Skessuhorn - 15.07.2015, Blaðsíða 14

MIÐVIKUDAGUR 15. JÚLÍ 201514
Gunnar Bragi Sveinsson alþingis-
maður Framsóknarflokksins og ut-
anríkisráðherra er fyrsti þingmað-
ur Norðvesturkjördæmis. Flokk-
ur hans hlaut flest atkvæði í kjör-
dæminu í síðustu alþingiskosning-
um fyrir rúmlega tveimur árum,
vann fjögur af átta þingsætum þar.
Þegar ríkisstjórn Sigmundar Dav-
íðs Gunnlaugssonar tók við stjórn-
artaumunum settist Gunnar Bragi
í stól utanríkisráherra. Við hitt-
um hann í liðinni viku á skrifstofu
hans í ráðuneytinu við Rauðarár-
stíg í Reykjavík. Ekki endilega til
að ræða við hann sem utanríkis-
ráðherra heldur fyrst og fremst
sem fyrsta þingmann kjördæmis-
ins sem Vesturland tilheyrir. Tal-
ið berst að ýmsu. Væntanlegri
stóriðju á Grundartanga, áhrifum
sprengingar í ferðaþjónustu, mak-
rílkvóta, hvalveiðum og fjölmiðl-
un á landsbyggðinni, svo eitthvað
sé nefnt.

Sólarkísilverksmiðja
frábært verkefni
Ráðherrann er afslappaður og létt
yfir honum. Löngu þinghaldi sem
einkenndist af átökum og mál-
þófi er nýlokið. Alþingi er komið
í sumarfrí. Sjálfur er Gunnar Bragi
nýkominn úr stuttri ferð norð-
ur í sinn heimabæ; Sauðárkrók.
Þar komst hann frá erli hvers-
dagsins. „Ég á hús þar og þurfti
að fara norður og sinna ýmsu við-
haldi á því,“ segir hann. Þetta varð
bara örstutt frí. Það er í mörg horn
að líta sem ráðherra og þingmað-
ur. „Ég á ekki von á því að kom-
ast í langt sumarleyfi. Vonandi næ
ég þó að taka nokkra daga seinna
í sumar.“
Við vindum okkur í að tala
um pólitíkina. Efst á baugi er að
grennslast fyrir um viðhorf Gunn-
ars Braga til fyrirhugaðrar bygg-
ingar sólarkísilverksmiðju Sili-
cor Materials á Grundartanga.
Hann er ákveðinn í afstöðu sinni.
„Mér finnst þetta frábært verkefni.
Málið hefur verið kynnt ráðherr-
um ríkisstjórnarinnar. Ég hygg að
fulltrúar Silicor hafi á einhverjum
tímapunkti hitt okkur flest ef ekki
öll. Ég veit að forsætisráðherra er
mjög ánægður með þau kynni sem
hann hefur haft af þessu verkefni.
Sjálfur hef ég að sjálfsögðu hitt
þau og fannst sú kynning sem ég
fékk mjög góð í alla staði. Það sem
heillar mig mest er að þarna er fyr-
irtæki komið með þessa nýju tækni
sem að virðist hreinlega ganga
upp. Hún hefur verið prófuð með
ákveðnum hætti þó það hafi ekki
verið gert af þeirri stærðargráðu
og verður á Grundartanga. Verði
þetta eins gott og okkur sýnist þá
væri hugsanlega möguleiki á að
fara í fleiri sams konar verkefni
hér á landi.“
Erlendar fjárfestingar
fagnaðarefni
Gunnar Bragi segir að verksmiðja
Silicor muni bæta ímynd Íslands
þegar kemur að stóriðju. „Sú ímynd
er þó svo sem alls ekkert slæm fyr-
ir,“ bætir utanríkisráðherra við.
Aðspurður ítrekar hann að stjórn-
völd standi heilshugar á bak við
þetta verkefni. „Það er mjög mikil-
vægt að það komi skýrt fram. Ráð-
herrar og ríkisstjórn stefna að því
að þetta verði að veruleika. Við
teljum að þetta sé jákvæð viðbót
við þá iðnaðaruppbyggingu sem
við horfum á í dag. Þarna er kom-
in ný tækni sem fellur vel inn í fyr-
irætlanir Íslendinga um að reyna
að auka fjölbreytni í atvinnulífinu.
