Skessuhorn - 23.09.2015, Blaðsíða 23

MIÐVIKUDAGUR 23. SEPTEMBER 2015 23
Pennagrein
Landsbyggðar-
gleraugun og
þjóðarkakan
Fjárlögin liggja nú fyrir, fyrsta um-
ræða hefur farið fram og frumvarpið
komið til fjárlaganefndar. Nú þegar
afrakstur erfiðra aðgerða sem gerð-
ar voru vegna efnahagshrunsins er
að skila ríkissjóði góðum tekjuaf-
gangi mætti ætla að fjárlögin bæru
þess vitni og veruleg innspýting væri
í málaflokka sem höfðu tekið á sig
skerðingar og nú væri komið að því
að setja verulega fjármuni í innviða-
uppbyggingu samfélagsins.
Nei, því er nú ekki fyrir að fara
heldur eru málaflokkar eins og sam-
göngumál svelt, fjarskiptaáætlun og
fyrirætlanir um ljósleiðaratengingu
til dreifðra byggða vanfjármögnuð,
framhaldsskólarnir skornir niður í
nemendaígildum, skorið er niður til
byggða- og sóknaráætlana og stuðn-
ingur til brothættra byggða felldur
niður.
Þessar áherslur bera þess ekki
merki að hagsmunir landsbyggðar-
innar séu ofarlega á blaði hjá þess-
ari ríkisstjórn.
En áfram skal haldið og dregið er
úr jöfnun námskostnaðar. Enn vant-
ar mikið uppá að jöfnun orkukostn-
aðar sé komin í höfn og enn er sami
vandræðagangurinn með fjármögn-
un Framkvæmdasjóðs ferðamanna-
staða og í hann settir alltof litlir fjár-
munir miðað við þá gífurlegu aukn-
ingu ferðamanna sem streymir til
landsins.
Húsnæðismálin eru enn óleyst og
ríkisstjórnin kemur sér ekki saman
um hvernig eigi að mæta þeim mikla
húsnæðisvanda sem blasir við og þá
sérstaklega gagnvart ungu fólki og
þeim efnaminni. Það vill gleymast
að margir staðir á landsbyggðinni
glíma við húsnæðisskort og víða er
það vandamál að fólk sem vill setjast
þar að fær ekkert húsnæði og enginn
treystir sér í að byggja því eignin er
verðfelld um leið og fasteignamat-
ið liggur fyrir. Í þessum málaflokki
liggja engar heildarlausnir fyrir og
alltof litlum fjármunum er varið í
væntanlegar úrbætur. Vaxtabætur
eru skornar niður um 1,5 milljarð
og barnabætur fylgja ekki verðlagi
og fæðingarorlofssjóður er sveltur.
Ríkisstjórnin gefur á garðinn
áfram til þeirra efnameiri og lækkar
á þá skatta eins og enginn sé morg-
undagurinn. Hverjir eiga að standa
undir velferðarkerfinu og skuld-
bindingum inn í framtíðina ef okk-
ar kynslóð ætlar ekki að leggja sitt af
mörkum miðað við efni og aðstæð-
ur? Verið er að leggja af þrepaskipta
skattakerfið sem er miklu sann-
gjarnara gagnvart þeim tekjuminni,
eflaust hefði mátt endurskoða pró-
sentutöluna og bilið á milli þrepa
en fækkun þrepa þýðir bara eitt, þ.e.
lægri skatta á þá efnameiri.
Ríkisstjórnin hefur frá því að
hún tók við aflétt sköttum allt að
45 milljörðum í formi skatta, auð-
legðarskatts, orkuskatts, veiðigjalda,
vörugjalda og tolla sem hún hampar
nú svo mjög. En gleymum ekki því
að hún hækkaði matarskattinn svo
um munaði og aukinn kostnaður er
í ýmiss konar beinum kostnaði fyrir
almenning í heilbrigðis- og mennta-
kerfinu.
Það er gamalkunnur leikur hægri
manna að tala fyrir lágum skött-
um en íþyngja svo almenningi með
beinum þjónustugjöldum sem koma
verst niður á þeim tekjuminni.
Tryggingagjaldið er lækkað sáralítið
en það hefði ýtt undir fjölgun starfa
og ætti að lækka í takt við minna at-
vinnuleysi. Hægri menn tala fjálg-
lega um að fólkið eigi að ráðstafa
sínum tekjum sjálft og skattar séu af
hinu vonda. En fólkið í landinu ger-
ir kröfur til jöfnuðar, til öflugs heil-
brigðiskerfis og menntakerfis, góðra
samgangna og fjarskipta. Einn-
ig að laun elli- og örorkulífeyris-
þega fylgi launaþróun svo hægt sé
að lifa sómasamlegu lífi og að þeim
sé tryggt öruggt ævikvöld. Ef þetta
á að ganga eftir þá verða allir að
leggja sitt af mörkum til sameigin-
legra sjóða og krefjast þess af ríkinu
að það skili skattfénu í þau verkefni
sem brenna á þjóðinni sem eru orð-
in æði mörg og bíða úrlausnar. Við
hefðum getað gert ýmislegt við þá
45 milljarða sem ríkisstjórnin hefur
kosið að afsala sér í tekjum frá þeim
best settu og nýtt t.d. í uppbyggingu
Landspítalans og annarra þjóðþrifa-
mála sem ég hef nefnt hér að ofan.
