Skessuhorn - 07.09.2016, Qupperneq 26

MIÐVIKUDAGUR 7. SEPTEMBER 201626
Vísnahorn
Nú eru leitir og réttir
ýmist yfirstandandi eða
alveg að bresta á og ekki
úr vegi að helga þeim allavega hluta af þessum
þætti. Oft hefur verið glatt á hjalla í leitaskál-
um og jafnvel svo að ráðsettum mönnum hef-
ur þótt um of enda oft erfitt dagsverk fram-
undan. Amma mín sagði mér að eitt sinn sem
oftar hafði fjallkóngur Álfthreppinga bann-
að sínum mönnum að vera með háreysti eft-
ir klukkan tólf en einhverjir voru þá glaðir og
kváðu sem ósleitilegast. Einn leit loks á úrið
sitt sem vantaði fimm mínútur í tólf og kvað:
Ekki er klukkan orðin tólf,
ennþá má ég syngja.
Við erum fjórtán fimm og tólf
fjallmenn Álfthreppinga.
Því miður var ég svo mikill krakkaauli að
nafn höfundarins festist ekki í mér en ég er
viss um að gamla konan sagði mér það. Hins-
vegar mun eftirfarandi vísa vera svarfdælskrar
ættar og ágæt sem viðmið á fjöllum:
Aldrei fer ég yfir strikið
ekki er mér það tamt.
Aðeins fullur, ekki mikið,
obbolítið samt.
Það fer nú svo með marga þá eldri að hug-
urinn leitar til fjallanna um gangnaleytið þó
sjálfir séu menn hættir öllu leitaveseni. Rifja
kannske upp vísuna eftir Önnu frá Steðja:
Þó að mitt sé bogið bak,
brostin allri rænu,
heyri ég ennþá hófatak
í heiðinni minni grænu.
Ólafur Sigfússon frá Forsæludal orti líka í
réttunum:
Hress í fasi, hýr í lund,
hlýju masi feginn,
enn á glasa góðri stund
gríp ég vasafleyginn.
Brosin glettin, blikar gler,
brúnaléttur, fagur,
loksins þetta orðinn er
indæll réttardagur.
Andinn léttist öls því glóð
auðnu mettar haginn.
Sæll og glettinn syng ég Ijóð
svona á réttardaginn.
Þó vissulega sé gaman á fjöllum getur líka
verið gaman að koma til byggða aftur og ekki
síst ef svo vill nú til að einhver hefur saknað
viðkomandi aðeins og er jafnvel mætt í rétt-
irnar til að horfa á sinn mann koma af fjöll-
um. Hinsvegar veit ég svosem ekkert hver orti
þessa:
Í dalinn lága nú skal ná,
náttstað fá hjá konum.
Lengur má ei una á
Íslands háfjöllonum.
Næsta vísa eftir Jóhann Guðmundsson í
Stapa mun að vísu ekki ort í leitum en vissu-
lega á fjöllum. Staddur uppi við Laugafell
kvað hann:
Hér ég sanna hugró fann
hana ei bannar kliður.
Eykur manni unað þann
öræfanna friður.
Guðjón heitinn á Hermundarstöðum fór
oft í leitir og eftirfarandi vísur orti hann síð-
ar um fyrstu leitina sem hann fór í sem ung-
lingur:
Þá glampaði sól á græði sléttan,
golaði hægur fjallasvalinn.
Gulltopparnir gengu léttan
götuna inn Þverárdalinn.
Undir tók í urð og felli,
æst var kvæðaraustin tama
Þarna gátu æska og elli
átt á borði leikinn sama.
Hver einn sté af hófahundi
Helgavatns í forna seli.
Hringing beisla hátt við dundí,
hófst á lofti margur peli.
Minninganna mældist þráður
miklu sterkari heldren áður.
Þarna mátt þú forntíð finna,
forlagaslóðir sumra hinna.
