Fréttablaðið - 16.02.2019, Blaðsíða 84

Á K j a r v a l s s t ö ð u m stendur y f ir yf ir-litssýning á verkum E y b o r g a r G u ð -mundsdóttur en hún lést langt um aldur
fram árið 1977, 52 ára gömul. Sýn-
ingarstjórar eru Heba Helgadóttir
og Ingibjörg Sigurjónsdóttir.
„Þetta er fyrsta yfirlitssýningin
sem er haldin á verkum Eyborgar
og löngu tímabær,“ segir Ingibjörg.
„Eyborg hélt sjálf þrjár einka-
sýningar á Íslandi og tók þátt í
fjölda samsýninga bæði hérlendis
og erlendis. Sýningin hefur yfir-
skritina Hringur, ferhyrningur og
lína sem er tilvísun í ummæli frá
Eyborgu þar sem hún segir að hún
sé alltaf að vinna með þessi grunn-
form í umhverfi okkar. Mér finnst
svo heillandi þessi aðdáunarverða
þolinmæði sem hún hefur fyrir
f letinum og hvernig hún er alltaf að
takast á við hann.“
Þær segja verkin á sýningunni
koma úr ýmsum áttum. „Það var
víða leitað fanga,“ segir Ingibjörg.
„Verk eftir Eyborgu eru í opinberum
söfnum og mjög mörg eru í einka-
eign.“ Heba bætir við: „Það er langt
síðan Eyborg féll frá, og það kom
okkur á óvart og var mjög ánægju-
Leyndarmál
íslenskrar
listasögu
Fyrsta yfirlitssýningin á verkum Eyborgar
Guðmundsdóttur stendur yfir á Kjarvals-
stöðum. Hér á landi fékk þessi merka lista-
kona ekki þá athygli sem hún átti skilið.
Ingibjörg og Heba hafa veg og vanda af sýningunni, sem er fyrsta yfirlitssýning á verkum Eyborgar. FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
Eyborg Guðmundsdóttir á vinnustofu sinni. Hún lést langt um aldur fram árið 1977, þá 52 ára gömul. Listunnendur geta nú notið verka hennar á yfirlitssýningu sem stendur yfir á Kjarvalsstöðum. MYND/LISTASAFN REYKJAVÍKUR
legt hversu vel gekk að safna saman
verkum eftir hana.“
Föst og hrein form
Ekki kunna allir skil á þessari stór-
merku listakonu og Heba rifjar
upp feril hennar. „Eyborg fæddist
árið 1924 og ólst upp á Eyri við Ing-
ólfsfjörð. Hún greindist ung með
berkla og var á Vífilsstöðum. Hún
f lutti til Reykjavíkur árið 1944 og
bjó á Vesturgötu 53. Valtýr Péturs-
son bjó undir sama þaki og þarna
voru listamenn tíðir gestir. Í tólf ár
vann hún skrifstofustörf hjá Bún-
aðarfélagi Íslands en árið 1957 fór
hún markvisst að sinna list sinni.
Hún kynntist Dieter Roth sem leið-
beindi henni og hann ásamt Þor-
valdi Skúlasyni hvatti hana til að
halda til Parísar í nám. Hún hóf nám
í fremur hefðbundnum skóla, Aca-
démie Julian, 35 ára þroskuð kona
með frekar mótaðar hugmyndir.
Kennslan í skólanum átti ekki við
hana og hún leitaði að leiðbeinanda
og valdi sér franskan geómetrískan
þungavigtarmann, Georges Folmer.
Folmer stofnaði árið 1961 hópinn
Groupe Mesure um framþróun
geómetríunnar og Eyborg var ein af
fimmtán stofnmeðlimum. Helsta
markmið þeirra var að tengja listina
út í samfélagið og í arkitektúr og að
listin væri ekki lokuð inni á söfnum.
Eyborg átti fimm ára tímabil með
þessum hópi og sýndi víða. Þarna
var hún að hreinsa svolítið til í geó-
metríunni, litirnir urðu einfaldari
og hún fór alveg niður í kjarnann
í geómetríunni. Á Parísarárunum
naut hún einnig reglulega leið-
sagnar frumkvöðuls op-listarinnar,
Victors Vasarely, sem hafði áhrif á
áhuga hennar á beinum áhrifum
markvissra forma og reglu á sjón-
skynjun og upplifun.
Hún var alltaf á ákveðinni leið
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrun@frettabladid.is
1 6 . F E B R Ú A R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R30 H E L G I N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
1
6
-0
2
-2
0
1
9
0
4
:0
7
F
B
1
1
2
s
_
P
0
9
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
8
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
2
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
1
2
s
_
P
0
2
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
2
5
7
-2
9
3
0
2
2
5
7
-2
7
F
4
2
2
5
7
-2
6
B
8
2
2
5
7
-2
5
7
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
4
B

F
B
1
1
2
s
_
1
5
_
2
_
2
0
1
9
C
M
Y
K