Morgunblaðið - 31.01.2019, Blaðsíða 32

32 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. JANÚAR 2019
PON Pétur O. Nikulásson ehf.
Melabraut 21, 220 Hafnarfjörður | Sími: 580 0110 | pon.is
skotbómulyftara
AG línan frá Manitou býður meðal
annars upp á nýtt ökumannshús
með góðu aðgengi og útsýni.
HANNAÐUR TIL AÐ
VINNA VERKIN
NÝ KYNSLÓÐ
• DSB stjórntakkar
• JSM stýripinni í fjaðrandi armi
• Stýrð stjórnun og hraði á
öllum glussahreyfingum
• Virk dempun á bómu
Guðmundur Sv. Hermannsson
gummi@mbl.is
Eitt þeirra sex markmiða sem al-
þjóðlegir sérfræðingar settu fram
árið 2017 svo mögulegt yrði að
stöðva hlýnun andrúmslofts jarðar
var að engin ný kolakynt raf-
orkuver yrðu byggð eftir árið 2020
og æskilegt væri að fyrir hendi
væru áætlanir um að rekstri
þeirra raforkuvera sem fyrir eru
yrði hætt eftir tiltekinn tíma.
Ólíklegt er að þetta markmið
náist. Helen Mountford, aðstoð-
arforstjóri Alþjóðaauðlindastofn-
unarinnar, segir við AFP-
fréttastofuna að þótt hætt hafi
verið rekstri á kolaraforkuverum
víða um heim sem svarar til 28
gígavatta (GW) af raforku hafi
bæst við ný ver sem hafa samtals
65 gígavatta uppsett afl. Stærsta
íslenska raforkuverið, Fljótsdals-
stöð, hefur til samanburðar 690
megavatta uppsett afl.
Fjöldi koladrifinna orkuvera er í
Evrópu. Aðildarríki Evrópusam-
bandsins og Evrópuþingið náðu
undir lok síðasta árs samkomulagi
um umbætur á raforkumarkaði
svæðisins, þar á meðal að afnema
opinbera styrki til kolaorkuvera
fyrir árið 2025.
Kolavinnslu hætt fyrir 2038
Í Þýskalandi komst ríkisskipuð
nefnd að þeirri niðurstöðu í síð-
ustu viku að hætta eigi kolanámu-
vinnslu og loka öllum kolaorkuver-
um í Þýskalandi fyrir árið 2038.
Jafnframt mælti nefndin með
því að tugum milljarða evra yrði
varið til að byggja upp nýjar at-
vinnugreinar á kolavinnslu-
svæðum. Orkufyrirtæki sem reka
kolaorkuver geta einnig átt von á
háum bótagreiðslum.
Áætlað er að nærri þriðjungur
af allri raforku í Þýskalandi sé
framleiddur með kolum og um 20
þúsund manns starfa nú við kola-
vinnslu. Mikilvægi kolara-
forkuvera hefur heldur aukist en
hitt eftir að Angela Merkel, kansl-
ari landsins, ákvað árið 2011 eftir
kjarnorkuslysið í Fukushima í
Japan að raforkuframleiðslu með
kjarnorku yrði hætt fyrir árið
2022. Þetta hefur leitt til þess að
Þjóðverjum hefur gengið illa að
uppfylla markmið um losun gróð-
urhúsalofttegunda, sem sett voru í
Parísarsamkomulaginu svonefnda.
Kolanefndin leggur til að orku-
verum sem nota surtarbrand og
menga meira en hefðbundin kol
verði lokað fyrir árið 2022. Öðrum
verum verður lokað til ársins 2030
þegar aðeins 17 gígavött verða
framleidd í kolaorkuverum, borið
saman við 45 gígavött nú. Síðasta
kolaorkuverinu verður lokað í síð-
asta lagi árið 2038, samkvæmt til-
lögum nefndarinnar, jafnvel fyrr.
Það er síðan undir þýskum
stjórnvöldum komið hvort tillögum
nefndarinnar verður hrundið í
framkvæmd. Merkel ætlar í dag
að eiga fund með Olaf Scholz
fjármálaráðherra og leiðtogum
kolavinnsluhéraða landsins til að
ræða málið.
Önnur ríki loka fyrr
Önnur Evrópuríki nota mun
minna af kolum en Þýskaland og
víða hafa verið gerðar áætlanir
um að hætta rekstri kolaknúinna
raforkuvera. Frakkar ætla að loka
sínum verum fyrir 2022 og Bretar
og Ítalir fyrir árið 2025.
AFP
Kolaorkuver Orkuver í Niederaussem í vesturhluta Þýskalands. Verið brennir surtarbrandi, sem mengar meira en venjuleg kol. Ríkisskipuð nefnd vill að slíkum verum verði lokað fyrir 2022.
Evrópuríki leggja
til atlögu við kolin
 Áætlanir um að hætta raforkuframleiðslu með kolum
292 orkuver í 27 löndum
Uppsett afl þegar
framleiðsla hófst
Kolaknúin orkuver í Evrópu
Heimild: Europe Beyond Coal (gögn frá nóvember 2018)
5.400 MW
500 MW
Á síðasta ári voru samtals flutt tæplega 133 þúsund tonn af kolum og
10.240 tonn af koksi hingað til lands, langmest frá Hollandi en einnig frá
Bretlandi, Póllandi og Portúgal samkvæmt tölum frá Hagstofunni. Kolin
eru aðallega notuð í rafskautum í kísilmálmverksmiðjum Elkem Ísland á
Grundartanga og PCC BakkaSilicon við Húsavík. Áður notaði Sements-
verksmiðjan á Akranesi kol við sína starfsemi en sú verksmiðja heyrir nú
sögunni til. Einnig voru brennd kol í kísilveri United Silicon í Helguvík
meðan reynt var að reka það. Nærri 7.300 milljónir tonna af kolum eru
framleiddar árlega í heiminum, þar af nærri helmingurinn í Kína, en mikil
framleiðsla er einnig á Indlandi, í Bandaríkjnum, Ástralíu og Indónesíu.
Þjóðverjar eru 8. stærstu kolaframleiðendur heims, með 176 milljón tonn.
Yfir 140 þúsund tonn flutt inn
KOL OG KOKS Á ÍSLANDI