Skessuhorn - 23.09.2015, Blaðsíða 19

MIÐVIKUDAGUR 23. SEPTEMBER 2015 19
Bandaríska fyrirtækið Silicor Ma-
terials kynnti í liðinni viku tvo samn-
inga hér á landi sem segja má að hvor
um sig hafi verið með síðustu púsl-
unum í heildarmyndinni í aðdrag-
anda þess að byggð verður sólarkís-
ilverksmiðja á Grundartanga. Búið
er að tryggja fjárfesta sem að fyrsta
áfanga verkefnisins koma og sömu-
leiðis orkusölusamninga. Þar sem
stóriðja af þessu tagi er flókið verk
í undirbúningi og margir sem koma
að borðinu, hafa heimamenn á Vest-
urlandi fram að þessu talað varlega
um möguleg áhrif sólarkísilverk-
smiðju. Nú er hins vegar fátt sem
getur komið í veg fyrir að af verk-
efninu verði. Vilhjálmur Birgisson
formaður Verkalýðsfélags Akraness
hefur fylgst náið með undirbúningi
og verið í sambandi við hagsmuna-
aðila. Hann hefur í gegnum starf sitt
á liðnum árum öðlast mikla reynslu
í samskiptum við stóriðjufyrirtækin.
Vilhjálmur dregur ekki dul á mik-
ilvægi svo stórs vinnustaðar inn í
vestlenskt atvinnulíf. Skessuhorn
fékk verkalýðsforingjann í spjall um
væntanlega sólarkísilverksmiðju,
hlutverk sveitarfélaganna í heild-
armyndinni og hvað menntakerf-
ið þarf að lagfæra. „Þeir samningar
sem undirritaðir voru í síðustu viku
eru afar mikilvægir. Í mínum huga
er nú 100% öruggt að verksmiðj-
an verður reist við Grundartanga.
Nú er komið að sveitarstjórnum og
menntakerfinu að vinna sína vinnu
til að heildar ávinningurinn fyrir
Vesturland verði sem mestur,“ seg-
ir Vilhjálmur.
Stuðningur Íslendinga
lykill að áframhaldi
„Það er forsenda þess að erlend-
ir fjárfestar komi að svona risastóru
verkefni að innlendir fjárfestar og
stjórnvöld staðfesti vilja sinn í verki.
Það hafa heimamenn gert með því
að fjárfestar leggja peninga í verk-
efnið og stjórnvöld gefa út afdrátt-
arlausa yfirlýsingu um stuðning við
það. Bæði var í mínum huga gert í
síðustu viku og fagna ég því. Inn-
lendir fjárfestar, lífeyrissjóðir og
fleiri, hafa nú lagt sex milljarða í
verkefnið af þeim 120 milljörðum
sem bygging verksmiðjunnar og
tækjabúnaður í hana mun kosta. Nú
hafa útlendingarnir fengið það stað-
fest að verksmiðjunni er tekið fagn-
andi hér á landi og munu ljúka við
fjármögnun verkefnisins. Mér sýnist
að síðari hluta fjármögnunar verði
lokið um mitt næsta ár. Þá er búið
að skrifa undir sölu Orku Náttúr-
unnar á helmingi þeirrar orku sem
fullbyggð verksmiðjan þarf, og það
sem upp á vantar mun skila sér. Það
er því í mínum huga ekkert sem get-
ur komið í veg fyrir að þetta verk-
efni verði að veruleika og nú fara því
hlutirnir að gerast,“ segir Vilhjálm-
ur. „Það er einnig rétt að geta þess
að þessi nýja verksmiðja verðu sú
umhverfisvænasta sem byggð hef-
ur verið hér á landi enda hefur hún
það meginmarkmið að framleiða
hér sólarkísil sem notaður er í sólar-
rafhlöður sem gefur öðrum þjóðum
kost á að fara úr orkugjöfum sem
menga meira yfir í endurnýtanlegan
og vistvænan orkugjafa.“
Blönduð störf menntaðs
fólks og ófaglærðra
Aðspurður um næstu skref segir Vil-
hjálmur að nú sé komið að Faxaflóa-
höfnum að leggja veg út á Katanes
og jarðvegsframkvæmdir geti þá haf-
ist strax á næsta ári. „Það er gert ráð
fyrir að 600-700 starfsmenn þurfi
við uppbyggingu verksmiðjunnar
og hér verða varanleg störf eftir að
verksmiðjan verður fullbyggð um
450. Það eru til dæmis mun fleiri
störf en verða til við kísilverksmiðj-
una sem reisa á við Bakka á Húsa-
vík. Hjá Silicor Materials verður auk
þess töluvert stór hópur hátækni-
menntaðs starfsfólks, eða um 30%.
Um 300 ófaglærðum býðst auk þess
vinna og mun þessi fjölbreytni hafa
gríðarlega jákvæð áhrif á vinnu-
markaðinn á okkar svæði,“ segir Vil-
hjálmur. Bygging verksmiðjunnar
mun taka skamman tíma miðað við
stærð verkefnisins en gert er ráð fyr-
ir að framleiðsla hefjist árið 2018.
