Fréttablaðið - 14.03.2019, Blaðsíða 13

Mér finnst bara svo
ótrúlegt hvað það er
ennþá mikil afneitun á
áhrifum kynferðis á stöðu
barna.
Margrét Pála Ólafsdóttir,
stofnandi Hjallastefnunnar
þennan umrædda frammistöðu­
mun, sem er þó aðeins tímabund­
inn. En hann virðist vera dýr­
keyptur fyrir börn og það er hátt
gjald fyrir drengi að upplifa sig
ekki nógu góða í samanburði við
stúlkurnar, að þeir nái ekki eins
góðum árangri.
Efnið þarf að vera áhugavert
„Blómatími stúlkna og drengja er á
ólíkum tímum í námi, bæði í upp­
hafi skólagöngu og áfram þegar
kynþroskinn tekur við. Önnur
spurning er því sú hvort við viljum
mæta frammistöðumuninum og
menningu kynjanna að einhverju
leyti? Ef ekki, þá þarf heldur engu
að breyta. Ég hef aftur á móti horft
upp á það og séð það í mælingum að
við náum á annan hátt til stúlkna
heldur en til drengja,“ segir Mar­
grét Pála.
„Ef við tökum dæmi um efni sem
við bjóðum börnunum upp á í lestri
þá er það alls ekki sniðið að drengja­
áhuga. Auðvitað er skörun þar líka,
við erum aldrei að tala bara um tvö
box fyrir kynin og ég ítreka það.
En þegar kemur að drengjunum
okkar, þá eru aðrir þættir sem höfða
til þeirra og þar af leiðandi þarf að
beita ólíkri nálgun. Við hjá Hjalla­
stefnunni trúum að við þurfum
þess. Þess vegna pössum við að
vera ekki með gamlar hefðbundnar
kynjafyrirmyndir í námsefni en um
leið fjölbreytni þannig að ólík börn
finni eitthvað fyrir sig, ekki síst
að hafa lesefni og námsefni sem
höfðar til bæði stúlknamenningar
og drengjamenningar.“
Ekki aðeins efnið skiptir máli
við kennslu heldur einnig aðferðir.
Drengir og stúlkur þurfa ólíka
nálgun í náminu og flestar stúlkur
hafa meiri áhuga og meira úthald
á meðan flestir drengir gætu þurft
að fara út að hlaupa eftir 10 mínútur
og koma svo aftur að verkefninu.
Ekki það að öll börn í Hjallastefnu­
skólum geta farið úr kennslu til að
hreyfa sig og koma aftur þegar þeim
hentar en drengirnir notfæra sér
það miklu meira en stelpurnar.
Margrét Pála tók þátt í skólaráð­
stefnu á vegum Samtaka atvinnu­
lífsins á dögunum þar sem hún hélt
erindi um stöðu ungra drengja.
„Þá var ég að skoða niðurstöður
úr samræmdum prófum hjá okkur
síðastliðin þrjú ár og þar kemur
fram að drengir í Hjallastefnunni
eru ekki bara yfir meðallagi í lestri
á landsvísu heldur einnig á höfuð­
borgarsvæðinu, þeir eru á toppnum
í lestri. Það er ekki af því að okkar
drengir eru öðruvísi en aðrir
drengir, það er af því að við mætum
þessum ólíku þörfum. Við sjáum
líka alveg að drengirnir okkar verða
læsir seinna en stúlkurnar en það
er allt í lagi, því þeir vita ekki einu
sinni af því. Þessi grunnur sem er
lagður að börnum í upphafi skóla­
göngunnar mun fylgja þeim allt
skólakerfið,“ segir hún. Vanda þurfi
til verka þegar kemur að börnum og
þörf sé á að gefa þeim besta mögu­
lega atlæti sem unnt er.
„Ég finn til þegar ég sé að stúlkur
í 1., 2., og 3. bekk í grunnskóla eru
með alltof létt efni og drengir með
alltof þungt efni. Ef drengir geta
ekki lesið sér til gagns munu þeir
alltaf lenda í vandræðum út lífið.
