárið og er unnið eftir bók Gretc-
hen Rubin: The Happiness Project.
Markmiðið er að vinna ýmis lítil eða
stór verkefni í 12 mánuði til að auka
hamingjuna í lífinu. Hver mánuður á
sitt þema og fyrir hvern mánuð velja
þátttakendur áheit, nokkur lítil fram-
kvæmanleg verkefni tengd þema
mánaðarins sem ætlunin er að gera
daglega.
Mörg hagnýt ráð
„Ég las bókina í haust og ákvað að
byrja í janúar því ég var að gera
áskoranir í hverjum mánuði 2017 og
ákvað að klára það,“ segir Þórhildur
en hamingjuárið hljómar sem
skemmtilegt verkefni þar sem þarna
er ekki bara einhver speki heldur
hagnýt ráð og markmið.
„Höfundur bókarinn er mjög
praktísk manneskja. Það hljómar
kannski flatt og kassalaga að setja
hamingjuna á „to-do“ listann en í
praktík þurfum við að gera eitthvað til
að bæta líf okkar,“
segir Þórhildur.
Hún mælir með
því að fólk velji
þemu og verkefni
sem höfði til þess
en samt sé mik-
ilvægt að hafa í
huga að ýmislegt
hafi verið sannað
að auki almennt hamingju hjá fólki
eins og hreyfing, góð sambönd, sam-
skipti við ástvini eða andleg málefni.
„Því meira sem maður sinnir þessu
í hverjum mánuði því betra. Þetta er
fyrirhöfn en manni líður betur,“ segir
Þórhildur en þemað hjá henni í janúar
var orka og í febrúar núvitund. Sem
dæmi fellur betri svefn, hreyfing og
næring undir það að auka orku.
Til þess að fá hvatningu stofnaði
Þórhildur Facebook-hópinn: „Happ-
iness Project Samferðahópur“.
„Ég held að margir í þessum hópi
hafi ákveðið að byrja á orku því lang-
flestir hafa gott af því að hugsa betur
um þá hlið og fara of seint að sofa eða
vinna of mikið,“ segir hún en þetta
þema á sannarlega vel við í skamm-
deginu.
Eðlilegt framhald
Þórhildur hefur tileinkað sér míni-
malískan lífsstíl á síðustu árum og
stofnaði hinn vinsæla hóp: „Áhuga-
fólk um mínimaliskan lífstíl“ ásamt
vinkonu sinni fyrir nokkrum árum.
Hún segir að það að vinna með
sjálfa sig sé ákveðið framhald af því
að hafa tekið heimilið í gegn.
„Fyrst þegar ég byrjaði í mínimal-
isma var það af illri nauðsyn. Það var
alltof mikið stress og of mikið af
drasli heima; of margir hlutir til að
gera og ganga frá. Svo vatt það uppá
sig og maður fór að velta fyrir sér af
hverju maður ætti svona mikið af
dóti. Ég áttaði mig á því hversu mikill
tími og athygli hafði farið á efnislega
hluti. Þegar ég áttaði mig á því að það
væri ekki að fara að gefa mér neitt
þurfti ég að finna eitthvað annað,“
segir hún en eðlilegt framhald var að
endurskoða ýmsar skuldbindingar, til
dæmis hvort verkefni voru unnin af
eintómri skyldurækni eða löngun.
Hún var sumsé búin að afgreiða
hlutina og fór þá að velta fyrir sér í
hvað hún eyddi tímanum og því að
það að hlaða dagskrána væri ekkert
endilega uppskrift að hamingju. „Það
er það allavega ekki ef maður gerir
það án þess að velta því fyrir sér,“
segir hún.
„Svo fór ég á núvitundarnámskeið.
Það breytti sýn minni á lífið,“ segir
hún.
Aftur að bókinni. „Rubin skoðar
vel allskonar rannsóknir sem hafa
verið gerðar á hamingju fólks og
reynir að sníða þemun að því enda
tengjast nærri öll þemun hennar
sambandi hennar við annað fólk, fjöl-
skyldu og vini og því hvernig eigi að
hugsa betur um sjálfan sig eins og
hvað varðar núvitund og svefn.“
Henni finnst þetta eiga vel við sig.
„Sambönd við fólk er það sem gefur
mér mest. Það er það sem mörgum
finnst óþægilegt að gera, að setja
sambönd á aðgerðalistann; að það sé
ekki rómantískt að vera með planað
stefnumót í hverri viku, að þetta eigi
meira að vera spontant og koma af
sjálfu sér. Staðreyndin er hinsvegar
sú að það eru allir svo uppteknir af
öllu og engu sem maður er að gera.
