Morgunblaðið - 12.03.2018, Blaðsíða 18

18 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 12. MARS 2018
Ágætur at-
vinnumaður í
hagsmunagæslu,
Halldór Benja-
mín Þorbergs-
son, fram-
kvæmdastjóri
Samtaka at-
vinnulífsins, birti
lítið tilskrif í
Morgunblaðinu
10. mars sl. undir
fyrirsögninni „Dósent geng-
isfellir Háskóla Íslands“. Til-
efnið er viðtal við undirritaðan
í sama blaði daginn áður um
hvernig skýra megi umbrotin
sem nú standa yfir í verka-
lýðshreyfingunni, m.a. eins og
þau birtast í sigri Sólveigar
Önnu Jónsdóttur í formanns-
kjöri Eflingar og Ragnars
Þórs Ingólfssonar í VR. Hall-
dór teflir fram þeirri stað-
reynd að í mörgum síðustu
kjarasamningum hafi mest
áhersla verið lögð á hækkun
lægstu launa og að lægstu
laun hér á landi séu meðal
þeirra hæstu í heimi. Af þess-
um sökum finnst honum lítið
varið í þá tilgátu mína að skýr-
inganna á umbrotunum í
verkalýðshreyfingunni sé að
leita í því að fólki á lægstu
launum þyki það vanrækt
„samanborið við aðra“, eins og
ég tók til orða.
Nú ætla ég ekki að eyða
mörgum orðum í tilgangs-
lausan eltingarleik við hvenær
og hvenær ekki blaðamaður
kýs að hafa beina ræðu eftir
viðmælanda sínum og ydda til
orðalag fyrir fyrirsagnir og
önnur slík skriftæknileg atriði.
Það lýsir ekki mergi málsins.
Þetta má augljóst vera: Það
skiptir litlu máli hversu mikið
lægstu laun hafa hækkað eða
hvort þau eru hærri eða lægri
en laun í þessum heimi eða
öðrum. Mat launþeganna
sjálfra á eigin heildarkjörum,
bæði þeim sem birtast í launa-
umslaginu og í aðgangi að hús-
næðismarkaði, almannagæð-
um og millifærslukerfi eins og
t.a.m. barna- og vaxtabótum –
í samanburði við aðra – er það
sem ræður afstöðu þeirra til
eigin launakjara. Blaðamað-
urinn sjálfur
dregur það enda
fram í sér-
ramma við
greinina að 43%
Eflingarfólks
séu ósátt við
launin sín og
34% hafi miklar
áhyggjur af fjár-
hagsstöðu sinni.
Ef þetta mat
eins vinnumark-
aðssérfræðings
vegur svo þungt
í huga Halldórs að það geng-
isfellir heilan háskóla, þá
mætti ætla að álit hans á
helstu menntastofnun þjóð-
arinnar komist fyrir á afar
smáum stað. En andstætt því
sem gildir um hann sjálfan, þá
starfa háskólakennarar ekki
við sérhagsmunagæslu fyrir
einn tiltekinn hóp í samfélag-
inu.
Kannski ætti Halldór að
lesa Styrmi Gunnarsson í
sama laugardagsblaði þar sem
hann líka fjallar um umrótið í
verkalýðsfélögunum og kemst
að svipaðri niðurstöðu og ég
þótt framsetningin sé önnur.
Eftir að hafa fjallað um kjara-
ráð, alþingismenn, valda-
hringi, bónusa, sjálftöku og
önnur huggulegheit segir
hann: „Það er misnotkun valds
af þessu tagi sem hefur skap-
að jarðveg fyrir uppreisnir við
stjórnarkjör bæði í VR og Efl-
ingu.“
Mig grunar að í því sam-
hengi sem hér um ræðir sé
meginmálið ekki það hvort
lægstu laun hafi hækkað
meira en önnur laun, heldur
að innan samtaka atvinnurek-
enda ríki bæði kvíði og
áhyggjur af því að nýskeðir at-
burðir innan verkalýðshreyf-
ingar leiði til harðnandi átaka
á vinnumarkaði á næstunni.