En veldur hver á heldur og ég gef
þessari ríkisstjórn ekki háa einkunn
fyrir stjórn landsins en það kemur
kannski ekki á óvart af hægri stjórn
að mylja undir þá sem nóg eiga fyr-
ir!
Lilja Rafney Magnúsdóttir.
Höf. er alþingismaður VG í Norð-
vesturkjördæmi.
„Ef maður getur leyft sér að kvarta
undan slælegri vegheflun á þessum
sveitavegum okkar, eins og ég gerði
í Skessuhorni fyrr í sumar, þá ber
manni á sama hátt að geta þess þeg-
ar menn eru að standa sig vel í þeim
efnum,“ segir Þórarinn Skúlason
bóndi á Steindórsstöðum í Reyk-
holtsdal. Þórarinn segir að sami
veghefilsstjóri og veghefill hafi far-
ið um veginn í síðustu viku og nú sé
hann eins og best verður á kosið af
malarvegi að vera. „Ég þakka kær-
lega fyrir þessa vegheflun. Góð-
ir malarvegir hafa ótrúlega mik-
ið að segja fyrir okkur sem búum
við slíkar aðstæður. Ekki hvað síst
er þakkarvert að ferðamenn þurfi
ekki að aka eftir holóttum vegi með
þvottabrettum og tilheyrandi. Þeir
eru einfaldlega ekki vanir akstri á
slíkum vegum og geta farið sér að
voða,“ segir Þórarinn.
mm
Þakkar góða vegheflun
Krossgáta Skessuhorns
Hér er ný krossgáta fyrir lesendur að leysa. Þeir sem
vilja geta sent Skessuhorni lausnarorð/in á netfang-
ið: krossgata@skessuhorn.is fyrir klukkan 15 á mánu-
dögum. Athugið að fullt nafn og heimilisfang þarf að
fylgja með lausninni. Þeir sem ekki hafa aðgang að
tölvupósti sendi lausnir á Kirkjubraut 56, 300 Akra-
nesi (athugið að póstleggja þarf lausnir í síðasta lagi
á föstudegi). Dregið verður úr réttum innsendum
lausnum og fær vinningshafinn bókagjöf frá Skessu-
horni.
74 lausnir bárust við krossgátu í blaðinu í síðustu
viku. Lausnin var: „Samheiti.“ Vinningshafi er: Bára
Sigurjónsdóttir, Fögrukinn 27, 220 Hafnarfirði.
mm
Vindast
Útlit
Sem
Ugga
Prjál
Óhóf
Skraut
Blása
Skortur
Rödd
Við-
kvæm
Gutl
Hroki
Seiður
Þegar
Bónus
Féll
Óbyggð-
ur
Bardagi
Gætni
Erta
Pípa
Grugg
Röst
Vegvís
Makar
Titill
Andar-
tak
Fjörug
1 8
Órói
Hvíla
Veisla
Skel
Áferð
Rölt
Lýsa
3 Ögn
Hljóp
Áfjáð
Funi
Sofa
Kæn
17
Herma
Titill
Muldur
Haki
Samtíð
Basla
Þýtur
Þegar
6
Bóka
Furða
Tala
11 15
Rusl
Þegar
Hress
9 Hvíldi
Fjör-
ugur
Veisla
Sáð-
lönd
7 Fiska
Átt
Þefar
Fluga
Kúgun
Tvíhlj.
Bráðum
Tunnu
13 Kannski
Sérhlj.
Titill
Reifi
12
Hávaði
Ójafna
Beiskja
4
Bjarga
2 Reipi
Andi
Til
sölu
Tvíhlj.
Elska
16 Kl. 3
Laðaði
Samhlj.
Grípa
Næði
14 Núna
Tónn
Letur -
tákn
Tvenna Hlass
Sár
Sverta
Ras
Lær-
dómur
Fjör
Vekja
Kvað
10 Elfan
Óreiða
Læti
Glotta
Daprar
Fé
Ker
1000
5 Á fæti
Eind
Nagdýr
1 2 3 5 5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17
Vegslám á ytri akreinum áskrifenda við
gjaldskýli Hvalfjarðarganga var fyrst
og fremst ætlað að draga úr umferðar-
hraða í og við gjaldhliðin. Síendurtek-
inn hraðakstur þar kallaði á aðgerðir
og vegslárnar hafa ótvírætt sannað til-
verurétt sinn að því leyti og aukið þar
með öryggi vegfarenda og starfsmanna
Spalar í gjaldskýlinu.
Vegslánum var sömuleiðis ætlað að
hefta för íslenskra og erlendra öku-
manna, sem óku um gjaldhliðið á ytri
akreinum án þess að greiða veggjald.
Það var augljóst réttlætismál gagnvart
skilvísum viðskiptavinum Spalar að
láta eitt yfir alla ganga og ná til þeirra
sem „svindluðu sér í gegnum hliðið“.