Tíminn líður svo fljótt og allt í einu
ertu ekki búinn að hitta vini þína eða
fara á stefnumót í marga mánuði. Ég
er allavega algjörlega búin að henda
því frá mér að það sé eitthvað ósexí að
plana að fara á stefnumót og vera
bara með það skrifað niður. Eða að
skrifa í dagbókina, hringja í vinkonu,“
segir Þórhildur sem setur þessa hluti
óhikað inn í dagbókina.
„Ég held að það sé mjög gagnlegt
fyrir fólk að skoða hvaða fólk það vilji
vera í sambandi við og einhvern veg-
inn búa til plan svo það gerist.“
Finnst þér þetta vera að auka ham-
ingjuna í lífi þínu að hafa tileinkað þér
þessa hluti?
„Alveg klárlega,“ svara hún án
þess að hugsa sig um.
Hún er ánægð með hvaða árangri
verkefnið hamingjuárið hefur skilað
hingað til, þó ekki sé langt liðið á árið.
Hún ætlar að halda ótrauð áfram.
„Það sem er erfiðast er að halda sér
við efnið og gleyma ekki að sinna
þessu. Þess vegna stofnaði ég Fa-
cebook-hópinn og það hefur verið að
virka,“ segir Þórhildur.
„Það erfiðasta er að skapa vanann,
það er ekki það að viljinn sé ekki fyrir
hendi eða maður viti ekki hvað maður
er að gera. Það þarf að skapa vett-
vanginn fyrir það að maður geti lifað
lífinu eins og maður vill.“
ingarun@mbl.is
Settu
stefnumót á
aðgerðalistann
Þórhildur Magnúsdóttir er ánægð með hvaða árangri hamingjuárið hefur skil-
að hingað til og ætlar að halda ótrauð áfram að sinna verkefninu.
Morgunblaðið/Halldór Sveinbjörnsson
Mínimalistinn Þórhildur Magnúsdóttir tekur nú þátt
í verkefni sem heitir hamingjuár og miðar að því að
markvisst gera hluti sem auka hamingjuna í lífinu.
’Það þarf að skapavettvanginn fyrir þaðað maður geti lifað lífinueins og maður vill.
25.2. 2018 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19
Gunnar Hersveinn hefur skoðað hvað sagt
er um hamingjuna í íslenskum máls-
háttum, orðatiltækjum og vísum.
„Ég greindi ákveðið einkenni sem felst í
viðvörun eða að vara fólk við því að fagna
lánsemi og að telja sig lukkunnar pamfíl.
Alls ekki fagna hamingjunni því hún gæti
verið farin strax daginn eftir,“ segir hann.
„Valt er hamingjunni að treystast, að
eigi bresti hún,“ segir í Völsunga sögu.
„Viðhorfið var að hamingjan væri mjög
óstöðug og ef það kæmi lukka, þá væri
hrukka á leiðinni. „Illt er við hamingjuna
að etja“ og „rammvillt er hamingju-
hjólið“,“ segir hann og vísar til tveggja
málshátta.
Skilaboðin eru jafnan að fagna ekki of
mikið og halda ró sinni. Jafnan sé ekki tal-
ið gáfulegt að fagna eða njóta hamingju-
stundarinnar.
„Þetta er það sem margir eru aldir upp
við,“ segir hann og hluti af þessu sé að lifa
ekki í núinu, það
sé of mikil
áhætta að njóta
stundarinnar.
Best sé að ganga
hægt um gleð-
innar dyr til að styggja ekki hamingjuna.
„Lukkan er ekki lengi að snúa sér. Fáir
láta sér sína lukku nægja og ýmislegt
kann ekki góðri lukku að stýra. Eins og
allir vita þá hefur lukkan einnig fallvaltan
fót,“ segir hann.
Einn málsháttur hljóðar svo: „Lánið er
valt og lukkan hál.“
Hamingja fer ekki endilega til þeirra
sem eiga hana skilið. Þeir sem sífellt eltast
við hamingjuna finna hana víst sjaldnast,
því hún er skrýtin skepna. Allir elska
hamingjuna, en hamingjan aðeins fáa, er á
meðal skilaboðanna.
