Morgunblaðið - Sunnudagur - 30.09.2018, Qupperneq 12

12 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30.9. 2018
VETTVANGUR
Fjórir heiðursborgarar Reykja-víkur, Vigdís Finnbogadóttir,Þorgerður Ingólfsdóttir, Frið-
rik Ólafsson og Erró, telja það
óverjandi að reist verði hótel í Vík-
urgarði á einum elsta kirkjugarði
Reykjavíkur og helgistað í höf-
uðborginni. Þau skrifuðu undir
áskorun um að hætt verði við bygg-
ingu hótels í Víkurgarði. Erró var
ekki staddur á landinu þegar Frið-
rik,Vigdís og Þorgerður afhentu
borgarstjóra og formanni borgar-
ráðs áskorunina.
Vigdís, Friðrik og Þorgerður sett-
ust niður með blaðamanni og út-
skýrðu nánar hvers vegna þau
ganga fram fyrir skjöldu og berjast
gegn byggingu hótels í Víkurgarði.
„Það byggir enginn hótel á helg-
um reit. Svoleiðis gera menn ekki.
Ég er ekki mikið fyrir að gagnrýna
en þetta er í fyrsta skipti sem ég tek
þátt í að skora á hið opinbera frá því
að því að ég hætti í forsetaembætt-
inu. Ég fór í burtu til Kaupmanna-
hafnar og var þar í nokkur ár þar
sem ég stýrði uppbygginu menning-
arsetursins á Norðurbryggju í
Kaupmannahöfn. En nú brýt ég
prinsippið og stíg fram þar sem mál-
efnið er mjög brýnt,“ segir frú Vig-
dís Finnbogadóttir, fyrrverandi for-
seti Íslands og heiðursborgari. Hún
segir að ef Reykjavíkurborg vanti
svona mikið byggingarpláss fyrir
hótel gæti borgin leitað á náðir ná-
grannasveitarfélaganna.
„Ég man eftir því einhverju sinni
þegar ég var í forsetaembættinu þá
stóð ég með þekktum breskum
bókaútgefanda frá Oxford við
gluggann á Ráðherrabústaðnum og
sem hann horfði á uppbygginguna í
Reykjavík varð honum að orði „And
you with all your space.““
Vigdís segir að það sé eins og eng-
inn staður fái að vera í friði í Reykja-
vík og það hryggi bæði yngri og
eldri Reykvíkinga. Það sé búið að
eyðileggja hina dásamlegu vídd sem
var í kringum stjórnarráðið og Arn-
arhól og sýnina bæði norður og suð-
ur Lækjargötuna. Vigdís segir að
mikið vatn sé runnið til sjávar frá
því að Kjarval hafði það á orði þegar
Hljómskálagarðurinn við endann á
Fríkirkjuvegi var byggður að hann
eyðilegði útsýnið til Keilis.
Vigdís er fædd í Reykjavík við
Reykjavíkurtjörnina og hefur búið
allan sinn aldur miðsvæðis í Reykja-
vík. Fyrir utan þau ár sem hún bjó á
Álftanesi og dvaldi erlendis. Hún
hefur að sögn fylgst vel með upp-
byggingu Reykjavíkurborgar.
Inngrip í dýrmætar
söguslóðir
Friðrik Ólafsson, fyrsti stórmeistari
Íslands í skák sem gegndi starfi
skrifstofustjóra Alþingis í rúm 20 ár
segir að hann hafi tekið ástfóstri við
umhverfi Alþingis og það sé sárt að
horfa upp á það sem sé að gerast í
Víkurgarði.
„Kirkjugarðurinn á fyrst og
fremst að fá að halda sér í upphaf-
legri mynd. Það er til háborinnar
skammar hvernig búið er að fara
með hann,“ segir Friðrik sem segist
hafa fylgst með lifandi stemningu og
stöðugum straumi fólks á Thorvald-
sensstræti milli Austurvallar og Að-
alstrætis þegar hann vann á Alþingi,
en nú standi til að loka þeirri leið.
„Allt þetta svæði milli Austur-
vallar og Aðalstrætis var í túnfæti
býlisins sem fyrsti landnámsmaður-
inn reisti sér undir brekkunni. Á
þessu svæði eru dýrmætar söguslóð-
ir og gróf inngrip af þessu tagi eiga
ekki að eiga sér stað,“ segir Friðrik
sem hefur áður komið að mótmælum
vegna fyrirhugaðra bygginga á
Landssímareitnum þar sem heiðurs-
borgararnir segja Víkurgarð liggja
en forsvarsmenn Reykjavíkur-
borgar segja að þar séu bílastæði.
Friðrik segir að árið 2013 hafi verið
samþykkt deiliskipulag á Landssím-
areitnum. Hann hafi þá skrifað grein
í fullu samráði við yfirstjórn Alþing-
is þar sem fyrirhuguðu deiliskipu-
lagi var harðlega mótmælt. Í kjölfar
hennar hafi átta fyrrverandi forset-
ar Alþingis sent frá sér andmæli í
sama anda.
