Úti - 15.12.1935, Qupperneq 6

Gengið á Snæfellsjökul
Eftir JÓN EYÞÓRSSON, formann Ferðafjelags íslands.
Það var sunnud. 1. sept. í sumar, að
jeg var síðast að labba upp eftir Snæ-
fellsjökli norðaustanverðum. Lágan
skýjamökk kemdi norðan yfir nesið og
suður á fjallabrúuir. Hann byrgði Jök-
ulhálsinn og vafðist um Jökulræturnar,
en liið efra á jöklinum og sunnan undir
fjallgarðinum var glaðasólskin. Skýja-
bólstrarnir huldu alla útsýn til Breiða-
fjarðar, en Faxaflói lá spegilsljettur í
glampandi sólskini. Snæfellsnesfjall-
garðurinn skiftir veðrum og deilir sól
og regni á víxl lil sveitanna sunnan og
norðan á nesinu.
Á hjallabrún neðarlega á jöklinum varð
dálítill sprungukafli á vegi okkar, en úr
því kom upp fyrir hjarnmörkin var jök-
ullinn því nær sprungulaus og jafnt við-
líðandi brekkan upp undir jökulþúfur.
Að vísu sáust nokkrar jökulgjár, en ým-
ist var fljótgert að krækja fyrir þær eða
ganga yfir þær á snjöbrúm.
Og nú fór jeg að rifja upp fyrir mjer
á göngunni gamlar ferðasögur af Snæ-
fellsjökli, ekki síst þær, sem hafa talið
leiðina, sem jeg var að fara, ægilega og
stórhættulega fyrir líf og limi. I þessum
ferðasögum eru einkum tvö atriði eftir-
tektarverð: I fyrsta lagi gægist fram í
sumum þeirra aldarandi og liugsunar-
háttur horfinna tíma, þegar menn höfðu
hjátrúarfullan beyg af fjöllunum, beyg
sem þjóðtrú á tröll og forynjur hafði alið
upp. í öðru lag'i eru sumar frásagnirnar
fullar af venjulegum ýkjum, um liættur
og mannraunir, sem útlendir ferðamenn
eru vanir að krvdda ferðasögur sínar
með og vík jeg nánar að því síðar.
En það voru þessar endurminningar
um löngu farnar ferðir upp á Snæfells-
jökul, sem jeg ætlaði að rifja upp i þessari
grein i þeirri von, að einliverjir af les-
endum vildu fylgjast með mijer.
Fyrir rúmum 180 árum — 1. júlí 1753
— var í fyrsta skifti gengið á Snæfells-
jökul, svo menn viti. Þá voru þeir Eggert
Ólafsson og Bjarni Pálsson staddir á
Ingjaldshóli á Snæfellsnesi og höfðu ein-
sett sjer að freysta uppgöngu á Snæfells-
jökul. Menn þar um slóðir trúðu því þá
alment, að ekki væri fært menskum
mönnum að komast þangað upp. Þeir
höfðu mikla oftrú á liæð jökulsins og
hjeldu hann Iiæsta fjall á Islandi. Þá
bjuggust þeir við að kuldi væri þar svo
mikill, að alt hlyti að helfrjósa og loks
trúðu því margir, að Bárður Snæfellsás
og aðrar vættir iiefðu aðsetur í jöklinum