Vilhjálmur segir að Capacent hafi
verið fengið til að annast manna-
ráðningar. „Þetta verður væntanlega
unnið þannig að fyrst verður ráðinn
kjarni starfsmanna sem mun fá þjálf-
un í Kanada þar sem Silicor rekur
litla starfsstöð. Sá hópur mun síð-
an taka að sér þjálfun annarra starfs-
manna þegar þar að kemur.“
Stefnt að átta tíma
vaktafyrirkomulagi
Vilhjálmur segir að þessi viðbót
við starfsemina sem nú þegar er á
Grundartanga muni hafa gríðar-
lega jákvæð áhrif á vinnumarkaðinn
á Vesturlandi. „Önnur fyrirtæki á
svæðinu þurfa að aðlaga sig að þess-
ari breytingu og aukinni eftirspurn
eftir vinnuafli. Nú þurfa allir að vera
ennþá meira á tánum svo sem með
að tryggja góðan aðbúnað, kjör og
vinnuaðstæður almennt. Það gefur
auga leið að það verða starfsmenn
sem munu njóta þess þegar innspýt-
ing af þessari stærðargráðu kem-
ur inn í atvinnulífið á svæðinu. Það
er svo hlutverk okkar sem störfum
í stéttarfélögunum að vinna í góðu
samstarfi við fyrirtækin til að tryggja
megi starfsfólkinu góð kjör og laun.
Í viðræðum við Silicor munum við
leggja ofuráherslu á að það verði sett
upp átta tíma vaktafyrirkomulag,
ekki tólf tíma vaktir. Slíkt er einfald-
lega miklu manneskjulegra. Hjá El-
kem vinna menn t.d. átta tíma vakt-
ir, taka sex vaktir á fimm dögum og
fá síðan fimm daga frí. Við hvetjum
Silicor til að taka þetta fyrirkomu-
lag Elkem sér til fyrirmyndar. Slíkt
vaktakerfi gerir það eftirsóknarverð-
ara fyrir fólk af báðum kynjum að
sækja þarna um vinnu og í alla staði
er það fjölskylduvænna.“
Vilhjálmur hefur orðið talsverða
reynslu í samningum við stóriðju-
fyrirtæki og kveðst fullviss um að
tryggt verði að kjör og aðbúnað-
ur á þessum nýja vinnustað verður
til fyrirmyndar. „Stjórnendur Sili-
cor eru ágætlega meðvitaðir um þau
áhersluatriði sem við leggjum mesta
vigt á. Ég hef átt ágæt samskipti við
forsvarsmenn Silcor og ekki síður
við Davíð Stefánsson talsmann fyr-
irtækisins hér á landi og á von á að
samskiptin verði áfram góð.“
Komið að
sveitarfélögunum
Vilhjálmur Birgisson segir að nú
sé komið að því að sveitarfélögin á
starfssvæðinu þurfi að fara í þarfa-
greiningu og aðgerðir í kjölfar henn-
ar ef þau ætli að setja stefnuna á að fá
til sín eðlilega hlutdeild þeirra nýju
starfsmanna sem Silicor mun ráða
til sín. „Það er hátt í 70% þeirra
starfsmanna sem nú starfa á Grund-
artanga sem býr í sveitarfélögun-
um með póstnúmer 300-311, þ.e. á
Akranesi, í Hvalfjarðarsveit, Borg-
arbyggð og Skorradal. Aðrir búa
svo á höfuðborgarsvæðinu. Innvið-
irnir í þessum sveitarfélögum þurfa
hins vegar að vera í lagi til að þau
eigi að geta tekið við auknum íbúa-
fjölda. Sveitarfélögin þurfa að fara í
gegnum þarfagreiningu hvað varðar
húsnæðismál, skóla og svo framveg-
is. Þau hljóta að vilja fá þær auknu
útsvarstekjur sem þarna verða til.
Það vantar til dæmis augljóslega að
byggja fleiri fjölbýlishús og hugsan-
lega þurfum við aukið úrval stórra
og góðra byggingalóða. Ég nefni
það ekki síst vegna þess að ég legg
mikla áherslu á það við Silicor Ma-
terials að höfuðstöðvar fyrirtækis-
ins hér á landi verði á Akranesi og
stjórnendur búi þar. Hátekjustörfin
í svona fyrirtækjum þurfa að vera á
svæðinu allra hluta vegna og þetta
fólk mun gera kröfur um rúmgóð-
ar eignir til að búa í. Í dag eru allt-
of mörg hátekjustörf í öðrum stór-
fyrirtækjum á Vesturlandi skipuð
fólki sem býr á höfuðborgarsvæð-
inu og greiðir þar sitt útsvar. Hvað
þetta varðar þurfa sveitarstjórnirn-
ar hér á Vesturlandi að vera á tán-
um og ná þessu fólki hingað inn á
svæðið strax í upphafi.“ Vilhjálmur
kveðst hafa vitneskju um að bæjar-
yfirvöld, allavega á Akranesi, séu vel
meðvituð um þessa mikilvægu þætti.