Theódóra Thoroddsen kvað: „Tindilfætt
er lukkan/ treyst henni aldrei þó. /Valt er á
henni völubeinið/ og dilli-dó.“
Matthías Jochumsson kvað: „Trú þú ei,
maður, á hamingjuhjól/ heiðríka daga né
skínandi sól/ þótt leiki þér gjörvallt í lyndi.“
„Einatt er góðs manns auðnu skeinu-
hætt,“ skrifaði Shakespeare í Lé konungi
(þýðing: Helgi Hálfdanarson).
„Það er gæfa sem segir sex/ ef í sífellu
vex hún og vex/ en ýmsa mun gruna/ að
gott sé að muna/ að gæfan er brothætt sem
kex,“ kvað Hrófur Sveinsson (Helgi Hálf-
danarson).
„Spyrðu sjálfan þig hvort þú ert ham-
ingjusamur og þú hættir að vera það,“
skrifaði John Stuart Mill heimspekingur.
„Ef við hættum að leita hamingjunnar í
sífellu, myndum við skemmta okkur
ágætlega,“ sagði Edith Wharton rithöf-
undur.
En „öruggasta leiðin til að forðast óham-
ingju er að gera ekki kröfur til mikillar
hamingju,“ sagði Arthur Schopenhauer.
„Ævilöng hamingja! Enginn gæti þolað
hana: það væri helvíti á jörðu,“ sagði
George Bernard Shaw.
„Hvenær var mannleg hamingja virt ávið
annað en glæp eða hennar notið öðruvísi en
í leynum þvert ofaní guðs lög og manna?“
skrifaði Halldór Laxness í Íslandsklukk-
unni.
Síðan má ekki gleyma málshættinum:
„Sígandi lukka er best.“
En fáir hafa orðað undrun sína yfir ham-
ingjunni betur en á eftirfarandi hátt, segir
Gunnar Hersveinn. „Ég hef engan tilgang,
ég hef enga stefnu, engan metnað, enga
skoðun og samt er ég hamingjusamur. Ég
skil þetta ekki. Hvað er ég að gera rétt?“ en
þetta er haft eftir Charles M. Schulz, teikn-
ara Snoopy.
Ekki gleðjast of mikið
’Valt er hamingjunniað treystast, aðeigi bresti hún
og hverju þú getur ekki breytt. Til dæmis veðrinu,“
segir hann og við það bresta bæði viðmælandi og
blaðamaður í hlátur því viðtalið fór fram á miklum
óveðursdegi í vikunni þegar borgin fór hreinlega á
flot.
„Mér finnst þetta tal um hamingjuríka borg ríma
við það sem Forn-Grikkir voru að hugsa. Þeir lögðu
áherslu á að hamingjan væri spunnin úr mörgum
þáttum tilverunnar og tengd viðhorfi og ytri þátt-
um eins og stöðu, hvað þú eigir marga vini, hvort þú
fáir nógu góð laun til að ferðast og hvort þú njótir
virðingar.“
Hægt að auka líkurnar
Gunnar Hersveinn hefur í framhaldi af þessu velt
fyrir sér hvort þjóð geti verið hamingjusöm og
hvaða skilyrði þurfi þá að vera fyrir hendi, m.a. í
bókinni Þjóðgildin. „Tilgátan er að ef samfélag gef-
ur öðrum þjóðum af gnægð sinni, þekkingu og hug-
viti með það að markmiði að bæta heiminn, þá batn-
ar það sjálft. Ef það virðir mörkin og leyfir ekki
ofbeldi og kúgun getur það orðið öðrum góð og
traust fyrirmynd. Gjöf gefin af góðsemi hefur gæfu
að geyma,“ segir hann.
„Tilgátan hérna er að þjóð sem hugsi svona um
hvað hún geti gefið öðrum, auki líkurnar á því að
hún verði gæfurík,“ segir hann.
„Þetta er spurning um viðhorf, það eykur lík-
urnar á hamingju ef þú stundar gott siðferði en það
er ekki trygging. Hamingjan býr ekki endilega sig
hjá hinum réttlátu. Gott borgarumhverfi getur auk-
ið líkurnar á því að fleiri verði hamingjusamir og
sama með þjóð, hvernig hún hagar sér hefur áhrif.“
ingarun@mbl.is
„Mér leiðist til dæmis ef ég sé bara sömu verslanirnar í öllum borgum. Það er þægilegt en það er ekki
skemmtilegt. Manni finnst gaman að sjá eitthvað skrýtið og óvænt,“ segir Gunnar Hersveinn.
Morgunblaðið/Hari
Þúfan, listaverk Ólafar Nordal úti á Granda, er
dæmi um eitthvað óvænt sem gleður í umhverfinu.
Morgunblaðið/Eggert