Morgunblaðið - 09.05.2019, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. MAÍ 2019
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Biðlistar eftir brennsluaðgerðum
vegna gáttatifs og annarra hjartslátt-
artruflana á Landspítala eru heldur
að styttast, að sögn Davíðs O. Arnar,
yfirlæknis hjarta-
lækninga. Um 200
manns eru nú á
biðlista eftir
brennslu vegna
gáttatifs og álíka
stór hópur bíður
eftir brennslu
vegna annarra
hjartsláttartrufl-
ana. Biðtíminn er
nú allt að tveimur
árum. Jafnt og þétt bætist á biðlist-
ann en Davíð segir að staðan sé alls
ekki viðunandi.
Gáttatif er algengt og getur haft al-
varlegar afleiðingar eins og heilaáföll.
Talið er að um þriðjungur þeirra
tengist takttrufluninni. Blóðsegar
geta myndast í hjartanu, losnað þaðan
og farið til heilans þar sem þeir geta
valdið drepi með oft á tíðum mikilli
færniskerðingu. Brennsluagerðir eru
orðnar lykilmeðferð við gáttatifi.
Unnið á biðlistunum
„Við höfum gert heilmikið í því að
taka á þessum vanda með biðlistana
undanfarin ár. Við höfum ráðið fleiri
lækna með sérþekkingu á hjartslátt-
artruflunum en brennsluaðgerðir eru
mjög tæknilega krefjandi og þarf
mikla sérhæfingu til að framkvæma
þær. Sömuleiðis höfum við bætt að-
stöðuna á hjartaþræðingastofu fyrir
þessar tegundir aðgerða og fjölgað
dagdeildarplássum fyrir þessa sjúk-
linga. Biðlistarnir eru eigi að síður
ennþá langir og fyrir því eru nokkrar
ástæður,“ sagði Davíð. Örfá ár eru
síðan heimilað var að fjölga brennslu-
aðgerðum vegna gáttatifs. Fram að
því höfðu verið gerðar 20-25 gáttatifs-
brennslur á ári. Árið 2018 voru til að
mynda gerðar um 100 aðgerðir vegna
gáttatifs og stefnir í 150 á þessu ári.
En betur má ef duga skal.
„Við erum nú að vinna niður nokk-
urra ára uppsafnaðan vanda,“ sagði
Davíð. „Við getum tekið á þessu
vandamáli en verðum að fá áfram
fjármagn til að geta aukið fjölda að-
gerða. Ef það tekst er ég jákvæður á
að eftir 18-24 mánuði verði biðlistar
komnir í jafnvægi og biðtími orðinn
eðlilegur. Til þess þurfum við að gera
150-200 gáttatifsbrennslur á ári.“
Davíð telur að 3-6 mánuðir geti talist
eðlilegur biðtími.
Hver aðgerð kostar í kringum eina
milljón króna. Lítið hefur verið um
það að einstaklingar með gáttatif hafi
farið utan til brennsluaðgerða. Mjög
margir á biðlista eiga þó sennilega
rétt á því ef þeir hafa beðið í meira en
þrjá mánuði. Davíð segir að það yrði
talsvert dýrara fyrir ríkið að senda
sjúklinga til útlanda í aðgerðir heldur
en að gera þær á Landspítala.
Forgangsraðað eftir alvarleika
Forgangsraðað er á biðlistum eftir
alvarleika vandamálsins hjá sjúkling-
um. Sumir fá sjaldnar gáttatifsköst og
þola lengri bið en aðrir fá mjög tíð ein-
kenni og þurfa að komast að sem
fyrst. Ýmist er beitt brennslu eða
frystingu og er misjafnt eftir sjúkling-
um hvor aðferðin hentar betur. Eins
og staðan er nú gæti Landspítali gert
25-30 slíkar aðgerðir á mánuði. Það
eru jafn margar aðgerðir og gerðar
voru á heilu ári fyrir ekki svo löngu
síðan. Fólk liggur oft inni eina nótt
eftir aðgerðina en sumir sjúklingar
fara heim samdægurs.
Um 6.000 Íslendingar hafa greinst
með gáttatif en það einkennist af
óreglulegum og oft á tíðum hröðum
hjartslætti. Flestir sem fá gáttatif eru
komnir yfir miðjan aldur en þó er vel
þekkt að yngra fólk fái takttruflunina.
Þeir sem yngri eru eru oft með meiri
einkenni og er sjúkdómurinn oft erfð-
ari viðureignar hjá þeim. Brennsluað-
gerð hentar oft mjög vel gegn gátta-
tifi hjá þeim sem yngri eru. Aðrir
áhættuþættir gáttaitfs eru sjúkdómar
eins og háþrýstingur, hjartabilun og
sykursýki sem og nýrri lífstílssjúk-
dómar eins og offita og kæfisvefn.