Og hvað gera börn í vandræðum?“
Ótrúlegt að enn sé afneitun
„Stúlkurnar fá minni athygli og
hvatningu í skólakerfinu. Dreng­
irnir fá meiri athygli en hún er
oft svo neikvæð. Það er verið að
skammast svo oft í drengjunum
og þeir fara að taka þetta til sín og
eru blórabögglar. Ef það er stans­
laust verið að segja þér að þú sért
óþekkur, þá ferðu að trúa því og
það hefur af leiðingar. Það er sterk
samsömun á þessum aldri, fyrsta
ári í grunnskóla. Þegar einn dreng­
ur er skammaður, þá upplifa allir
drengirnir það. Stelpur fá aftur á
móti skilaboð um að þær séu dug­
legar og prúðar og þær fara að þróa
með sér þennan ótta um að þær eigi
alltaf að vera duglegar og prúðar.
Þetta er stórkostlegt vandamál,“
segir Margrét Pála.
„Mér finnst bara svo ótrúlegt
hvað það er ennþá mikil afneitun
á áhrifum kynferðis á stöðu barna.
Drengir þurfa miklu meiri hvatn­
ingu til að tala um tilfinningar sínar
og þora að treysta öðrum drengjum
fyrir sér, að læra að taka á móti
vinum sínum og umfaðma þá. Þetta
er nokkuð sem stúlkurnar æfast
svo mikið í sjálfkrafa, því þetta er í
fyrirmyndunum þeirra. Hjá stúlk­
unum þarf meiri hvatningu til sjálf­
stæðis, að þora að sleppa tökum og
taka sér rými.“
Jafnrétti er ekki í höfn enn, en
konur hafa verið að taka sér meira
rými í samfélaginu í eina og hálfa
öld. Í dag eru mun f leiri kven­
kyns fyrirmyndir í samfélaginu
sem stíga fram og ögra rótgróinni
kynjamenningu, margir sigrar hafa
unnist og margt neikvætt er horfið.
Hins vegar verður því ekki neitað að
umræðan um stöðu drengja og karl­
manna hefur verið á undanhaldi.
Drengja­ og karlamenningin hefur
lítið verið endurskoðuð.
„Auðvitað er ég ekki að segja að
við séum komin alla leið en íslensk­
ar konur hafa staðið sig frábærlega
vel. Nú þurfa drengir og karlar að
rísa upp og ræða sína stöðu. Karlar
sem eru með ung börn og ná ekki
að sinna börnum sínum nógu vel
á unga aldri, og svo þegar börnin
verða eldri þora þau síður að tala
við pabba því að mamma var bara
til staðar. Karlar sem eru líka beittir
of beldi, karlar sem verða fyrir
nauðgun, karlar sem lokast frekar
inni með tilfinningar sínar og ræða
síður sinn sálarháska. Karlar sem
þora ekki að ræða sína stöðu. Þetta
er mín tilfinning, mjög sterk,“ segir
Margrét Pála.
Það sé sársaukafullt og kostn­
aðarsamt að vera sífellt að takast
á við af leiðingar af samfélagi sem
sinnir ekki börnum og ungmenn­
um á besta mögulegan hátt. Rót
vandans þurfi að skoða í upphafi,
hjá börnum á leik­ og grunnskóla­
aldri og þá sé nauðsynlegt að líta til
kynjamunar.
Í DAG FIMMTUDAGINN 14. MARS
OPNUM VIÐ Á NÝ EFTIR BREYTINGAR
Velkomin í stærri
og betri Vínbúð
í Skeifunni
Við tökum vel á móti ykkur!
F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 13F I M M T U D A G U R 1 4 . M A R S 2 0 1 9
1
4
-0
3
-2
0
1
9
0
4
:5
8
F
B
0
7
2
s
_
P
0
6
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
6
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
7
2
s
_
P
0
1
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
2
8
E
-A
8
D
8
2
2
8
E
-A
7
9
C
2
2
8
E
-A
6
6
0
2
2
8
E
-A
5
2
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
B

F
B
0
7
2
s
_
1
3
_
3
_
2
0
1
9
C
M
Y
K