Morgunblaðið - 06.08.2019, Blaðsíða 6

Rósa Margrét Tryggvadóttir
rosa@mbl.is
Líffræðingar hafa ekki fundið neinar
orsakir fyrir því hvers grind-
hvalavöður hafa verið að leita nærri
ströndum Íslands, sér í lagi á Suð-
vestur- og Vesturlandi, upp á síð-
kastið. Ýmsar ágiskanir eru þó um
ástæðurnar.
Grindhvalir sem eru hjarðdýr,
gætu verið að elta veik dýr í blindni,
verið truflaðir af segulsviði jarðar
eða verið að elta fæðu. Þetta segir
Sverrir Daníel Halldórsson, einn
þeirra líffræðinga sem, á vegum
Hafrannsóknastofnunar, hafa komið
að rannsóknum á grindhvalavöðu í
fjörunni við Útskálakirkju í Garði.
Þar strönduðu milli 50 og 60 hvalir
sl. föstudagskvöld. Um 30 hvölum
var bjargað og14 dýr drápust og var
síðasta hræið urðað í fjörunni í gær.
Síðast bárust fregnir af grind-
hvalavöðu í höfninni í Keflavík fyrir
rúmri viku. Á svipuðum tíma í fyrra
fjölgaði einnig tilfellum þar sem
bæði grindhvalir og andarnefjur
strönduðu við Íslandsstrendur.
Tilfellin árstíðabundin
Edda Elísabet Magnúsdóttir sjáv-
arlíffræðingur segir að það að til-
fellin séu árstíðabundin bendi til
þess að skýringin sé lífssögutengd,
þ.e. tengist fæðu- og/eða æxlunar-
tíma dýranna. Telur hún hvalavöð-
urnar vera að þéttast við Suðvestur-
og Vesturland sem auki líkur á að
sumir hópar lendi í vandræðum.
Segir hún að flest nýlegustu tilfellin
verða í stórstreymi.
„Þegar það er stórstreymt eru
meiri líkur á að það fjari undan þeim
og þegar þeir eru komnir á miklar
grynningar eiga þeir einnig erfiðara
með að ná áttum þar sem þeir eru
aðlagaðir djúpsjó. Það er þeirra
náttúrulega umhverfi. Það er ekki
jafn mikið endurkast af bergmáls-
púlsunum sem þeir nota í sandbotni
og þess háttar sem er algengt við
ströndina,“ segir Edda. „Svo er líka
burðartími sem gerir þá enn ber-
skjaldaðri fyrir einhverju svona. All-
ur hópurinn tekur þátt í burðinum
og er í kringum móðurina þegar hún
er að bera og þannig geta þeir hægt
og rólega farið upp í grynningarnar
á þessum slóðum,“ segir hún.
Hún segir að ekkert bendi til þess
að hvölunum hafi fjölgað við Íslands-
strendur en telur að fleiri hvalir
komi saman við þennan hluta lands-
ins á þessum árstíma.
„Það er líklegast meginbreytingin
sem við erum að sjá. Þar sem þétt-
leiki grindhvala er mjög mikill ann-
ars staðar í heiminum eru svona til-
vik tíðari,“ segir Edda.
Þéttleiki hvala
líkleg ástæða
 Algengara að hvalir strandi í fjörum
Morgunblaðið/Alfons
Grindhvalir Um 30 grindhvölum var bjargað úr fjöru við Útskálakirkju í
Garði sl. föstudag. Ekki tókst að bjarga 14 dýrum sem drápust í fjörunni.
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. ÁGÚST 2019
Lyfjalausmeðferð án þekktra aukaverkana.
Bionette er hentugt tæki sem notar ljóstækni til að draga úr einkennumofnæmis-
kvefs s.s. hnerra, kláða, höfuðverk, nefrennsli, nefstíflu og tárvotum augum.
Bionette hentar vel gegn frjókornumúr trjám, grasi, illgresi og blómum.Myglu,
gróum frá plöntum, ryki, rykmaurum, dýrumog öðrum loftbornumofnæmisvökum.
HEILSAÐUVORINU
lgueyðandi ljósameðferð gegn einkennum ofnæmiskvefs
Fæst í apótekum
Sölustaði má finna á facebook.com/bionetteisland
Reykjavíkurvegur 62 | Sími 527 0640 | 220Hafnarfjörður | www.wh.is
óB
Ljósinu er stungið upp í nasirnar, kveikt á því
og haft þangað til það slokknar (um 4mín.).
Má nota tvisvar til þrisvar á dag við upphaf einkenna.
Síðan eftir þörfum þegar einkenni hafa lagast.
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
„Úlfarsárdalur er skemmtileg-
asta hverfi borgarinnar. Á marg-
an hátt gæti þetta líkst þorpi úti á
landi, sem hefur sál og sjálfstæða
menningu. Svo eru íbúar hér enn
sem komið ekki fleiri en svo að
maður kannast við andlit margra
og fólk sem þekkist tekur tal
saman á förnum vegi,“ segir
Björn Ingi Björnsson formaður
Íbúasamtaka Úlfarsárdals í
Reykjavík.
Úlfdælum fjölgar ört og sam-
kvæmt nýjustu tölum eru þeir nú
orðnir 2.089 en fyrir aðeins
tveimur árum voru þeir 1.332. Og
íbúunum fjölgar áfram því mikið
er byggt um þessar mundir; sér-
býli sem blokkir.
