Kraftur - 01.01.2015, Blaðsíða 7

7
Kraftur
1. tbl. 2015
Viðtal
undantekningarlaust við getuleysi, að minnsta kosti til að
byrja með. „Ég fékk lyfseðil upp á stinningarlyfin Cialis og
Viagra. Þessi lyf eru hins vegar mjög dýr, kosta á bilinu 20-
40.000 krónur á mánuði og svo komst ég að því að þau eru
ekki niðurgreidd af ríkinu.“
Hannes hefur eins og margir aðrir karlar glímt við risvanda-
mál í kjölfar aðgerðarinnar og þarf hann á lyfjunum að halda
svo hann geti stundað kynlíf. „Ég hef einnig þurft að greiða
fullt verð fyrir sérstaka pumpu sem ráðlagt er að nota til að
auka blóðstreymi að getnaðarlimnum. Sú pumpa kostar um
40.000 krónur,“ segir Hannes. Hann sótti um niðurgreiðslu
á þessum búnaði og lyfjum en fékk synjun. Í kjölfarið fór
Hannes því að bera saman hvaða réttindi annars vegar konur
og hins vegar karlar hafa eftir krabbameinsmeðferð.
Í leiðarvísi Krabbameinsfélagsins um réttindi krabbameins-
veikra er minnst á ýmis réttindi kvenna, svo sem niður-
greiðslu til hormónalyfja, hárkollustyrk og styrk til kaupa á
gervibrjóstum. Hins vegar er ekkert fjallað um sérstök réttindi
karla. Hannes tók þá til sinna ráða og leitaði til heilbrigðis-
ráðherra sem beindi honum til Lyfjagreiðslunefndar, sem
ákvarðar niðurgreiðslu á lyfjum. „Þar fékk ég þau svör að ég
gæti kært til Umboðsmanns Alþingis væri ég ósáttur, en þá
er málið aftur komið til heilbrigðisráðherra sem mun væntan-
lega aftur vísa mér til Lyfjagreiðslunefndarinnar,“ segir
Hannes. Hann fór því tómhentur út af fundinum. Lyfjakostn-
aður er hins vegar ekki það eina sem þarf að samræma.
„Ég veit um dæmi þar sem
karlmaður óskaði eftir að
fá hárkollu en fékk höfnun.
Rökin voru þau að það færi
honum ágætlega að vera
með skalla“
„Mörgum karlmönnum líður illa að vera sköllóttir en verða
að búa við það, eða greiða að öðrum kosti sjálfir hárkoll-
una. Risvandamál eru alltaf feimnismál hjá karlmönnum og
því ekki algengt að þeir ræði þessi mál opinberlega. Engu að
síður er nauðsynlegt að benda á þetta óréttlæti trygginga-
kerfisins og til þess að gera það þarf að tala tæpitungulaust
um þessi mál. Kynlíf er einn af grunnþáttum í lífi allra og
stór hluti af sjálfsmynd og sjálfstrausti karla er að geta
stundað kynlíf. Það ætti því að vera lagt að jöfnu í heilbrigðis-
kerfinu að niðurgreiða hjálpartæki og lyf karlmanna til þess að
stunda kynlíf – rétt eins og konum er hjálpað til þess að við-
halda kvenleika sínum með uppbyggingu brjósta. Annað er
óréttlæti“. Að sögn Hannesar ræða karlar þau vandamál sem
koma upp í tengslum við krabbamein og meðferðina í smærri
hópum, til dæmis í Ljósinu, en ekki sé algengt að þeir ræði
þau opinberlega þar sem risvandamál séu alltaf feimnis-
mál hjá körlum. „Það var töluvert erfitt að koma fram og ræða
þessi mál, en ég er að heyja þessa baráttu fyrir þá karlmenn
sem munu þurfa að glíma við krabbamein í framtíðinni.“
Í samstarfi og með stuðningi Krafts hefur Hannes leitað til
lögfræðings og ætlar að kæra. Málið er á byrjunarstigi eins
og er en Málflutningsstofa Reykjavíkur mun taka þetta að
sér. Hannes ætlar að krefjast þess að lyf og hjálpartæki eftir
krabbameinsmeðferð verði niðurgreidd til jafns hjá konum
og körlum. „Þetta snýst fyrst og fremst um karlmennsku
okkar. Þau einkenni sem við tengjum við karlmennsku eru
ekki jafn sýnileg og þau sem tengist kvenleika. Karlmenn geta
farið í aðgerð þar sem settur er púði í getnaðarlim. Aðgerðina
þurfum við að borga að fullu og kostar hún nokkur hundruð
þúsund. Á meðan eiga konur rétt á brjóstaaðgerð sem þær fá
niðurgreidda til helmings. Það sama á að eiga við um okkur
karlmennina,“ segir Hannes. Krabbameinsfélagið og Kraftur,
stuðningsfélag ungs fólks með krabbamein, hafa lýst yfir
stuðningi við baráttu Hannesar. „Þetta gæti orðið langt ferli
og því met ég stuðning þeirra mikils.“