Morgunblaðið - Sunnudagur - 12.08.2018, Blaðsíða 10

10 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12.8. 2018
VETTVANGUR
Ég ætla að leyfa mér að fullyrða,á grundvelli fyrri reynslu, aðþessi orð birtist lesendum
Morgunblaðsins í svörtu letri á hvít-
um bakgrunni. Ég veit ekki ná-
kvæmlega hvers vegna. Kannski á
það sér að hluta til einhverjar tækni-
legar skýringar. En eitt er víst:
þetta er heppilegt fyrir lesendur.
Skýrt og þægilegt. Það væri mun
erfiðara og að lesa textann ef staf-
irnir, og jafnvel bakgrunnurinn líka,
væru í öllum regnbogans litum.
Þetta gildir að vissu marki um
samfélag okkar. Lífið væri að ýmsu
leyti einfaldara í svarthvítu. Ef blæ-
brigði mannfólksins væru færri,
skoðanir þess líkari, lífsviðhorf,
gildi, smekkur, trú, hneigðir og allt
annað sem greinir okkur að væri
ekki með ótal blæbrigðum heldur
fáum og skörpum skilum, þá væri
óneitanlega auðveldara að lesa ver-
öldina. En engu að síður væri þetta
óendanlega miklu leiðinlegra og
verra samfélag. Rétt eins og ef ver-
öldin væri öll bókstaflega í svart-
hvítu. Okkur líður miklu betur í lit.
Mikilvægi Gleðigöngunnar
Daginn sem lesendur fá þetta blað í
hendurnar ná Hinsegin dagar há-
marki sínu með Gleðigöngunni. Þar
er fjölbreytileikanum fagnað, árang-
urs í réttindabaráttu minnst og
hvatt til þess að áfram verði haldið
að bæta það sem bæta þarf. Allt und-
ir merkjum gleði og frelsis.
Einstaka raddir heyrast ennþá
sem mótmæla regnboganum. Vilja
hvorki sjá hann málaðan á götur né
kenndan í skólum.
Það ætti fyrst og
fremst að vera
okkur áminning
um nauðsyn þess
að halda honum
áfram hátt á lofti.
Því að þeir eru
líka til sem styðja
réttindi hinsegin
fólks heilshugar en
finnst þessi hátíðahöld of mikið til-
stand og jafnvel óþarfi í nútímanum.
Þetta er sjónarmið út af fyrir sig. En
gætum við þá spurt með sama hætti
hvers vegna við höldum upp á 17.
júní? Við höfum jú fyrir löngu öðlast
sjálfstæði. – Nei, í báðum þessum til-
vikum er mikilvægt að halda upp á
það sem skiptir okkur máli. Þó ekki
væri til annars en að minna okkur á
að standa vörð um það og berjast
fyrir því ef svo ber undir. Þess vegna
hlakka ég til að taka þátt í Gleði-
göngunni í ár.
Breyttir tímar
Nú er ég enginn sérfræðingur í sögu
réttindabaráttu hinsegin fólks en
það er merkilegt hve stutt er síðan
hún var töluvert skemmra á veg
komin en í dag. Fyrir aðeins tuttugu
og einu ári, árið 1997, var það ennþá
þannig að það var stórt skref fyrir
bandarísku sjónvarpskonuna Ellen
að koma út úr skápnum. Fullyrða
má að því hafi verið almennt vel tek-
ið en það var síður en svo algilt og
sumir auglýsendur (a.m.k. skyndi-
bitakeðjan Wendy’s) hættu að aug-
lýsa í sjónvarpsþætti hennar fyrir
vikið.
Enn styttra er síðan kvikmyndin
„Brokeback Mountain“ fjallaði um
ástir tveggja karlkyns kúreka, sem
hafði líklega aldrei verið gert áður í
kvikmynd. Myndin hlaut vissulega
frábærar viðtökur en það eitt að um-
fjöllunarefnið hafi brotið blað er
merkilegt, þ.e.a.s. að það skyldi ekki
gerast fyrr en árið 2005.
Við eigum enn töluvert í land og
ég þykist viss um að margt í um-
hverfi okkar í dag muni þykja frekar
forneskjulegt eftir fimmtán til tutt-
ugu ár. Til dæmis er ennþá merki-
lega sjaldgæft að sjá karlmenn kyss-
ast í kvikmyndum og
sjónvarpsþáttum. Það er líka um-
hugsunarefni hversu tiltölulega fáa
samkynhneigða einstaklinga (og fólk
af öðrum litbrigðum kynvitundar)
við þekkjum meðal íþróttafólks, í
það minnsta í sumum greinum. Er
einhver kúltúr mögulega ríkjandi í
(sumum) íþróttum
sem gerir hinseg-
in fólki erfitt um
vik að þrífast þar
innanborðs?
