Skessuhorn - 27.05.2015, Síða 25

25MIÐVIKUDAGUR 27. MAÍ 2015
Sigin grásleppa -
herramannsmatur
Á vorin fara margir smábátarn-
ir á grásleppuveiðar. Þá er tilval-
ið að verða sér úti um grásleppu,
hengja hana upp svo úr verði sæl-
gætismáltíð þremur vikum síðar.
Grásleppan er kæst, bragðmikil og
örlítið sæt á bragðið. Fiskurinn er
feitur og þeim sem líkar verkað-
ur íslenskur matur, þykir hún sæl-
gæti. Skessuhorn hafði samband
við Gísla Gíslason sjómann og
fékk upplýsingar um hvernig best
er að verka og elda grásleppuna.
Gísli tekur grásleppu á hverju vori,
hengir upp úti og eldar svo herra-
mannsmat - þegar matvönd eigin-
konan er að heiman.
Aðferð:
Að sögn Gísla er fyrsta skrefið að
sníkja sér grásleppu. Þegar fiskur-
inn er kominn í hús þarf að skera
af honum hausinn, magann og
svo er hryggurinn skorinn frá. Því
næst er rist eftir endilöngu upp að
sporði, þannig að grásleppan klofni
í tvennt. Þá er skorið í flökin, tvisv-
ar í hvert flak, þannig að myndist
tvö skörð í hvort flak fyrir sig. Eft-
ir það er hún hengd upp á rör og
þar er hún látin hanga í um það
bil þrjár vikur. Gott er að rörið sé
staðsett undir þakskyggni því ekki
má rigna á hana. Ef fólk vill hafa
grásleppuna bragðmeiri er betra
að hengja hana þannig að sólin nái
að skína á hana hluta úr degi en þá
þarf að snúa henni þannig að sól-
in nái að skína á báðar hliðar. Að
sögn Gísla verður grásleppan ekki
gul að lit ef mjög kalt er í veðri.
Hann segir að það sé þó í lagi, því
hún taki litinn þegar hún er soðin.
Þegar grásleppan er orðin kæst
og tilbúin til eldamennsku er hvert
flak skorið í þrjá bita. Sett í pott
og soðið í 20 - 25 mínútur. Best er
að bera hana fram með kartöflum,
rúgbrauði og smjöri. Þeir sem vilja
borða hveljuna (roðið) verða að
gæta sín að skafa af henni brodd-
ana sem gætu verið þrír til fjórir á
hverri hvelju.
Freisting vikunnar
Nafn: Kjartan Sigurjónsson.
Fjölskylduhagir/búseta: Bý í
Borgarnesi og er giftur Evu Hlín
Alfreðsdóttur. Saman eigum við
þrjú börn: Jökul Jens 7 ára, Guð-
rúnu Birgittu 6 ára og Snæfríði
Júlíu 2 ára.
Starfsheiti/fyrirtæki:Tappari
hjá Elkem á Grundartanga.
Áhugamál: Fótbolti, ferðalög og
að taka til í bílskurnum (geri það
á hverju sumri og finn alltaf eitt-
hvað nýtt).
Fimmtudagurinn 14. maí.
Klukkan hvað vaknaðirðu og
hvað var það fyrsta sem þú
gerðir? Vaknaði kl. 6:20, fór
fram og hitaði vatnið til að hella
mér upp á kaffi. Kl. 6:45 var ég
sóttur af vinnufélaga og saman
keyrðum við í vinnuna. Við vor-
um komnir í vinnu kl. 7:15 og þá
fékk mér annan kaffi til að koma
kroppnum í gang. Klukkan 7:30
var byrjað að vinna.
Hvað borðaðirðu í morgun-
mat? Kjarngóður morgunmatur.
Svart kaffi.
Hvenær fórstu til vinnu og
hvernig? Klukkan 6:45, við
ókum þrír saman.
Fyrstu verk í vinnunni: Feng-
ið sér kaffi og spjallað við nætur-
vaktina um hvernig vaktin hafi
gengið.
Hvað varstu að gera klukkan
10? Var að loka holu á ofninum,
það gekk mjög vel.
Hvað gerðirðu í hádeginu?
Borða hádegismat með vinnu-
félögunum.
Hvað varstu að gera klukk-
an 14: Opna holu á ofni til að fá
málminn úr honum.
Hvenær hætt og það síðasta
sem þú gerðir í vinnunni: Tal-
aði við kvöldvaktina um hvernig
dagurinn hafi verið.
Hvað gerðirðu eftir vinnu?