Um hækkun
lægstu launa
Eftir Gylfa
Dalmann
Aðalsteinsson
Gylfi Dalmann
Aðalsteinsson
»Mat launþeg-
anna sjálfra á
eigin heildarkjörum
… er það sem ræð-
ur afstöðu þeirra til
eigin launakjara.
Höfundur er dósent við HÍ.
Móttaka aðsendra greina
Morgunblaðið er vettvangur lifandi umræðu í landinu og birtir
aðsendar greinar alla útgáfudaga.
Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi blaðsins. Kerfið er auðvelt í notk-
un og tryggir öryggi í samskiptum milli starfsfólks Morg-
unblaðsins og höfunda. Morgunblaðið birtir ekki greinar sem
einnig eru sendar á aðra miðla.
Kerfið er aðgengilegt undir Morgunblaðslógóinu efst í hægra
horni forsíðu mbl.is. Þegar smellt er á lógóið birtist felligluggi
þar sem liðurinn „Senda inn grein“ er valinn.
Í fyrsta skipti sem innsendikerfið er notað þarf notandinn að
nýskrá sig inn í kerfið. Ítarlegar leiðbeiningar fylgja hverju þrepi
í skráningarferlinu. Eftir að viðkomandi hefur skráð sig sem
notanda í kerfið er nóg að slá inn kennitölu notanda og lykilorð
til að opna svæðið. Hægt er að senda greinar allan sólarhring-
inn.
Nánari upplýsingar veitir starfsfólk Morgunblaðsins alla
virka daga í síma 569-1100 frá kl. 8-18.
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
VEISTU
UM GÓÐAN
RAFVIRKJA?
✝ Bjarni Jón Gott-skálksson fædd-
ist í Hafnarfirði 11.
maí 1926. Hann lést á
hjúkrunarheimilinu
Hrafnistu 28. mars
2018.
Foreldrar Bjarna
voru Þórhildur E.M.
Bjarnadóttir, f. 16.5.
1891 á Heiði á Síðu í
Vestur-Skaftafells-
sýslu, d. 18.10. 1974,
og Gottskálk Jónsson, f. 31.5. 1899
á Hvoli í Ölfusi. Hann fórst með
togaranum Sviða 2.12. 1941.
Eiginkona Bjarna var Christhild
Friðriksdóttir, f. 27.11. 1928, d.
23.3. 2015. Þau skildu. Börn þeirra
eru: 1) Ragnar, f. 27.8. 1949, og á
hann eina dóttur, Kristínu Elfu, f.
23.9. 1981. Móðir hennar er Erla
Jóhannesdóttir. 2) Gottskálk Jón, f.
27.10. 1950, kvæntur Arndísi Önnu
Hervinsdóttur, f. 17.1. 1950, og
eiga þau þrjú börn: Heiðar, f. 3.9.
kvæntur Önnu Ólöfu Bjarnadóttur,
f. 14.6. 1947. Börn þeirra eru Árni
Már, f. 8.10. 1979, og Berglind, f.
1.7. 1983. Áður átti Anna dótturina
Guðrúnu Ólöfu Hrafnsdóttur, f.
6.4. 1971.
Bjarni hóf starfsferil sinn sem
sendill hjá frænda sínum, Ragnari í
Smára. Megnið af starfsævinni
vann hann síðan við akstur, meðal
annars hjá Landleiðum, Norður-
leiðum, Olíufélaginu hf. (ESSO) og
BSR. Síðustu tvo áratugi starfs-
ævinnar var hann ráðherrabíl-
stjóri hjá Stjórnarráði Íslands.
Hann var sundmaður góður og
keppti bæði í sundi og hnefa-
leikum. Bjarni var meðlimur í odd-
fellowstúkunni Ingólfi. Ungur að
árum, aðeins 14 ára gamall, missti
Bjarni föður sinn. Eftir það ólst
hann upp hjá móður sinni, fyrst í
Hafnarfirði og síðar í Reykjavík.