Við eigum að fagna því þegar er-
lendir fjárfestar sýna Íslandi áhuga
þegar atvinnuuppbygging er ann-
ars vegar. Við vitum að fyrirtæki
vilja koma til Íslands af fjölmörg-
um ástæðum. Nefna má gott og
vel menntað vinnuafl, tiltölulega
stöðugt umhverfi og græna orku
sem er til staðar. Ísland er mjög vel
í stakk búið til að taka við svona
verkefni. Nýir orkusamningar við
ný stóriðjufyrirtæki þýða svo hærri
raforkuverð fyrir ríkið í gegnum
Landsvirkjun. Það er jákvætt þó
við verðum líka að gæta þess að
verðleggja okkur ekki útaf mark-
aði. Við eigum ekki að virkja til að
virkja heldur til að skapa verðmæti.
Að mínu viti höfum við hingað til
farið skynsamlega í nýtingu orku-
auðlinda okkar.“
Stjórnvöld vilja Silicor
Þessi síðustu orð ráðherrans og
þingmannsins vekja þá spurn-
ingu hvort næg orka sé fyrir hendi
til verksmiðju Silicor? „Auðvitað
stendur það upp á orkufyrirtæki
á borð við Landsvirkjun, og líka
stjórnvöld, að sjá til þess að verk-
efni sem þetta geti fengið og hafi
orku. Ég hef fulla trú á að Lands-
virkjun og önnur orkufyrirtæki
geti útvegað þessa raforku sem til
þarf þegar sá tími kemur að henn-
ar verður þörf. Silicor þarf hana
ekki á morgun heldur er nokkur
tími þar til hún þarf að afhendast.
Um hana þurfa að nást samningar.
Landvirkjun ætti að hefja formleg-
ar viðræður við fyrirtækið í haust
um það hvenær hægt verði að af-
henda þessa orku. Það eru nokk-
uð margir kostir í nýtingarflokki í
dag sem hægt er að fara í að virkja
þó svo að Rammaáætlun hafi ekki
fengið fullnaðarmeðferð í þinginu í
vor. Ég tel að það breyti í sjálfu sér
ekki miklu því að þó svo að það yrði
einhverra mánaða frestur á að ný
Rammaáætlun líti dagsins ljós. Það
ætti ekki að hafa nokkur áhrif.“
Gunnar Bragi bendir á að sól-
arkísilverksmiðjan þurfi ekki jafn
mikla orku og önnur stóriðjuver.
„Það eru nægir virkjanakostir fyr-
ir hendi nú þegar til að útvega fyr-
irtækinu rafmagn. Þeir eru reynd-
ar flestir í jarðhita, en það skipt-
ir ekki máli. Hann má virkja og
koma þeirri orku inn á kerfið.
Svo eru vatnsaflskostir sem eru til
reiðu. Við vitum að Landsvirkj-
un vill fara í að virkja í neðri hluta
Þjórsár. Þar er einn kostur klár.
Ég tel að það ætti að vera hægt að
ná mjög góðri sátt um að bæta við
að minnsta kosti einum virkjunar-
möguleika við þar, ef ekki tveimur.
Orka frá Þjórsárvirkjunum á tví-
mælalaust að fara í þetta verkefni.
Vilji stjórnvalda er alveg skýr um
að þetta mikilvæga verkefni sem
sólarkísilverksmiðjan er, eigi að
verða að veruleika.“
Mikil og víðtæk marg-
feldisáhrif af stóriðju
Bent hefur verið á að nú sé sára-
lítið atvinnuleysi og jákvæð teikn
á lofti á ýmsum sviðum. Ferða-
þjónustan er í mikill sókn. Gunn-
ar Bragi telur samt að Vestur-
land og Norðvesturkjördæmi, sem
og þjóðfélagið sem heild, þurfi á
þessari verksmiðju að halda. „Það
er fólksfækkun á vissum svæðum í
Norðvesturkjördæmi. Ef við horf-
um á Grundartanga þá eru all-
ar aðstæður fyrir hendi þar til að
setja svona starfsemi af stað á þeim
stað. Þetta mun styrkja kjördæmið
en líka höfuðborgarsvæðið að ein-
hverju leyti. Ef við horfum á Vest-
urland og kjördæmið þá eru áhrif-
in af svona uppbyggingu og rekstri
mjög jákvæð og ná langt út. Við
sjáum nú þegar dæmi um að fyrir-
tæki vestur í Stykkishólmi, Skipa-
vík, er að sækja töluverð verkefni
á Grundartanga í dag. Áhrifin ná
þannig langt út fyrir Hvalfjarð-
arströnd og Akranes. Fasteignir í
Borgarbyggð til dæmis geta hækk-
að í verði í kjölfar þess að fólk fær
vinnu sem tengist Grundartanga.