Sótti stelpurnar mínar á leikskól-
ann.
Hvað var í kvöldmat og hver
eldaði? Grilluð ýsa sem ég grill-
aði, svo var bankabygg með
grænu pestói og fetaosti sem
meðlæti.
Hvernig var kvöldið? Mjög ró-
legt.
Hvenær fórstu að sofa? Fór að
sofa upp úr átta. Mæting í vinnu
aftur kl. 23:30.
Hvað var það síðasta sem þú
gerðir áður en þú fórst að
hátta? Svæfði yngstu dóttir mína
eða hún svæfði mig.
Hvað stendur uppúr eftir dag-
inn? Fínn dagur, allt gekk vel
í vinnunni og svo var fiskurinn
rosalega góður.
Eitthvað að lokum? Þetta er
allt í lagi, sumarið verður ein góð
helgi í júlí.
Dag ur í lífi...
Tappara á ofni 3 í Elkem
Fatasöfnun Rauða krossins á Íslandi
hefur vaxið hratt síðustu ár. Í fyrstu
létu verslanir Rauða krossins ekki
mikið yfir sér og enn síður grennd-
argámarnir, þangað sem fólk um allt
land getur skilað notuðum fötum og
vefnaðarvörum. Í dag er fatasöfnun-
in einn helsti tekjuliður í starfi Rauða
krossins og nam hagnaður af söfn-
un, sölu, endurvinnslu og dreifingu
af fatasöfnun rúmlega 100 milljón-
um króna árið 2014. Það árið söfn-
uðust 2000 tonn af fatnaði um allt
land sem var skilað í 150 grenndar-
gáma sem er að finna í öllum þétt-
býliskjörnum. Til samanburðar söfn-
uðust 1700 tonn árið 2013 og 1400
tonn árið 2012.
Fjáröflun og
umhverfisvernd
Fatasöfnunarverkefnið er ekki aðeins
jákvætt að því leyti að unnt er að selja
fatnað áfram til nýrra notenda. Inn-
anlands fara um 50 tonn á ári í end-
ursölu, 10 tonn fara til hjálparstarfs.
Til útlanda eru um 40 tonn send til
hjálparstarfs en afgangurinn er seld-
ur áfram til miðlunarfyrirtækja eða
endurvinnslufyrirtækja, eða um 1900
tonn. Væri það ekki mögulegt án að-
komu Eimskipa sem hefur reynst
Rauða krossinum ómetanlegur bak-
hjarl í fatasöfnunarverkefninu.
Því er mikilvægt að muna að tek-
ið er við öllum flíkum. Jafnvel nær-
fatnaði, eins furðulega og það kann
að hljóma. Alla vefnaðarvöru er hægt
að endurnýta. Þar með er ekki aðeins
verið að styrkja öflugt mannúðarstarf
Rauða krossins, bæði innanlands og
utan, heldur er einnig hlúð að um-
hverfinu og sjálfbærri nýtingu vefn-
aðarvöru.
Öflug fatadreifing í
Hvíta-Rússlandi
Um 40 tonn af fatnaði fara árlega til
Hvíta-Rússlands. Rauði krossinn á
Íslandi hefur átt gott og gjöfult sam-
starf við hvítrússneska Rauða kross-
inn um árabil. Á vegum Rauða kross-
ins á Íslandi er þar rekið athvarf fyr-
ir fólk með geðraskanir, unnið gegn
mansali og fatnaði er dreift til ber-
skjaldaðra fjölskyldna. Upphafið af
þessu samstarfi má rekja til ársins
2012 þegar einstaklega kaldur vet-
ur herjaði á Hvítrússa. Fjöldi fólks
varð úti í miklu kuldaskeiði en eink-
um í strjálbýli eru hús í Hvíta-Rúss-
landi ekki vel kynt. Fatnaðurinn frá
Íslandi hefur reynst efnaminna fólki
í Hvíta-Rússlandi ómetanleg aðstoð.
Ekki síst meðal nýjustu íbúa landsins,
sem eru meðal annars um 100 þús-
und flóttamenn frá austurhluta Úk-
raínu.
