Morgunblaðið - 23.02.2019, Qupperneq 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. FEBRÚAR 2019
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum MESTA úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum
Smáralind | Kringlunni | Reykjanesbæ | Akranesi | Sími 511 2022 | dyrabaer.is – fyrir dýrin þín
Litlir kettlingar þurfa
gott fóður sem hentar
þörfum þeirra
Guðrún Nordal
mun veita Stofn-
un Árna Magn-
ússonar í íslensk-
um fræðum
forstöðu næstu
fimm árin og tók
við skipunarbréfi
þess efnis í fyrra-
dag úr hendi
Lilju Alfreðs-
dóttur, mennta-
og menningarmálaráðherra. Guð-
rún hefur verið forstöðumaður
stofnunarinnar frá 2009 og mun því
gegna embættinu áfram.
Staða forstöðumanns stofnunar-
innar var auglýst 10. október sl.
Stofnun Árna Magnússonar í ís-
lenskum fræðum er háskólastofnun
sem hefur náin tengsl við Háskóla
Íslands. Hlutverk hennar er að
vinna að rannsóknum í íslenskum
fræðum og skyldum fræðigreinum,
einkum á sviði miðaldafræða, ís-
lenskrar tungu og bókmennta, að
miðla þekkingu á þeim fræðum og
varðveita og efla þau söfn sem
henni eru falin eða hún á.
Guðrún hefur gegnt margvís-
legum trúnaðarstörfum í þágu ís-
lensks vísindasamfélags, meðal
annars verið formaður vísinda-
nefndar vísinda- og tækniráðs og
stjórnarformaður Rannsóknasjóðs
og Tækjasjóðs (seinna Innviða-
sjóðs), stjórnarformaður Nord-
forsk, og í stjórn European Science
Foundation og Fróðskaparseturs-
ins í Færeyjum frá árinu 2017.
Guðrún stýrir Árna-
stofnun áfram
Guðrún
Nordal
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Ekki stendur til að leyfa innflutning á
ógerilsneyddum mjólkurafurðum.
Þetta kemur fram í svari sjávar-
útvegs- og landbúnaðarráðuneytisins
við yfirlýsingu Bændasamtaka Ís-
lands (BÍ) og fréttum Morgunblaðsins
í gær. Um er að ræða frumvarp at-
vinnuvega- og ný-
sköpunarráðu-
neytis um
breytingu á lögum
um matvæli og lög
um dýrasjúk-
dóma. Þar er
kveðið á um af-
nám núverandi
leyfisveitingar-
kerfis vegna inn-
flutnings á
ákveðnum land-
búnaðarafurðum innan Evrópska
efnahagssvæðisins (EES).
„Það er ekkert fyrirhugað, í
tengslum við þessar boðuðu breyt-
ingar, að gera neinar breytingar á nú-
gildandi regluverki um dreifingu og
markaðssetningu á ógerilsneyddum
mjólkurvörum,“ segir Kristján Þór
Júlíusson, sjávarútvegs- og landbún-
aðarherra, í samtali við Morgunblaðið.
Frumvarpið er viðbragð stjórn-
valda við tveimur dómum Hæsta-
réttar Íslands og EFTA-dómstólsins
um að núverandi leyfisveitingarkerfi
við innflutning á kjöti og krafan um
frystingu kjöts brjóti í bága við EES-
samninginn. „Við erum fyrst og
fremst í þessu frumvarpi að bregðast
við dómum EFTA-dómstólsins og
Hæstaréttar Íslands. Það hyggjumst
við gera og erum að leggja frumvarpið
fram í tengslum við það,“ segir Krist-
ján og ítrekar að ekki séu neinar
breytingar á döfinni á regluverki um
dreifingu og markaðssetningu á
ógerilsneyddri mjólk. Félag atvinnu-
rekenda (FA) fagnaði frumvarpi ráðu-
neytisins í gær. Í yfirlýsingu félagsins
var meðal annars nefnt að frumvarpið
heimilaði innflutning á „fersku kjöti,
eggjum og vörum úr ógerilsneyddri
mjólk“.
Í yfirlýsingu BÍ var ógerilsneydda
mjólkin einnig nefnd. „Kristján Þór
Júlíusson landbúnaðarráðherra
kynnti frumvarp í dag sem gerir inn-
flutningsfyrirtækjum kleift að flytja
inn hrátt ófrosið kjöt, fersk egg og
ógerilsneyddar mjólkurvörur frá og
með 1. september á þessu ári,“ sagði í
yfirlýsingunni.