Bjarni átti sterk tengsl við Heiði og
dvaldi þar oft, bæði með móður
sinni sem barn og unglingur og svo
seinna meir með fjölskyldu sinni,
og áttu þau þar margar góðar
stundir.
Útför Bjarna fer fram frá Dóm-
kirkjunni í dag, 12. mars 2018,
klukkan 11. Hann verður jarð-
settur frá Prestbakkakirkju á Síðu.
1974, Hildi, f. 13.2.
1978, og Hauk, f. 2.6.
1982. 3) Heiða Krist-
ín Þórhildur, f. 23.9.
1962. Hún er gift
Helga Magnússyni, f.
18.8. 1950. Börn
þeirra eru: Elvar
Freyr, f. 15.8. 1985,
og Sandra Bjarney, f.
20.3. 1988. Áður átti
Helgi dótturina Guð-
nýju, f. 28.5. 1977. 4)
Hinrik, f. 4.10. 1965. Hann var
kvæntur Sigurlín Magnúsdóttur, f.
5.10. 1964. Þau skildu. Börn þeirra
eru: Harpa Hrund, f. 25.9. 1987,
María Rut, f. 14.2. 1993, og Bjarni
Pétur, f. 3.3. 1996. Seinni kona
Hinriks er Kristín Harðardóttir, f.
7.10. 1972. Þau eiga saman dótt-
urina Kristbjörgu Kötlu, f. 12.9.
2007. Fyrir hjónaband átti Bjarni
soninn Jón Erlendsson, f. 17.10.
1946, með Ásu Huldu Jónsdóttur, f.
15.11. 1921, d. 17.1. 1992. Jón er
Látinn er í Reykjavík frændi
minn Bjarni J. Gottskálksson. Faðir
hans, Gottskálk Jónsson, og móðir
mín, Katrín Jónsdóttir, voru systk-
ini. Við Bjarni hittumst fyrst í Hafn-
arfirði heima hjá afa okkar og
ömmu, Jóni Björnssyni og Guðrúnu
Gottskálksdóttur. Ég var þá níu eða
10 ára gamall en Bjarni var sex ár-
um eldri en ég. Við Bjarni náðum
strax vel saman þó nokkur aldurs-
munur væri á okkur. Bjarni var
myndarlegur og hafði mjög góða
framkomu, var prúður og snyrtileg-
ur. Um þetta leyti, eða 2. desember
1941, gerðist sá sviplegi atburður, að
Gottskálk, faðir Bjarna, fórst með
togaranum Sviða út af Snæfellsnesi.
Það var mikið áfall fyrir Bjarna, sem
þá var á viðkvæmum unglingsaldri.
Mér er það enn í fersku minni, þegar
mamma sagði mér, að togarinn Sviði
frá Hafnarfirði hefði farist og Gott-
skálk, bróðir hennar, með honum.
Mamma var mjög tilfinninganæm
og þessi hörmulegi atburður fékk
mjög á hana. Ég var aðeins níu ára
og ég tók þetta einnig mjög nærri
mér. Það var 25 manna áhöfn á
Sviða og allir fórust. Það var mikið
áfall og mikil blóðtaka fyrir Ísland.
Aftakaveður var þegar togarinn
fórst en einnig voru uppi getgátur
um, að togarinn hefði ef til vill siglt á
tundurdufl.
Eftir að við Bjarni fórum báðir að
búa náðist ágætis samband á milli
fjölskyldna okkar. Bauð Bjarni okk-
ur m.a. nokkrum sinum með sér að
Heiði á Síðu, þar sem móðir hans
Þórhildur Bjarnadóttir bjó. Fórum
við stundum í veiði en góðar veiðiár
eru þarna eystra og fallegt t.d. í
Fjaðurá. Við kynntumst einnig konu
Bjarna, Christhild Friðriksdóttur,
en með henni átti hann fjögur börn.
Bjarni var lengi leigubílstjóri á
BSR. Hann vann sér gott orð þar,
sem leiddi til þess, að hann varð ráð-
inn ráðherrabílstjóri. Í því starfi var
tekið til þess hve prúður og snyrti-
legur Bjarni var og öll framkoma
hans til fyrirmyndar.