Áfram gakk
Það hefur að mínu
mati verið ein-
kenni á fram-
göngu helstu
brautryðjenda og baráttufólks í rétt-
indamálum hinsegin fólks á Íslandi
að þau hafa iðulega stigið fram undir
merkjum gleði og jákvæðni og lagt
áherslu á að sameina frekar en
sundra. Þetta er ekki einfalt í ljósi
þess að málstaðurinn gengur bein-
línis út á að vekja athygli á sumu af
því sem skilur okkur að – hinum
ólíku litum regnbogans. Þess háttar
barátta getur svo auðveldlega endað
ofan í skotgröfum. Hinsegin fólk á
því heiður skilið fyrir að hafa tekist
að halda okkur (flestum!) á hærra
plani en oft vill verða þegar viðkvæm
málefni eru annars vegar. Þetta ger-
ir að verkum að enn fleiri en ella eru
tilbúnir að taka hraustlega undir
málstaðinn og slást í för með göngu-
fólki, bæði í bókstaflegri og óeig-
inlegri merkingu.
Að lokum smávegis hugleiðing
fyrir þá sem ennþá halda í þá hugsun
að veröldin eigi helst að vera svart-
hvít: Svartur og hvítur eru ekki nátt-
úrulegir litir. Þeir eru ekki hluti af
litrófi ljóssins. Þeir eiga sér enga
eðlisfræðilega bylgjulengd. Þeir eru
ímyndaðir litir sem við búum sjálf til
í höfðinu á okkur. Það er regnboginn
sem er náttúrulegur.
Regnbogaland
’Hinsegin fólk á heið-ur skilið fyrir aðhafa tekist að halda okk-ur (flestum!) á hærra
plani en oft vill verða
þegar viðkvæm málefni
eru annars vegar.
Úr ólíkum
áttum
Þórdís Kolbrún R.
Gylfadóttir
thordiskolbrun@anr.is
Morgunblaðið/Kristinn
Edda Sif Pálsdóttir, íþrótta-
fréttakona og nýjasti meðlimur
Landans tísti um söngkonuna Birg-
ittu Haukdal: „Birgitta er svo mikil
DROTTNING í
íslensku tónlistar-
lífi! Hún gæti flutt
til Spánar í 100 ár
og það myndu
samt allir kunna
lögin hennar þegar hún kæmi til
baka.“ Nokkru síðar byrjaði Edda
Sif í fríi og tísti um byrjunarörð-
ugleika: „Fríið byrjar vel. Fluginu
seinkað og við mætum tveimur
tímum fyrir nýjan tíma. Því miður!
Tékkinn tíminn
miðast alltaf við
gamla tímann og
það er búið að
loka. Hérna...
HA?!“
Rithöfundurinn
Birna Anna Björnsdóttir tísti:
„Held að verð á töxum og bíla-
leigubílum hér sé miklu frekar það
sem túristar koma heim í sjokki yfir
heldur en ein og ein vaffla á upp-
sprengdu. Uber/Lyft etc myndu
breyta mjög miklu. Plús ódýrari
leið að komast til og frá Kef.
Kveðja, Neytendagreining-
ardeildin.“
Og Þorsteinn Guðmundsson
uppistandari og leikari með meiru
tísti um fyrri tíma verslunarmanna-
helgi: „Í dag eru 35 ár síðan ég
vaknaði einn í tjaldi á Þjóðhátíð í
svefnpoka sem vinur minn hafði
hellt tveggja lítra kókflösku yfir,
með höfuðverk og lungnabólgu. Ég
mun halda upp á daginn með því að
hella yfir mig sykruðum gosdrykk
og slá mig í höfuðið með
gönguskó.“
AF NETINU
RAFVÖRUR ehf
Dalvegi 16c | 201 Kópavogur | Sími 568 6411 | rafvorur@rafvorur.is
Sorpkvarnir
í vaska
rafvorur.is
ansvottuð
tra fyrir umhverfið, betra fyrir þig
Ný kynslóð málningarefna
ONE SUPER TECH
Sv
be
u Byggir á nanótækni - sjálfhreinsandi
u Fyrir við, bárujárn og innbrenndar klæðningar
u Þekur ótrúlega vel
u Endist margfalt á við önnur málningarkerfi
Veldu betri málningu
Opið: 8-18 virka daga 10-14 á laugardögum Síðumúla 22 | Sími 517 0404 | serefni.is