„Í deiliskipulaginu sem samþykkt
var 2013 var gert ráð fyrir nýbygg-
ingu einmitt þar sem austurhluti
gamla kirkjugarðsins er. Árið 1965
var komið í veg fyrir að bygging yrði
reist á þessum sama stað. Það var
Viðreisnarstjórn Bjarna Benedikts-
sonar sem lagði bann við því að
byggingin risi á þessum stað og það
má segja að það bann sé enn í gildi
en borgaryfirvöld virðast lítið fyrir
að virða fyrri ákvarðanir,“ segir
Friðrik
Austurvöllur hjarta
Reykjavíkur
Þorgerður Ingólfsdóttir, tónlistar-
kennari og kórstjóri, segist hafa orð-
ið þess heiðurs aðnjótandi að vera
valin heiðursborgari Reykjavíkur á
þessu ári. Hún hafi ekki verið al-
mennilega inni í umræðunni en
fylgst með henni sem almennur
borgari. Í haust hafi hún komið í
samstarf við hina heiðursborgarana
og njóti góðs af vinnu frú Vigdísar
og Friðriks.
„Framganga borgarinnar hefur
sært mig. Ég og mín kynslóð höfum
alltaf litið á svæðið í kringum Aust-
urvöll sem hjarta Reykjavíkur.
Þarna erum við minnt á sjálfstæði
okkar og við berum virðingu fyrir
þessum reit í kringum Alþingis-
húsið, Dómkirkjuna og styttuna af
Jóni Sigurðssyni sem passar upp á
allt saman. Það er með ólíkindum
með allt plássið sem við höfum á
okkar góða landi að á helgasta stað
Reykjavíkur þurfi að troða enn einu
hótelinu og það á vígðum stað,“ segir
Þorgerður og bætir við að slíkt sé
vanvirðing sem segi heilmikið til um
þá tíma sem við lifum á núna.
„Forsvarsmenn borgarinnar gefa
slæmt fordæmi fyrir þá sem á eftir
koma og sýna litla virðingu fyrir
mannlífinu sem verið hefur hér um
allar aldir. Hótel eru nauðsynleg og
langflestir hafa einhvern tímann á
lífsleiðinni dvalið á hótelum en það
þarf ekki að staðsetja hótel einmitt í
Víkurgarði. Við megum ekki láta
undan græðgi okkar tíma. Skila-
boðin eru slæm og það er svo margt
annað sem okkur vantar. Má ekki
eyða peningunum í eitthvað annað?
Eigum við ekki að staldra við og
hugsa nú þegar allar framfarir virð-
ast undir því komnar að maður sjái
einhverja byggingarkrana?“ segir
Þorgerður og heldur áfram.
„Það þyrfti að setja upp bygging-
arkrana í okkur sjálf og í skólakerf-
inu. Ég er alin upp í nægjusemi og
að taka mér tíma til að hugsa í þögn-
inni. Vigdís og Friðrik hafa gefið
fordæmið með því að staldra við og
hugsa málið til enda í stað þess að
halda áfram í gauragangi í nýjum
byggingarkrana í yfirfærðri merk-
ingu,“ segir Þorgerður sem telur sig
gamaldags Reykvíking sem býr í
Laugardalnum á þeim sögufræga
stað sem Reykjavík dregur nafn sitt
af. Vigdís er ekki sammála Þorgerði
að hún sé gamaldags Reykvíkingur,
heldur sé hún nútíma Reykvíkingur
sem hafi lagt stórkostlega til menn-
ingar í borginni og það sé mark tekið
öllu því sem Þorgerður segi.
„Við stærum okkur af upprun-
anum þegar menn komu og námu
hér land. Hvað ætla leiðsögumenn
að segja við ferðamenn? Að undir
hótelinu sé landnámsbær Ingólfs?
Hér er helgur staður og ég spyr eins
og Sveinn Einarsson, fyrrverandi
þjóðleikhússtjóri, í lok greinar sem
hann skrifaði þar sem hann vildi fá
að vita hvar ætti næst að byggja hót-
el. Hann vildi forðast að til þess
kæmi að hann hvíldi undir hóteli. Ég
get ekki hugsað mér að Víkurgarður
fari undir byggingu sem vel er hægt
að byggja annars staðar,“ segir Vig-
dís og Friðrik skýtur inn í hvort ekki
væri tilvalið að nýta hús Orkuveit-
unnar undir hótelrekstur.
Vigdís segir það hvergi þekkjast
að ganga svona hart að gömlum
borgarkjarna eins og gert sé í
Reykjavík og Friðrik veltir því upp
hvort þar ráði sjónarmið Mammons.
Þorgerður bendir á að í aðra röndina
segist Íslendingar vera söguþjóð og
vitna til forferðanna en ef fram fari
Vanvirðing gagnvart fortíðinni
Fjórir heiðursborgarar Reykjavíkur hafa skorað á Reykjavíkurborg að beita sér fyrir því að hætt verði við fyrirhugaða
hótelbyggingu í Víkurgarði sem sé einn af elstu kirkjugörðum borgarinnar og helgur staður í höfuðborginni.
Guðrún Erlingsdóttir ge@mbl.is
Vigdís Finnbogadóttir, Friðrik Ólafsson, Þorgerður Ingólfsdóttir og Erró, sem vantar á myndina, berjast nú gegn áformum borgarinnar um byggingu hótels í Víkurgarði. Þau segjast ekki hætta baráttunni
fyrr en búið sé að vinna úr málinu á þann hátt sem réttast sé. Þau segja tíma til kominn að gefa gott fordæmi þegar komi að varðveislu á elsta hluta Reykjavíkur.
Morgunblaðið/Hari