Fréttir voru fluttar um báðar þess-
ar yfirlýsingar. Ranglega var sagt frá
því að yfirlýsing FA hefði birst á vef
Samtaka atvinnulífsins (SA) en í raun
birtist yfirlýsingin á vef FA. Þá
fjallaði Karl G. Kristinsson, prófessor
í sýklafræði, um hætturnar sem gætu
stafað af innfluttri ógerilsneyddri
mjólk í Morgunblaði gærdagsins.
Skaðlegar afleiðingar
Í kjölfarið sendi ráðuneytið frá sér
eftirfarandi yfirlýsingu:
„Í fréttum undanfarna daga hefur
verið fullyrt að í tengslum við frum-
varp sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðherra um innflutning á m.a.
ófrystu kjöti sé fyrirhugað að heimila
dreifingu á ógerilsneyddum mjólkur-
afurðum. Kemur þetta m.a. fram í yf-
irlýsingu stjórnar Bændasamtaka Ís-
lands frá því í fyrradag og í frétta-
skýringu á forsíðu Morgunblaðsins [í
gær] þar sem fullyrt er um skaðlegar
afleiðingar meintra breytinga.
Vegna þessa vill atvinnuvega- og
nýsköpunarráðuneytið ítreka að ekki
er fyrirhugað í tengslum við boðaðar
breytingar að gera neinar breytingar
á núgildandi regluverki um innflutn-
ing og dreifingu á ógerilsneyddum
mjólkurvörum.“
Leyfa ekki inn-
flutning á ógeril-
sneyddri mjólk
 Landbúnaðarráðherra leiðréttir
rangfærslur um nýtt frumvarp
Kristján Þór
Júlíusson
Guðrún Erlingsdóttir
ge@mbl.is
„Vinna við að koma á krossgjafa-
skiptum vegna nýrnagjafa og nýrna-
þega innan Norðurlandanna í gegn-
um sameiginlegt
félag, Scandia-
transplant, sem
allar Norður-
landaþjóðirnar
eiga aðild að, er
vel á veg komin,“
segir Jóhann
Jónsson, yfir-
læknir ígræðslu-
lækninga á Land-
spítala. Jóhann
segir að nú sé
unnið að því að ganga frá ýmsum
tæknilegum atriðum, svo sem kostn-
aði við flutning á líffærum milli landa
og kostnaði við aðgerð líffæragjafa ef
hann er í öðru landi.
„Ef allt gengur að óskum og með
bjartsýni að leiðarljósi er hugsanlega
hægt að hefja krossgjafir milli
Norðurlandaþjóðanna seinni hluta
þessa árs,“ segir Jóhann.
Í viðtali í Morgunblaðinu við Maríu
Dungal 17. nóvember 2018 kom fram
að María hefði sent Landspítalanum
erindi og beðið um að skoðað yrði
hvort hægt væri að koma á svoköll-
uðum krossgjafaskiptum.
Jóhann segir að krossgjafaskipti
virki á þann veg að ef hann vilji gefa
ákveðnum einstaklingi nýra en ein-
staklingurinn sé með mótefni gagn-
vart honum og á sama tíma sé annar
nýrnaþegi í Svíþjóð með mótefni
gagnvart sínum fyrirhugaða gjafa sé
hægt að kanna hvort nýrað hans
henti hinum nýrnaþeganum og öfugt.
„Í Bandaríkjunum tíðkast kross-
gjafir en þar búa 330 milljónir meðan
á Íslandi búa tæplega 350.000 manns.
Með samstarfi við Norðurlöndin
fjölgar líffæragjöfum,“ segir Jóhann,
sem leggur áherslu á að á meðan ekki
sé búið að ganga frá samkomulagi við
Norðurlöndin um krossgjafir verði
unnið á fullu í leit að heppilegum
nýrnagjöfum.
Jóhann segir að bið eftir nýrum sé
yfirleitt ekki lengri en eitt til eitt og
hálft ár á Norðurlöndunum en oft
fimm til sex ár í Bandaríkjunum. Það
sé vegna þess að Norðurlandabúar
séu gjafmildir og tíðni nýrnasjúk-
dóma hafi ekki verið eins há og í
Bandaríkjunum. Nýrnasjúkdómar
hafi aukist vegna þess að þjóðirnar
séu að eldast og sykursýki sem leitt
geti til nýrnasjúkdóma hafi aukist til
muna.
Morgunblaðið/Ómar
Samvinna Komist á samkomulag um krossgjafaskipti á Norðurlöndunum ætti bið eftir nýrnagjöf að styttast.
Krossgjafaskipti
vel á veg komin
 Gætu hugsanlega hafist seinni hluta árs ef samningar nást
Jóhann
Jónsson