Vegslár eru einfaldasta og ódýrasta
leiðin til þess og hafa sannað tilveru-
rétt sinn að því leyti líka.
Í 38. tölublaði Skessuhorns 2015
reiðir Jóhanna Harðardóttir hátt til
höggs, gagnrýnir Spöl meðal annars
harkalega fyrir vegslárnar og segir að
rekstur félagsins einkennist af „fyrir-
hyggjuleysi, leti og skorti á þjónustu-
lund“ – hvorki meira né minna!
Hún segir það vera „einfalt mál“
að semja við bílaleigufyrirtæki um
að rukka veggjaldið hjá viðskiptavin-
um sínum og þá væri hægt að sleppa
vegslánum við göngin. Einfalda svar-
ið við því er að bílaleigufyrirtæki hafna
því að ábyrgjast greiðslu veggjalds við-
skiptavina sinna og innheimta gjaldið
hjá þeim. Þá verður í leiðinni að benda
á alla þá bíla sem koma með Nor-
rænu til Íslands og fara um vegi lands-
ins. Ekki nær Spölur til þeirra gegn-
um bílaleigufyrirtæki, hvað þá til Ís-
lendinga sem leika það að „svindla sér
í gegn“! Til sumra þeirra síðastnefndu
náðist með tilheyrandi fyrirhöfn og
kostnaði en einfaldast og ódýrast er að
sjálfsögðu að innheimta hjá þeim veg-
gjaldið strax á staðnum. Það hefur
gengið eftir.
Blikkandi ljós á vegslánum gerir þær
sýnilegar löngu áður en að þeim er
komið. Rétt er það að í nokkur skipti
hefur bil á milli bíla í gjaldhliðinu ver-
ið svo stutt að vegslár hafa fallið nið-
ur og bílum verið ekið á þær. Vegslár
skemmast og bílar rispast í sumum til-
vikum, sem auðvitað er mjög miður.
Ef óhöppin skrifast á sjálfan tæknibún-
aðinn bætir Spölur tjónið að sjálfsögðu
en ekki ef aksturslagi er um að kenna.
Myndir úr öryggismyndavélakerfinu
stuðla að skjótri og réttlátri niðurstöðu
um ábyrgð ef og þegar slík óhöpp eiga
sér stað.
Vert er að nefna að svona slár eru
í gjaldhliðum í þjóðvegakerfi annarra
Evrópuríkja og þykja sjálfsagður hlut-
ur, eins og þeir fjölmörgu Íslending-
ar þekkja sem aka erlendis. Fulltrú-
ar Vegagerðarinnar tóku út slárnar í
Hvalfirði og höfðu ekkert við þær að
athuga.
Þá er vert minna á að slárnar voru
uppi allar helgar í sumar, eins og
ákveðið hafði verið. Fullyrðingar um
að þær hafi tafið umferð stórlega og
jafnvel myndað umferðarhnúta eru
beinlínis rangar. Eini umferðarhnút-
urinn í sumar myndaðist á Kjalarnesi
á sunnudagskvöldi seint í júní og átti
upptök á hringtorgi í Mosfellsbæ með
þeim afleiðingum að umferð tafðist
allt norður fyrir Hvalfjörð. Þetta kom
gjaldskýlinu og göngunum ekkert við
og því síður
vegslánum!
Fyrir kem-
ur af og til að
bílstjórar velji
óvart ytri ak-
rein og þurfi komast til hliðar að gjald-
skýli til að borga. Umferð tefst á með-
an þeir færa sig en það varir ekki lengi.
Fyrir kemur líka að áskrifendur komist
að því í gjaldhliðinu að þeir eigi enga
inneign á veglyklinum og þá komast
þeir ekki leiðar sinnar. Enn má nefna
tilvik þegar áskrifendur komast að því í
gjaldhliðinu að rafhlöður á veglyklun-
um þeirra eru straumlausar og lyklarn-
ir virka því ekki. Það veldur einhverj-
um töfum.
Að lokum þetta. Spölur hefur var-
ið miklum fjármunum í aðgerðir til
auka öryggi vegfarenda í göngunum
með ýmsu móti, til dæmis með því
að stórauka lýsingu og steypa vegaxl-
ir til að auðvelda þrif. Ákvæði reglu-
gerðar um öryggismál hafa verið upp-
fyllt og í sumum tilvikum gott betur.
Það geta þeir staðfest sem hafa á sinni
könnu eftirlit með að öryggisreglum
sé framfylgt og er málefnalegt svar við
hluta af skrifum Jóhönnu Harðardótt-
ur. Ásakanir hennar um leti og slóða-
hátt starfsmanna Spalar í göngunum
eru hins vegar alvarlegar, ómálefna-
legar og dæma sig sjálfar. Þátttakend-
ur í opinberri umræðu velja sér orð-
færi sem þeir telja sér sæmandi. Sumt
er þess eðlis að ekki er svara vert. Það
á við þarna.
Gylfi Þórðarson, framkvæmdastjóri
Spalar
Fáein orð um gjaldhlið Spalar og fleira
Pennagrein