„Sveitarfélögin þurfa því að standa
sig vel í ímyndar- og markaðsmálum
þannig að ávinningurinn skili sér að
fullu til okkar.“
„Samfélagsskylda
að sameina“
Vilhjálmur segir það auk þess
sína skoðun að það sé samfélags-
leg skylda íbúa í sveitarfélögunum
Hvalfjarðarsveit og Akraneskaup-
stað að þau verði sameinuð í eitt.
„Það yrði eitt af öflugustu sveitarfé-
lögum landsins. Þessar sveitarstjórn-
ir hafa reyndar í seinni tíð unnið vel
saman. Engu að síður er allt sem
bendir til þess að sameinuð yrðu þau
miklum mun öflugri til að takast á
við verkefni af þessari stærðargráðu
en þau eru í dag. Við eigum einmitt
að sameina kosti dreifbýlis og þétt-
býlis og nýta styrkleika hvors annars
til að byggja upp öfluga heild. Ef við
eigum kost á að byggja upp öflug-
asta sveitarfélag landsins, af hverju
skyldum við þá ekki gera það?“ spyr
Vilhjálmur.
Fjárhagslegur ávinn-
ingur af iðnmenntun
Talið berst að fjölda iðnmennt-
aðra einstaklinga á Vesturlandi og
þeirri staðreynd að nú þegar virð-
ist skorta fólk í ýmsar starfsgreinar.
Í frétt á öðrum stað í blaðinu seg-
ir meðal annars frá því að skortur á
húsasmiðum í Borgarfirði sé tilfinn-
anlegur og dragi úr framkvæmda-
hraða. „Það skortir fólk með iðn-
menntun og menntakerfið er engan
veginn að taka mið af þeim sóknar-
færum sem við höfum, t.d. í ferða-
þjónustu og stóriðju. Við sáum í
haust tölur um að einungis 14% af
þeim sem skrá sig til framhaldsnáms
er að fara í iðngreinar. Stóriðjufyr-
irtæki eins og Silicor mun bjóða
fjöldan allan af störfum sem beinlín-
is krefjast iðnmenntunar. Við sjáum
það í fyrirtækjunum sem nú þeg-
ar eru starfandi á Grundartanga að
iðnmenntaðir hafa á að giska þriðj-
ungi hærri laun en þeir sem ófag-
lærðir eru. Fjárhagslegur ávinning-
ur er því greinilegur af því að afla
sér iðnmenntunar og því er það
sorglegt hversu fá ungmenni sækja
í þessar iðnbrautir. Skólakerfið þarf
að rísa upp og vera tilbúið að bjóða
upp á iðnnám og gera það kræsilegt
fyrir unga fólkið að sækja menntun
í þeim greinum sem eftirspurn er
eftir.“ Vilhjálmur áréttar að Verka-
lýðsfélag Akraness er með iðnað-
armannadeild innan félagsins og
eru uppundir 200 iðnaðarmenn nú
félagsmenn í VLFA.
Mögulega hátt
í 10% fjölgun
Að endingu er Vilhjálmur Birgisson
beðinn að slá á tölu um mögulega
fjölgun íbúa samhliða svo stórum
nýjum vinnustað sem sólarkísilverk-
smiðja Silicor verður. „Það eru um
ellefu þúsund íbúar í sveitarfélög-
unum 300 til og með 311. Ef sveit-
arfélögin á þessu svæði verða með
alla sína innviði í lagi má búast við
verulegri fólksfjölgun hér á svæðinu.
Ef þau hins vegar sofa á verðinum,
nýta ekki tækifærin sem eru handan
við hornið, þá verðum við einfald-
lega af þeirri fjölgun og starfsfólkinu
mun verða ekið í rútum frá Reykja-
vík. Ég trúi því hins vegar að pass-
að verði upp á að hafa lóðaframboð
í lagi, greiða götur þeirra verktaka
sem vilja byggja íbúðarhúsnæði og
að skólarnir verði í stakk búnir til að
taka við auknum fjölda nemenda. Ef
þetta tekst þá má búast við að íbú-
um fjölgi að lágmarki um 8-9% ein-
ungis út af beinum störfum sem eru
að verða til hjá Silicor. Þar að auki
verður fjöldi afleiddra starfa. Það er
því til mikils að vinna,“ segir for-
maður Vilhjálmur Birgisson for-
maður VLFA að endingu. mm
Til mikils að vinna fyrir sveitarfélögin að hafa innviðina í lagi
Rætt við Vilhjálm Birgisson formann VLFA um
væntanlega kísilverksmiðju á Grundartanga
Vilhjálmur Birgisson formaður VLFA.
Athafnalóð Silicor á Kataneslandi er hér mörkuð innan gulu línunnar.