Safnablaðið Kvistur - 01.11.2014, Blaðsíða 12

WWW.SARPUR.IS / Menningarsögulegtgagnasafn
Sarpur á tímamótum
Menningarsögulega gagna-
safnið Sarpur stóð á tíma-
mótum á árinu 2013. Miklar
hræringar höfðu átt sér stað, bæði
í rekstrarumhverfi gagnasafnsins en
einnig í kerfinu sjálfu. Stjórn Rekstr-
arfélags Sarps undirritaði þjónustu-
samning við Landskerfi bókasafna
á árinu og sá samningur fól í sér
ýmsar breytingar í relcstri félagsins.
Framkvæmdastjóri félagsins sér nú
um mál er varða rekstur á meðan að
faglegi hluti starfsins er í höndum
fagstjóra. Með þessu fyrirlcomulagi
er verið að rýmka til svo að fagstjóri
geti einbeitt sér að eftirliti, viðhaldi,
kerfisþróun, notendaþjónustu og
kennslu. Skráningarmál og kennsla
eru í góðum farvegi hjá Landskerfi
bókasafna og mun fagstjóri Sarps
taka mið af því og njóta góðs af þeirri
reynslu sem þar er til innanhúss.
Notandinn á að vera í fyrirrúmi og
þjónusta við hann. Ef litið er til kerfi-
sins þá var ytri vefur gagnasafnsins
opnaður á slóðinni www.sarpur.is
en þar getur almenningur nú leitað
í yfir milljón færslum sem skráðar
eru af aðildarsöfnunum. Par er að
finna allt frá fornleifum til listaverka
og eru myndir stærsti hluti aðfang-
anna. Ættu flestir að geta fundið þar
eitthvað við sitt hæfi.
Skráning er einn af hornsteinum
safnastarfs, grunnhugsunin er að
vita hvað til er og hvar það er að
finna. Vel skipulagður gagnagrunnur
hjálpar til við mótun safnkosts og
söfnunarstefnu, án vitneskju um það
sem fyllir geymslurnar er mjög erfitt
að gera sér í hugarlund hvað vantar.
Pví er skráning grunnforsenda söfn-
unar. Með Sarpi, sem er sameiginleg-
ur gagnagrunnur aðildarsafnanna,
og samræmdri skráningu verður
til samvinnugrundvöllur sem ýtir
undir millisafnalán, samræmdar
söfnunarstefnur og samstarf. Söfn-
in fara að tala sama tungumálið.
Það er markmið Sarps að sem flest
söfn og stofnanir verði aðilar, en
aðildarsöfnum hefur íjölgað jafnt og
þétt í gegnum árin frá 24 árið 2004
upp í 50 árið 2013. Pví fleiri söfn
sem gerast aðilar því yfirgripsmeira
verður gagnasafnið og markmiðið er
að sarpur.is verði fyrsta stopp allra
þeirra sem hafa áhuga á að fræðast
um og kynna sér íslenskan safnkost
og menningarminjar. Greiningar-
sýningar hafa verið vinsælar á ljós-
myndasöfnum og má að vissu leyti
líta á ytri vef Sarps sem eina risa-
stóra greiningarsýningu. Mörg söfn
eru strax farin að finna fyrir aukn-
um áhuga almennings eftir að ytri
vefurinn opnaði og þar hefur mest
borið á því að fólk er að senda inn
ábendingar varðandi muni og mynd-
ir í gegnum hinn svokallaða „veistu
meira“ hnapp en þar er fólki gefinn
kostur á því að miðla vitneskju sinni
um ákveðin aðföng. Betur sjá augu
en auga og með þessu móti verður
gagnasafnið enn verðmætara eftir
því sem frekari upplýsingar bætast
við og eldri sltráningar eru yfirfarn-
ar. Opinn aðgangur þýðir auðvitað
fleiri tækifæri en á sama tíma meiri
vinnu. Söfnin þurfa að vera í stakk
búin til að taka á móti fleiri fyrir-
spurnum en áður og jafnvel óskum
44
UM SARP FRÁ N0TENDUM
Frá árinu 2003 hafa leidir dkkar Sarps
legið afog til saman, bæði til að afla gagna
vegna rannsökna áforngripum sem og við
nýskráningar áforngripum og upp úr að-
fangabókum. Varla er hægt aðjafna saman
þeim Sarpi sem ég kynntistfyrst og þeim
sem nú stendur til boða, hvað hann er állur
notendavænni, hraðari og skemmtilegri.
Gjörbylting hefur orðið með þeim Sarpi
sem kominn er á netið og er öllum opinn
og hefur strax reynst ómetanlegur við
rannsóknir. Það er mikill tímaspamaður
aðgeta kallaðfram rannsóknargögnfrá
öllum söfnum ogfengið Ijðsmyndir afefni-
viðnum, þar sem slíkar eru til. Auðvitað
má alltaftína til annmarka á viðmóti
gagnagrunna, til að mynda væri gott að
þurfa ékki aðfara inn í hverjafærslu til að
fáfrékari upplýsingar, en slík umkvörtm
er hjómið eitt miðað við þauforréttindi
að hafa aðgang að safnkosti þjóðarinnar:
rannsóknargögnum og samanburðarefni
áfljótvirkan og einfáldan máta.
Til hamingju íslendingar!
Guðrún Alda Gísladóttir
fornleifafræðingur
Sarpur er frábært framták, en þetta
er nú ekki annað en það sem eðlilegt er
að ætlast til nú á tækniöld. Flest efekki
öll þau söfn sem taka þátt eru rekin
fyrir almannafé. Ég hefaðallega notað
Ijósmyndasöfnin. Góð byrjun en mikið
óunnið. Svo mikið er til afmyndum að
góðar merkingar fyrir leitarvélar er
lykillinn að notagildinu. Það verður að
segjast eins og er að þar er Sarpur á
algeru byrjunarstigi. Margar myndir
eru með litlum eða engum leitarorðum
eða hreinlega rangt merktar. Því marg-
endurtek ég leitirnar. Efégfinn áhuga-
verða mynd þá leita ég að öðrum mynd-
um sama Ijósmyndara; eða prófa mig
áfram með þau leitarorð sem hafa verið
tengdar við myndirnar. Þannig fiskast
smátt og smátt.
Birgir Þórisson
99
12