Tekið tillit til aðstæðna
Rauði krossinn á Íslandi gerir sér
fyllilega grein fyrir því að fatadreifing
til landa sem býr við takmarkaða iðn-
aðarstarfsemi kann að vera tvíeggja
sverð. Í slíkum löndum er ekki óal-
gengt að sú litla iðnaðarstarfsemi
sem er þó fyrir hendi, sé í vefnaði
og á saumastofum. Mannúðarsam-
tök verða að taka tillit til slíkra að-
stæðna svo ekki sé troðið á atvinnu-
starfsemi í berskjölduðum samfélög-
um. Komi fram beiðni um fataaðstoð
er hún ekki veitt nema að sérstaklega
ígrunduðu máli. Ein slík beiðni var
þó uppfyllt árið 2014 en hún kom frá
Síerra Leóne, þar sem geisað hefur
ebólufaraldur. Það þýddi að brenna
þurfti mikið magn af klæðnaði og
vegna faraldursins reyndist ekki unnt
að útvega nýjan nema með aðstoð
Rauða krossins.
Jóhanna Róbertsdóttir
Verkefnisstjóri deildaþjónustu RKÍ.
Mannúðarstarf og umhverfisvernd í fyrirrúmi:
Fatasöfnun Rauða krossins á Íslandi
Pennagrein
Barna- og skólakór Snæfellsbæj-
ar hélt vortónleika sína í safnað-
arheimili Ingjaldshólskirkju, mið-
vikudaginn 20. maí síðastliðinn.
Vel var mætt á tónleikana bæði af
börnum og fullorðnum og þóttu
tónleikarnir vel heppnaðir. Tón-
leikagestir voru beðnir um að taka
undir í tveimur lögum og myndað-
ist skemmtileg og góð stemmning.
Ánægjulegt er að sjá hvað kórastarf
blómstrar í bæjarfélaginu og verð-
ur gaman að fylgjast með þessum
flottu kórkrökkum í framtíðinni.
þa
Tvær ungar og efnileg-
ar stúlkur úr 8. bekk í
Grundaskóla á Akranesi
munu standa fyrir tónleik-
um til styrktar Krabba-
meinsfélaginu í byrjun júní-
mánaðar. Er von þeirra að
framtakið verði yfirfært til
næstu byggðarlaga einnig.
Stúlkurnar heita Rakel Rún
Eyjólfsdóttir og María Dís
Einarsdóttir og munu báð-
ar koma fram á tónleikun-
um auk fleiri ungra tónlist-
armanna af Akranesi.
„Við erum báðar búnar
að syngja frá því við vorum
litlar og höfum oft komið
fram, bæði með skólanum
og tónlistarskólanum. Svo
verða fleiri krakkar úr ung-
lingadeildunum í báðum
skólunum sem verða með
og kannski einhverjir eldri,“
segir Rakel Rún í samtali
við blaðamann. Stefnt er að
fjölbreyttri og skemmtilegri dag-
skrá en krakkarnir fá afnot af sal í
Tónbergi undir tónleikana. Samú-
el Örn Þorsteinsson tónlistarkenn-
ari sér um að hjálpa stúlkunum við
að finna fleiri atriði og allir sem
fram koma munu gefa vinnu sína.
Rakel Rún segir að þær vinkon-
urnar hafi óvænt fengið þessa hug-
mynd þegar þær voru að spjalla
saman. „Mamma mín hefur fengið
krabbamein og einhver í fjölskyld-
unni hennar Maríu líka. Okkur
langar til að leggja okkar af mörk-
um og styrkja þetta mál-
efni.“ Móðir Rakelar, Arn-
dís Halla Jóhannesdótt-
ir, hefur gengið í gegnum
tvær krabbameinsmeð-
ferðir og mun hún segja
nokkur orð á tónleikun-
um. Einnig ætla stúlkurnar
að láta kefli byrja að ganga
á tónleikunum, í þeirri
von um að hvetja fleiri til
þess að styrkja málefnið.
„Við ætlum svo að fá ein-
hvern til að afhenda kefl-
ið til fulltrúa úr Borgar-
nesdeild Krabbameins-
félagsins. Hugmyndin er
að hvetja ungt fólk til að
styrkja málefnið eða gera
eitthvað svipað, að halda
tónleika eða standa fyr-
ir söfnun. Vonin er að
þetta verði keðjuverkandi
og Borgnesingar láti svo
keflið ganga áfram,“ segir
Rakel Rún að endingu.
Tónleikarnir verða haldnir í
Tónbergi á Akranesi, fimmtudag-
inn 4. júní kl. 20:00. Aðgangseyrir
er 1.500 kr. fyrir 14 ára og eldri en
500 krónur fyrir yngri. Allur ágóði
rennur til styrktar Krabbameinsfé-
lags Akraness. grþ
Halda tónleika til styrktar krabbameinsfélaginu
Vinkonurnar Rakel Rún og María Dís munu blása til styrktar-
tónleika í Tónbergi 4. júní næstkomandi.
Góð stemning
á vortónleikum