Þegar Bjarni varð sjötugur var
haldin mikil afmælisveisla í Rúg-
brauðsgerðinni. Meðal ræðumanna
þar var Halldór Blöndal, fyrrum
þingmaður og ráðherra. Bjarni hafði
verið ráðherrabílstjóri hjá honum.
Halldór flutti mikla lofræðu um
Bjarna og tíundaði þá kosti Bjarna,
sem ég hef rakið í þessari grein.
Síðustu árin var heilsa Bjarna
farin að bila enda hann kominn á tí-
ræðisaldur. Dvaldist hann síðustu
árin á hjúkrunarheimili.
Ég votta eftirlifandi börnum
Bjarna, Ragnari, Gottskálki Jóni,
Heiðu og Hinrik, samúð vegna frá-
falls Bjarna. Bjarni átti einnig son,
Jón, áður en hann gifti sig. Ég votta
honum einnig samúð mína. Drottinn
blessi minningu Bjarna.
Björgvin Guðmundsson.
Höfðinginn og tryggðatröllið
Bjarni Jón Gottskálksson bifreiða-
stjóri er látinn hátt á nítugasta og
öðru aldursári. Hann er vel að hvíld-
inni kominn eftir langa starfsævi og
þó svo að hann hafi notið ágætrar
heilsu fram undir síðustu ár var að-
eins tekið að rökkva.
Leiðir okkar lágu saman fyrir al-
vöru er ég kom inn í landbúnaðar-
ráðuneytið haustið 1988 en þar var
hann þá ráðherrabílstjóri fyrir. Ég
þekkti lítillega til hans frá þeim tíma
að hann hafði verið bílstjóri Svavars
Gestssonar nokkrum árum fyrr.
Skemmst er frá því að segja að okk-
ur Bjarna samdi vel frá fyrsta degi
og tengsl okkar þróuðust yfir í
trausta vináttu sem hélst æ síðan.
Bjarni varð fjölskylduvinur, synir
mínir ungir að árum kölluðu hann
frænda og vissu ekki fyrr en hálffull-
orðnir menn að hann væri okkur
óskyldur. Gæfa mín varð einnig sú
að sama átti og á enn við um þáver-
andi ritara minn í samgönguráðu-
neytinu, Sæunni Eiríksdóttur, sem
eiginlega er óhjákvæmilegt að nefna
í sömu andrá og Bjarna. Það segir
sitt um mannkosti þeirra beggja að
þau urðu ekki aðeins lífstíðarvinir
mínir heldur og Halldórs Blöndal
arftaka míns í ráðuneytunum tveim-
ur, áður Svavars Gestssonar sem
vann með þeim báðum og ugglaust
flestra sem þau yfirleitt störfuðu
með.
Við Bjarni héldum góðu sam-
bandi eftir að ég hvarf úr ráðuneyt-
unum, m.a. með því að spila áfram
saman í happdrætti og sá hann um
málið og færði mér vinninga ef ein-
hverjir urðu. Heimsókn til hans
hvern aðfangadag varð fastur liður í
jólaundirbúningnum og hann gaf
börnum mínum jólagjafir fram á
þeirra fullorðinsár.
Ógleymanlegust er þó heimsókn
fjölskyldunnar til hans á Heiði, í
hans konungsríki þar, hvar við gist-
um og skoðuðum okkur um, þar á
meðal með því að ganga fram allt
Fjarðárgljúfur. Aldrei varð hins
vegar af veiðiferðinni í Kúðafljót
sem alltaf var í undirbúningi hjá
okkur vinunum, en annríkisfjandinn
hafði það af manni eins og fleira.
Ég kveð Bjarna Jón Gottskálks-
son með djúpri eftirsjá og þökk og
votta aðstandendum hans samúð
mína og fjölskyldu minnar.