„Brennsluaðgerð er kannski besta
úrræðið sem við eigum í dag við gátta-
tifi,“ sagði Davíð. „Áður fyrr var lyfja-
meðferð aðalúrræðið en árangur oft
takmarkaður. Rannsóknir hérlendis
benda til að algengi gáttatifs muni
þrefaldast á næstu þremur til fjórum
áratugum og eftirspurnin eftir með-
ferð halda áfram að aukast. Við meg-
um því hvergi gefa eftir í viðleitni okk-
ar til að koma böndum á biðlista-
vandann vegna n.“
Brýnt er að fjölga brennsluaðgerðum
 Gáttatif er algengur sjúkdómur sem getur haft alvarlegar afleiðingar  Brennsluaðgerðir eru orðnar
lykilaðgerð gegn gáttatifi  Biðlisti er eftir aðgerðum  Staðan er ekki viðunandi, að sögn yfirlæknis
Davíð O.
Arnar
Morgunblaðið/RAX
Landspítali Aðgerð gerð með
þræðingu. Mynd úr safni.
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Willum Þór Þórsson, formaður fjár-
laganefndar Alþingis, segir að mikl-
ar annir séu hjá nefndinni þessa
dagana en nefnd-
in stefni að því að
ljúka vinnu við
ríkisfjármála-
áætlun fyrir 17.
þessa mánaðar.
„Umsagnir eru
byrjaðar að ber-
ast og við í fjár-
laganefnd erum
bara á fullu að yf-
irfara þær en
frestur til þess að skila inn umsögn-
um rennur út nú um helgina. Við er-
um að byrja að taka á móti gestum
sem búnir eru að senda umsagnir og
því erum við búin að hlaða inn fund-
um,“ sagði Willum Þór við blaðið í
gær.
„Svo er náttúrlega stóra málið
sem við erum að bíða eftir sem er
endurskoðuð þjóðhagsspá,“ sagði
Willum. Hann segir að fjárlaga-
nefnd muni eiga fund með Hagstof-
unni á morgun, föstudag, þar sem
fulltrúar Hagstofunnar muni kynna
nefndinni spána.
„Þegar það liggur fyrir má segja
að stóru línurnar liggi fyrir um það
hvernig þarf að bregðast við svo
sem með tekjuafgang og fleira.“
Willum segir að nefndin hafi sett
sér skýra áætlun um það hvenær
þessu starfi ljúki og lögð hafi verið
drög að nefndaráliti og sé miðað við
dagsetninguna 17. maí.
„Við höldum okkur við þá áætlun,
en það hefur sett aðeins strik í
reikninginn að þessar tölur í endur-
skoðaðri þjóðhagsspá liggja ekki
fyrir og þá er ég að vísa til þessara
óvissuþátta sem er flaggað í áætl-
uninni sjálfri, eins og um ferðaþjón-
ustuna, Wow Air og loðnubrestinn.
Nú hefur þeirri óvissu að mestu ver-
ið eytt, Wow Air er fallið og fyrir
liggur að það verður engin loðna.
Hagstofan er því að setja nýjar töl-
ur hvað þetta varðar inn í reiknilík-
anið við endurskoðun sína til að sjá
áhrifin á landsframleiðsluna og
tekjuöflun ríkissjóðs. Þannig mun-
um við hafa í höndum upplýsingar
til þess að áætla hvaða útgjöld eru
möguleg og hversu miklum tekju-
afgangi verður hægt að skila,“ sagði
Willum Þór.
Beðið eftir þjóðhagsspánni
 Miklar annir hjá fjárlaganefnd vegna fjármálaáætlunar
Willum Þór
Þórsson
Ragnhildur Þrastardóttir
ragnhildur@mbl.is
Nefndafundir varnar- og öryggis-
málanefndar NATO-þingsins eru
haldnir í Reykjavík þessa dagana.
Þeir hófust í
gær og standa
fram á föstudag.
Njáll Trausti
Friðbertsson, for-
maður Íslands-
deildar NATO og
þingmaður Sjálf-
stæðisflokksins,
segir fundina aðal-
lega snúa að því að
kynna þingmönn-
um NATO-þings-
ins Ísland, starfsemi NATO hérlendis
og sögu NATO á Íslandi.
„Þingmennirnir hitta m.a. íslenska
þingmenn á meðan þau dvelja hérna,
forseta Íslands, utanríkisráðherra og
fulltrúa Landhelgisgæslunnar.