Svo var látið fjörugt flakka
um Fannagils- og Spenabungur,
áð við tjörn á elfarbakka
austan til við Hellistungur.
Þar var glettst við gangnaminni,
gasprað, þrasað, hælt sér, kveðið
haldið svo að hyggnra sinni
heim í skála í hvílubeðið.
Árla morguns upp var staðið,
opnuð taska, knýttir þvengir,
tekin prik og víða vaðið.
Voru sextán kátir drengir.
Skipt var leit í skini smáu
Skúlakvíslar inn við bakka,
veðradísir vængjagráu
vóðu yfir skýjaklakka.
Í Gorvellingarímu sem Erlingur á Hallkels-
stöðum orti um þá sem störfuðu í sláturhúsi
Kaupfélagsins við Kljáfoss 1950 er Guðjóns
getið með þessum hætti:
Guðjóns þá ég geta vil
gott er frá þeim karli að segja.
Pípu á hann eina til
aldrei má í henni deyja.
Hann í göngum heiðarnar
hefur víða þurft að troða
oft í ströngu staðið þar
stýrt með prýði úr hverjum voða.
Þorleifur Þorsteinsson á Uppsölum var um
tíma foringi fyrirstöðumanna á Arnarvatns-
heiði. 1941 átti Guðlaugur Jóhannesson að
senda mann í fyrirstöðu en treysti sér ekki til
að fara sjálfur vegna heilsuleysis og fékk leyfi
til að senda Jón Þorsteinsson á Sigmundar-
stöðum sem þá var aðeins tólf ára en vel hest-
fær og ýmsu vanur. Þegar Guðlaugur kom
með hest handa Jóni fylgdi þessi vísa til Þor-
leifs:
Þú ert krýndur konungur
kempan slynga, spaka.
Valdaringum veglyndur
við ungling að taka.
Ekki þori ég hins vegar að fullyrða hvort
eftirfarandi vísa var í raun ort um Þorleif á
Uppsölum en oft var hún höfð yfir í hálfum
hljóðum ef hann sást á reið:
Þarna kemur Þolleifur,
það er maður fallegur,
vit í kolli, velhagur,
verkasnjall og frumlegur.
Með þökk fyrir lesturinn,
Dagbjartur Dagbjartsson
Hrísum, 320 Reykholt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Aðeins fullur, ekki mikið - obbolítið samt!
Píratar hafa kynnt til sögunnar
samstarf við Karolinafund vegna
fjármögnunar kosningabaráttu
flokksins fyrir komandi alþingis-
kosningar. Frá því um áramót hafa
Píratar mælst einn stærsti stjórn-
málaflokkur landsins og málefni
Pírata hafa notið hjómgrunns hjá
hluta þjóðarinnar. Á stefnumótun-
arfundi Pírata um helgina, þar sem
efstu fimm frambjóðendur á listum
Pírata voru, var ákveðið að fjáröfl-
un fyrir kosningasjóð yrði hleypt
af stokkunum með því að leita til
Karolinafund.
„Um sögulegan atburð er að
ræða en aldrei áður hefur stjórn-
málaflokkur á Íslandi freistað þess
að fjármagna kosningabaráttu sína á
þennan hátt. Píratar ákváðu að velja
þessa leið þar sem að flokkurinn vill
sækja styrk sinn til þjóðarinnar og
vera óháður sérhagsmunaöflum, nú
sem endranær. Við óskum því eft-
ir stuðningi þjóðarinnar til þess að
fjármagna kosningabaráttu okkar
til þess að við getum komið skila-
boðum okkar skýrt á framfæri og
breytt samfélaginu okkar til hins
betra,“ segir í tilkynningu frá Pí-
rötum. Hlekkurinn á síðuna er: pi-
ratar.karolinafund.com mm
Píratar reyna hópfjármögnun
til að safna í kosningasjóð
Fimmtudaginn 8. september
klukkan 17 verður sýning Þor-
valdar Jónssonar, Svart og hvítt,
opnuð á Bókasafni Akraness.
