Fréttablaðið - 13.09.2018, Page 43

Nú ríður á að eldri borgarar
og öryrkjar sýni samstöðu
og taki þátt í undirskrifta-
söfnuninni.
Eftir að síðasta grein mín um kjör aldraðra birtist í Frétta-blaðinu hringdu margir til
mín. Meðal þeirra sem hringdu var
eldri borgari, Erla Magna Alexand-
ersdóttir. Hún þakkaði mér fyrir
greinina og allar fyrri baráttugreinar
fyrir eldri borgara. En hún sagði að
það væri kominn tími til aðgerða.
Það þyrfti að efna til undirskrifta-
söfnunar og jafnvel að fara í mál
við ríkið til þess að ná fram réttlæti
og sanngjörnum lífeyri. Það væri
ekki unnt að lifa af lífeyri almanna-
trygginga í dag. Það kom fram að
stundum liði hún skort vegna þess
hve lífeyrir TR væri naumt skammt-
aður. Allir hljóta að sjá að við svo
búið verður ekki unað lengur.
Undirskriftasöfnun afráðin
Ég féllst á að aðstoða hana við að
koma á fót undirskriftasöfnun.
Hún hófst 27. ágúst og er rafræn á
netinu á vegum þjóðskrár til þess
að tryggja öryggi hennar. Í undir-
skriftasöfnuninni er lögð áhersla
á að elli- og örorkulífeyrir sé alltof
lágur, dugi ekki til framfærslu og
þurfi að hækka. Ég tel lágmark að
hækka lífeyri aldraðra og öryrkja í
318 þúsund kr. á mánuði eftir skatt.
Í dag er ástandið þannig, að eldri
borgarar, sem eru á lægstum lífeyri
þurfa iðulega að neita sér um að
fara til læknis og geta ekki leyst út
lyf sín. Það er hreint mannréttinda-
brot. Ég tel það líka brot á 76. grein
stjórnarskrárinnar, þar eð þar segir
að ríkið eigi að veita öldruðum og
öryrkjum aðstoð, ef þurfi. Ljóst er
að það þarf aðstoð, þegar eldri borg-
arar líða iðulega skort og geta ekki
farið til læknis eða leyst út lyfin sín.
Slíkt getur ekki gengið í ríki, sem vill
kalla sig velferðarþjóðfélag.
Þurfa eðlilega aðild að
samfélaginu
Vera kann að stjórnvöldum þyki
það mikil hækkun, að lífeyrir fari í
318 þúsund kr. eftir skatt. Þessi líf-
eyrir er 243 þúsund í dag hjá ein-
staklingum. En ef lægst launuðu eldri
borgarar og öryrkjar eiga að geta átt
eðlilegan aðgang að samfélaginu, er
þetta síst of hátt. Þetta þarf að duga
fyrir brýnustu útgjöldum en auk
þess fyrir tölvu, fyrir bíl og rekstrar-
kostnaði hans, fyrir gjöfum handa
börnum og barnabörnum og fyrir
afþreyingu. Þessir liðir, sem ég tel
upp eru sjálfsagðir í nútímasamfélagi
og aldraðir og öryrkjar eiga rétt á að
taka fullan þátt í samfélaginu. Í dag
fer allur lífeyrir í brýnustu útgjöldin,
mat, fatnað, húsnæðiskostnað, raf-
magn og hita og dugar ekki til.
Sýna þarf samstöðu
Nú ríður á að eldri borgarar og
öryrkjar sýni samstöðu og taki þátt
í undirskriftasöfnuninni. Með því
geta þeir knúið fram eðlilega leið-
réttingu á lífeyri aldraðra og öryrkja.
Það er löngu tímabært að sú leið-
rétting nái fram að ganga. Aldraðir
þurfa að eiga áhyggjulaust ævikvöld
og öryrkjar eiga einnig rétt á það
góðum kjörum að þeir þurfi ekki
stöðugt að kvíða morgundeginum.
Undirskriftir til
stuðnings mun
hærri lífeyri
aldraðra
Björgvin
Guðmundsson
viðskipta­
fræðingur Opið bréf til hagfræðideilda íslensku háskólanna, Seðla-banka Íslands, alþingis-
manna og ríkisstjórnar Íslands.
Verðtrygging leiðir til hærri vaxta
og aukinnar verðbólgu. Því er óhjá-
kvæmilegt að afnema hana, af öllum
neytendalánum hið minnsta.
Til skýringar: Gefum okkur að öll
útlán fjármálastofnana séu verð-
tryggð. Síðan gerist það, sem við
höfum svo oft upplifað, að peninga-
magn í umferð eykst umfram vöxt
raunhagkerfisins eða að gengið ofrís
og verðbólguþrýstingur myndast, þ.e.
hagkerfið fer í þann ham að ryðja sig,
reyna að leiðrétta misgengi raunhag-
kerfis og kaupmáttar peningamagns í
umferð. Þetta köllum við verðbólgu.
Verðbólga er þannig í raun náttúru-
legt fyrirbrigði sem fer af stað þegar
misgengið áðurnefnda myndast.
Þegar allar fjármálalegar eignir eru
verðtryggðar nær hagkerfið ekki að
ryðja sig auðveldlega, verðtryggingin
bætir jafnóðum við peningamagnið
með verðbótaþætti á lánin. Verð-
bólgan fer þannig í viðvarandi spíral.
Ef hluti hinna fjármálalegu eigna
er óverðtryggður nær hagkerfið
að ryðja sér í gegnum þær. Rýrnun
hinna óverðtryggðu eigna verður
þannig hlutfallslega meiri eftir því
sem verðtryggðar eignir eru hærra
hlutfall af fjármálalegum eignum.
Þannig er ljóst að eftir því sem
verðtryggðar eignir eru hærra hlut-
fall allra fjármálalegra eigna verður
áhættan meiri á hinum óverðtryggðu
sem leiðir beint til þess að þær bera
hærri vexti en ella.
Verðtryggingin leiðir þannig til
hærri vaxta á óverðtryggðum útlán-
um að öðru jöfnu. Verðtryggingin
stuðlar þannig að þeim óstöðugleika
sem við öll erum ósátt við.
Ég skora á Seðlabanka Íslands,
hagfræðideildir háskólanna, ríkis-
stjórn Íslands og alþingismenn að
leggja opinberlega fram gagnrök,
því í ykkar skjóli er verðtryggingunni
viðhaldið.
Verðtrygging
Örn Karlsson
vélaverk­
fræðingur
OPIÐ ALLA DAGA kl. 10–19
Á FISKISLÓÐ 39
ALDREI
MEIRA
ÚRVAL!
MARK AÐURINN ER LÍK A Á NETINU: W W W.FORL AGID. IS | GJÖF F YRIR ALL A SEM KOMA
1.290 kr.990 kr.
100 stk. á
290 kr.
990 kr.
690 kr.
490 kr.
990 kr.
Aðeins 50 eintök á
1.690 kr./stk.
ALDREI BETRA VERÐ!
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 23F I M M T U D A G U R 1 3 . S E P T E M B E R 2 0 1 8
1
3
-0
9
-2
0
1
8

0
4
:4
9
F
B
0
6
4
s
_
P
0
4
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
3
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
2
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
0
C
E
-6
2
3
C
2
0
C
E
-6
1
0
0
2
0
C
E
-5
F
C
4
2
0
C
E
-5
E
8
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
6
4
s
_
1
2
_
9
_
2
0
1
8
C
M
Y
K