Svo má ekki gleyma Akranesi og
Hvalfjarðarsveit.“
Gunnar Bragi segist ekki hafa
áhyggjur af því að frekari stóriðju-
uppbygging á Grundartanga muni
riðla viðkvæmu byggðajafnvægi í
kjördæminu með því að soga til sín
fólk frá öðrum svæðum suður að
Hvalfirði. „Þetta mun ekki skapa
neinn slíkan þrýsting að mínu viti.
Að sjálfsögðu þurfum við að horfa á
landið sem heild og reyna að styrkja
vaxtarbrodda sem víðast. En ég hef
ekki áhyggjur af því að þetta verk-
efni eitt og sér hafi einhver úrslita-
áhrif á byggðaþróun í Norðvest-
urkjördæmi. Ég hef meiri áhyggj-
ur af stóru myndinni þegar kemur
að byggðunum, þegar litið er heilt
yfir og einstök svæði skoðuð sem
standa veikt af ýmsum orsökum.
Þau munu ekki veikjast vegna þess
að sólarkísilverksmiðja rís á Grund-
artanga.“
Gunnar Bragi bendir á að ekki
megi bara einblína á verksmiðju
Silicor eina og og sér. Horfa verði á
myndina í miklu stærra samhengi.
„Við sjáum til dæmis vel á Akra-
nesi hvernig iðnaður getur sprott-
ið út frá frumframleiðslugreinum
eins og sjávarútvegi eða álvinnslu.
Afleidd störf, tækniframfarir og
nýsköpun er mikil út frá þessum
greinum. Á Akranesi má nefna fyr-
irtækið Skagann. Hefði sjávarút-
vegurinn ekki möguleika á að fjár-
festa og fyrirtækið í svona góðu
sambandi við útveginn þá væri
Skaginn vart það fyrirtæki sem það
er í dag. Annað dæmi eru allar vél-
smiðjurnar og önnur fyrirtæki sem
þjónusta stóriðjuna, bæði á Vest-
urlandi en líka á Stór-Reykjavík-
ursvæðinu. Tugir þúsunda góðra
starfa hafa orðið til á Íslandi í af-
leiddum greinum af sjávarútvegi
og stóriðju,“ segir Gunnar Bragi.
Hann ítrekar enn og aftur: „Sili-
cor-verkefnið er mjög jákvætt, sem
ég veit að við í ríkisstjórninni vilj-
um að verði að veruleika sem allra
fyrst.“
Galin umræða
Við víkjum orðum að þeim gagn-
rýnisröddum sem hafa verið á
lofti gegn verksmiðju Silicor. Þar
hafa þekktir einstaklingar svo sem
Skúli Mogensen, Bubbi Morthens
og fleiri farið mikinn. „Ég botna
ekkert í þessari umræðu,“ segir
utanríkisráðherrann og bætir við
að honum finnist margt í henni
með því vitlausasta sem hann hafi
heyrt lengi. „Á Grundartanga er
álver og járnblendiverksmiðja auk
annarrar starfsemi. Verksmiðja
Silicor á að rísa við endann á lóð
álversins. Mér finnst alger rök-
leysa í þessum skoðunum Skúla
Mogensen og Bubba Morthens.
Ef iðnaður á Grundartanga kemur
í veg fyrir að hótel eða ferðaþjón-
usta rísi við Hvalfjörð, hafa menn
þá áform um að koma álverinu og
járnblendinu í burtu? Iðnaður á
Gunnar Bragi Sveinsson, utanríkisráðherra og fyrsti þingmaður Norðvesturkjördæmis, á skrifstofu sinni í ráðuneytinu.
Gunnar Bragi telur að skoða eigi að setja ákveðið komugjald á alla farmiða til
landsins sem yrði þá notað til uppbyggingar á innviðum tengdum ferðaþjónustu.
Myndin er tekin við bílastæðið við Glym í Hvalfirði.
Iðnaðarsvæðið á Grundartanga. Lóð fyrirhugaðrar verksmiðju Silicor er næst á
myndinni og afmarkast af gulu línunni. Fjær er svo álverið, járblendiverksmiðjan,
höfnin og önnur mannvirki sem tilheyra ýmsum rekstri á svæðinu.
Gunnar Bragi Sveinsson fyrsti þingmaður Norðvesturkjördæmis og utanríkisráðherra:
„Ríkisstjórnin stendur heilshugar á bak við
verksmiðju Silicor á Grundartanga“