Hvíl þú í friði kæri vinur. Ég og
við hin sem þig þekktum og höldum
nú áfram veginn geymum minn-
inguna um hlátur þinn, traust hand-
tak og allt fas. Ekki síst er vert að
þakka þá gæfu að fá að kynnast
gegnumheilum manni eins og þér og
væru betur fleiri í mannheimum.
Steingrímur J. Sigfússon.
Bjarni Jón
Gottskálksson
 Fleiri minningargreinar
um Bjarna Jón Gottskálks-
son bíða birtingar og munu
birtast í blaðinu næstu daga.
✝ Inga DagmarKarlsdóttir
fæddist á Landamót-
um í Köldukinn 15.
apríl 1913. Hún lést á
Landspítalanum 25.
febrúar 2018.
Foreldrar hennar
voru Karl Kristján
Arngrímsson, f.
28.7.1883, d. 1.5
1965, bóndi á Landa-
mótum í Köldukinn,
Veisu í Fnjóskadal og síðast á Ak-
ureyri, og k.h. Karítas Sigurð-
ardóttir, f. 11.10. 1883, d. 16.11.
1955, húsfreyja.
Systkini Ingu: Þórður Georg,
f.12.7. 1904, d. 6.9. 1965; Sigurður
Hall, f. 28.6. 1906, d. 22.8. 1992;
Kristján Jóhann, f. 27.5. 1908, d.
26.11. 1968; Jónína Sigríður, f.
27.7. 1910, d. 24.6. 1923; Guðrún
Karítas, f. 24.3. 1915, d. 27.3. 2009;
Arnór Karl, f. 24.6. 1918, d. 13.12.
2016; Geirfinnur Helgi, f. 6.6. 1921,
d. 29.1. 2013; Jón Sigurður, f. 29.5.
1925.
Inga giftist 11.12. 1943 Nikulási
Björk Valdimarsdóttir. 4) Þuríður
Ingunn, f. 31.12. 1951, lífeinda-
fræðingur, var gift Benedikt Þór
Valssyni en þau skildu og eiga þau
fjögur börn og fjögur barnabörn.
Inga fæddist á Landamótum í
Köldukinn og ólst þar upp til tíu
ára aldurs er hún flutti að Veisu í
Fnjóskadal þar sem hún sinnti öll-
um almennum sveitastörfum þess
tíma á búi foreldra sinna.
Inga stundaði nám við Héraðs-
skólann á Laugarvatni 1934-35.
Hún starfaði við búið í Gunn-
arsholti á Rangárvöllum sumarið
1935 og var ráðskona við búið á
Hólum í Hjaltadal 1936-1937.
Inga fluttist til Reykjavíkur
1943 og átti þar heima síðan. Auk
húsmóðurstarfa gegndi hún ýms-
um störfum utan heimilis. Hún
prjónaði mikið af treflum, húfum
og vettlingum og öðrum ull-
arflíkum sem seldar voru í
Rammagerðinni og víðar. Þá
saumaði hún föt, kjóla og skyrtur á
fjölskylduna. Inga tók þátt í starfi
Kvenfélags Háteigssóknar um ára-
bil og starfaði á þess vegum í sjálf-
boðavinnu við félagsstarf aldraða í
Lönguhlíð 3 fram yfir áttræð-
isaldur. Inga flutti sjálf seinna að
Lönguhlíð 3.
Útför hennar fer fram frá Há-
teigskirkju í dag, 12. mars 2018,
klukkan 13.00.
Einarssyni, f.
11.3.1908, d. 4.7.
1973, verkamanni og
smið er lengst af
starfaði hjá
Skógræktarfélagi
Reykjavíkur. Hann
var sonur Einars
Jónssonar, bónda og
alþm. á Geldingalæk,
og Ingunnar Stef-
ánsdóttur húsfreyju
frá Glúmstöðum í
Fljótsdal.