Byggingar þjóta upp
„Við fjölskyldan fluttum í
Úlfarsárdal árið 2011 en núna er-
um við um stundarsakir í Graf-
arholtinu hér hinum megin við
dalinn. Á næstunni flytjum við í
Reynisvatnsásinn í Úlfarsárdal
þar sem við höfum verið að
byggja. Þessi þrjú svæði teljast
reyndar vera ein heild og sami
borgarhlutinn,“ segir Björn sem
minnist þeirra tíma þegar allar
framkvæmdir í hverfinu voru
stopp um lengri tíma fyrst eftir
hrun.
„Dalurinn var kreppuhverfi í
nokkur ár; hér voru auðir grunn-
ar og hálfbyggð hús sem fjár-
málafyrirtækin höfðu leyst til sín
og héldu hreinlega í gíslingu.
Þeir hnútar hafa þó fyrir löngu
verið leystir og síðustu misserin
höfum við séð byggingarnar hér
hreinlega þjóta upp. Hér er
margt í gangi.“
Byggja skóla
og íþróttamiðstöð
Sumt heyfist þó seint, segir
Björn Ingi, sem finnst að Reykja-
víkurborg megi bregðast skjótar
við ýmsum umkvörtunum og ósk-
um íbúa, svo sem umferðar-
málum og einföldustu innviði.
„Okkur finnst slæmt að hverf-
isráðin sem voru til skamms tíma
hluti af stjórnkerfi borgarinnar
skuli hafa verið lögð niður. Þau
voru góð að því leyti að maður
gat komið athugasemdum og
ábendingum um það sem betur
mátti fara af borgarinnar hálfu á
ákveðinn og skýran farveg. Í dag
er gangurinn sá að vilji maður að
hagsmunamál hverfisins séu tek-
inn fyrir er best að hafa beint
samband við borgarfulltrúa. Án
þess að hirða um að nefna nöfn
eru þeir þó misjafnlega áhuga-
samir um okkar mál. Einnig verð-
ur að segjast að bragurinn á hlut-
um er talsvert annar hér í efri
byggðum borgarinnar en til
dæmis í miðborginni eða Vest-
urbænum. Úlfarsárdalurinn og
hverfin hér í kring eru allt önnur
Reykjavík.“
Flest er þó á réttri leið, segir
Björn Ingi, svo sem við Dalskóla
sem verði fullbyggður innan tíð-
ar, að vísu tólf árum eftir að
fyrstu íbúarnir fluttu á svæðið.
Skúrarnir, sem hafa verið notaðir
sem kennslustofur við Dalskóla
síðustu ár, munu þá víkja Þá hafa
framkvæmdir vegna uppbygg-
ingar íþróttamannvirkja í Úlfars-
árdal hafa verið boðnar út og
vinna á að hefjast innan tíðar.
Eftir þrjú ár eigi öll starfsemi
Fram að vera komin á svæðið,
þar sem verður fjölnota íþrótta-
hús, stór knattspyrnuleikvangur
með áhorfendastúku og fleira
gott. Í sama klasa verði einnig
sundlaug og frístunda- og menn-
ingarmiðstöð með bókasafni.
Eftirsóknarverður staður
„Að öll starfsemi Fram flytj-
ist hingað breytir miklu, fátt sam-
einar samfélag betur en einmitt
öflugt íþróttafélag. Þess vegna
trúi ég að að Úlfarsárdalurinn
verði mjög eftirsóknarverður til
búsetu í framtíðinni. Ég tel því
sennilegt að borgaryfirvöld þurfi
að skipuleggja hér fleiri bygg-
ingalóðir og líta aftur til fyrri
áforma, en þau gerðu ráð fyrir
talsvert stærri og fjölmennari
byggð en nú er miðað við. Fram-
tíðin er hér,“ segir Björn Ingi
Björnsson.
Mikið er byggt í nýjasta hverfi borgarinnar þar sem nú búa 2.089 manns
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Úlfdælingur Framtíðin er hér, segir Björn Ingi Björnsson sem hér er með hverfið sitt góða í baksýn.
Allt önnur Reykjavík
 Björn Ingi Björnsson fædd-
ist árið 1974, Reykvíkingur að
upplagi. Er hugbúnaðarsér-
fræðingur og hefur starfað við
upplýsingatækni í fjármála-
kerfinu sl. 18 ár. Formaður
Íbúasamtaka Úlfarsárdals frá
sl. ári. Kvæntur Þóru Magnús-
dóttur og þau eiga þrjá syni.
Hver er hann?
„Mér líður betur í dag, í gær var ég
dauðþreyttur,“ segir Nirbhasa Ma-
gee, sem lauk á laugardaginn við að
taka þátt í lengsta götuhlaupi í
heimi. Nirbhasa, er írskur en hefur
verið búsettur í Reykjavík síðustu 6
árin og talar góða íslensku. Síðast-
liðna 49 daga hefur hann verið
meðal þátttakenda í Sri Chinmoy
3.100 mílna hlaupinu í New York.
Hlaupararnir fá 52 daga til að ljúka
þessari 4.989 km vegalengd, en
New York Times hefur lýst hlaup-
inu sem „Mount Everest ofur-
maraþona“ og einungis hlauparar
með mikla reynslu og getu í hlaup-
um sem taka marga daga fá þátt-
tökurétt. Átta hlauparar tóku þátt
þetta árið, sjö karlar og ein kona,
og hefur helmingur þeirra nú lokið
keppni. Nirbhasa lauk hlaupinu á
48 dögum, níu klukkustundum,
fjórum mínútum og 57 sekúndum
og lenti í öðru sæti.
Tók þátt í lengsta götuhlaupi í heimi