Það er ánægjulegt og mikilvægt að
fá tækifæri til að kynna þær aðstæður
sem er hér að finna á Íslandi og á haf-
svæðunum í kringum landið og þær
veðurfarslegu krefjandi aðstæður
sem hér eru til staðar. Auðvitað er
einnig horft til mikilvægis landfræði-
legrar stöðu Íslands í miðju Norður-
Atlantshafinu mitt á milli Evrópu og
Norður-Ameríku,“ segir Njáll.
Formaður NATO á landinu
35 manns eru á landinu í tengslum
við fundina, þar af 22 þingmenn frá 10
löndum. Í hópnum er formaður
NATO-þingsins, breski þingmaður-
inn Madeleine Moon.
„Síðan er líka vert að nefna að
James Gray er í hópnum en hann er
breskur þingmaður sem verður með
fyrirlestur hjá Varðbergi í hádeginu á
morgun [í dag],“ segir Njáll en Gray
er sérstaklega þekktur í heimalandi
sínu sem stuðningsmaður Brexit og
hefur gefið út tvær bækur um efnið.
Aðspurður segir Njáll að nefndar-
fundirnir séu mikilvægur þáttur í að
efla alþjóðasamstarf Íslands.
„Ég held að það hjálpi alltaf að fá
tækifæri til að kynna hluti á Íslandi í
stærra samhengi.“
Ásamt Njáli taka tveir aðrir þing-
menn þátt í nefndafundunum, þau
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir,
þingmaður Viðreisnar, sem jafnframt
á sæti í umræddri varnar- og öryggis-
málanefnd NATO, og Willium Þór
Þórsson, þingmaður Framsóknar-
flokksins.
Þingmenn NATO
funda í Reykjavík
 35 manns á vegum þingsins á landinu
Njáll Trausti
Friðbertsson
„Þetta er ögrandi staða,“ sagði Karl
Pétur Jónsson, bæjarfulltrúi Við-
reisnar á Seltjarnarnesi, við mbl.is en
ársreikningur sveitarfélagsins var
ræddur á fundi bæjarstjórnar í gær.
Þar kom fram að sveitarfélagið hefði
verið rekið með 264 milljóna króna
tapi á síðasta ári sem skýrist einkum
af miklum framkvæmdum.
Karl Pétur sagði að bærinn stæði í
miklum framkvæmdum, m.a. bygg-
ingu hjúkrunarheimilis og íþrótta-
húss, auk þess sem mikið af ungu
barnafólki hefði verið að flytja í bæ-
inn.
„Það er rétt að það er neikvæð nið-
urstaða í rekstrinum, einfaldlega
vegna þess að bærinn stækkar mjög
ört og margar barnafjölskyldur hafa
flutt hingað. Við höfum ákveðið að
halda úti sama þjónustustigi og verið
hefur og fjölguðum um þrjár leik-
skóladeildir síðasta haust til þess að
geta boðið öllum 14 mánaða börnum í
maí 2019 inngöngu í leikskóla,“ sagði
Ásgerður Halldórsdóttir bæjarstjóri.
„Þetta hefur allt verið upplýst í
bæjarstjórninni og verið rætt í bæjar-
ráði,“ sagði Ásgerður. Þannig væru
allir upplýstir um það tap sem hefði
orðið á síðasta ári og hvað hefði valdið
því. hjortur@mbl.is
Segir stöð-
una ögrandi
 Miklar fram-
kvæmdir á Nesinu
Eliza Reid forsetafrú ýtti herferð-
inni „Ljósavinir“ úr vör í gær en
herferðinni er ætlað að vekja at-
hygli á mikilvægi Ljóssins og þeirri
fjárþörf sem þarf að uppfylla til að
hægt sé að halda starfsemi Ljóssins
gangandi. Ljósið er endurhæf-
ingar- og stuðningsmiðstöð fyrir þá
sem greinst hafa með krabbamein
og aðstandendur þeirra. Markmið
herferðarinnar er að 2000 manns
bætist í hóp svokallaðra Ljósavina
sem styðja fjárhagslega við Ljósið.
„Það er ekkert í lífinu sem býr
þig undir það að greinast með
krabbamein. Ljósið veitir hins veg-
ar von,“ segir Erna Magnúsdóttir,
stofnandi Ljóssins. Hægt er að ger-
ast Ljósavinur á vefslóðinni
www.ljosid.is/ljosavinur.
Stefna á að eignast
2000 nýja Ljósavini
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Eliza vekur athygli á fjárþörf Ljóssins