Börn Ingu og Nikulásar eru: 1)
Helga Karítas, f. 30.9. 1944, kenn-
ari og bókavörður, var gift Hjalta
Steinþórssyni en þau skildu og eiga
þau fjögur börn og fimm barna-
börn. 2) Einar, f. 10.11. 1945, fyrr-
verandi kaupmaður og stöðvar-
stjóri hjá N1, var kvæntur Láru
Einarsdóttur en þau skildu og eiga
þau þrjú börn og tíu barnabörn. 3)
Karl Kristján, f. 31.12. 1946, pípu-
lagningameistari, var kvæntur El-
ínu Daníelsdóttur en þau skildu, og
eiga þau þrjú börn og sex barna-
börn en kona Karls er Sólrún
Ein af mínum fyrstu minningum
er í Grænuhlíðinni heima hjá ömmu.
Ég sit á gólfinu í stofunni að leika
mér. Sólin skín inn um gluggana, það
er haf af blómum og plöntum allt í
kring, stofuteppið er svo mjúkt við-
komu og ég heyri óminn af röddum
ömmu og mömmu er þær spjalla
saman. Allt svo friðsælt og mér líður
svo vel. Alltaf var gaman að koma í
Grænuhlíðina. Amma tók á móti mér
með útbreiddan faðminn og alltaf
hljóp ég beint í fangið á ömmu.
Fyrsta verkefni þegar komið var til
ömmu var að fara beint í frysti-
kistuna, því alltaf var til ísblóm. Svo
gat ég setið tímunum saman við lítið
hliðarborð sem amma átti, sem einn-
ig var spiladós. Ég trekkti hana upp
aftur og aftur og spilaðist þá und-
urfagurt lag. Amma átti eldhúsvog,
sem þótti afar hentug til að hossa sér
á. Síðan var aðalsportið að glamra á
orgelið, en þá þurfti yfirleitt tvo til,
annan til að pumpa pedalana og ann-
an til að berja á nóturnar. Aldrei
man ég þó eftir að hafa fengið
skammir frá ömmu eða vera beðin
um að hafa hljótt. Stundum fól
amma mér þó verkefni. Við tókum
upp kartöflur, bökuðum og ég fór
með henni að selja hannyrðir sínar.
Amma var mikil hannyrðakona,
hvort sem það var prjón, hekl eða
saumur. Ég á nokkra heklaða dúka
eftir ömmu, meðal annars dúk sem
hún gerði þegar hún var 10 ára og
heklaði úr tvinna, sem er mér fjar-
sjóður. Seinna flutti amma svo í
Skaftahlíðina. Þá var ég orðin vel
spilafær og spiluðum við amma mik-
ið saman, yfirleitt ólsen ólsen eða
rommí. Þegar ég gisti hjá ömmu
stundaði ég alltaf með henni morg-
unleikfimina á Rás 1, sem amma
missti nánast aldrei af og stundaði
fram á tíræðisaldur. Þetta þóttu mér
yndislegar stundir með ömmu.
Amma var alltaf að baka og voru
kleinur og pönnukökur í uppáhaldi.
Þá gerði amma svo gott rifsberja-
hlaup og rabbabarasultu. Um jólin
gerðum við fjölskyldan alltaf saman
laufabrauð með ömmu, sem vita-
skuld er það besta sem til er. Á
ferðalögum okkar um landið fórum
við oft í berjamó og virtist amma allt-
af vita hvar ber væri að finna. Fyrir
nokkrum árum fórum við norður í
land, þaðan sem amma er ættuð, úr
Suður-Þingeyjarsýslu. Þessi ferð er
mér minnisstæð því þá fórum við að
Landamóti í Köldukinn, en þar
fæddist amma og ólst upp til 10 ára
aldurs. Sá bær stendur ekki lengur
en við gengum upp hlíðina að bæj-
arrústunum og var ömmu mjög mik-
ið í mun að sýna mér staðinn. Við
komum að bæjarrústunum þar sem
enn eru nokkrir rifsberjarunnar og
dvöldum þar dágóða stund og virt-
um fyrir okkur útsýnið. Amma sagð-
ist hafa átt svo góðar minningar það-
an og kenndi hún sig ávallt við
Landamót.
Elsku Inga amma mín, ég er svo
þakklát fyrir að hafa átt þig svona
Inga Dagmar
Karlsdóttir