Þorvaldur sýnir kalligrafíu og
leturverk og er sýningin einkum
ætluð til kynningar og fræðslu
um þróun leturgerðar allt frá
tímum skömmu fyrir Kristburð
til okkar daga. Tæpt er á sögu-
legum þáttum til glöggvunar.
Verkefnin voru megin viðfangs-
efni Þorvaldar í námi í skrift-
grafík í Osló og voru unnin und-
ir handleiðslu Ottars Helge Jo-
hannessen, eins kunnasta grafík-
listamanns Norðmanna.
Þorvaldur er fæddur í Ólafs-
vík árið 1942. Hann lauk kenn-
araprófi frá Kennaraskóla Íslands
árið 1964 og hóf það sama ár kennslu
sem myndmennta- og skriftarkenn-
ari við Réttarholtsskóla í Reykja-
vík og starfaði þar allar götur til árs-
ins 2008, að undanskildu skólaárinu
1976-77 þegar hann stundaði nám
við Statens Lærarhögskole og Kunst-
og håndverksskolen í Osló. Um ára-
bil var Þorvaldur stundakennari við
KÍ (síðar KHÍ) og leiðbeindi þar
ófáum íslenskum kennaraefn-
um um skriftarkennslu. Auk
þess hefur Þorvaldur sinnt full-
orðinsfræðslu um árabil, m.a.
á vegum Námsflokka Hafnar-
fjarðar, Tómstundaskólans og
Mímis í Reykjavík. Hann hef-
ur einnig unnið við skrautritun
og myndskreytingar fyrir ýmsa
opinbera aðila. Þorvaldur hef-
ur tekið þátt í nokkrum samsýn-
ingum. Árið 2009 hlaut hann Ís-
lensku menntaverðlaunin sem
veitt eru kennurum sem skilað
hafa merku ævistarfi eða á ann-
an hátt skarað fram úr.
Sýningin verður opnuð
fimmtudaginn 8. september kl.
17.00 og eru allir hjartanlega
velkomnir við opnunina. Sýningin
er síðan opin á afgreiðlsutíma bóka-
safnsins, virka daga kl. 12-18. Í októ-
ber er sýningin einnig opin á laugar-
dögum kl. 11-14. -fréttatilkynning
Sýning opnuð á Bókasafni Akraness
um leturgerðir
Landssamband veiðifélaga birti mið-
vikudaginn 31. ágúst sl. nýjar veiði-
tölur úr laxveiðiánum. Ytri-Rangá
var þá á toppnum með um 6.300
laxa, Miðfjarðará hafði gefið 3.500
laxa og Eystri-Rangá 2.850. Þverá
var í fimmta sæti með 1.755 laxa
og nálgaðist heildarveiðina síðasta
sumars þegar 2.364 laxar komu á
land. Norðurá hafði gefið 1.288 laxa
sem er miklu lakari veiði en í fyrra
þegar sumarið skilaði 2.886 löxum.
Haffjarðará hafði skilað 1.178 löx-
um, Langá 1.106, Laxá í Dölum
972 og Haukadalsá í Dölum 885. Sú
síðarnefnda er eina af fyrrgreindum
ám sem hafa skilað betri veiði nú en
heilarveiðinni í fyrrasumar. Marg-
ar af vestlensku ánum eru vart hálf-
drættingar miðað við síðasta veiði-
sumar, enda hafa þurrkar og hlýindi
sett strik í reikninginn, en í frétt á
vef LV; angling.is, segir m.a.:
„Haustið er byrjað að láta á sér
kræla og nú styttist í lok veiðitíma-
bils þetta árið. Þetta veiðitíma-
bil hefur verið sérstakt fyrir marga
hluta sakir og má þar nefna að víða
gekk lax snemma upp í vatnakerf-
in og voru óvenju góðar heimtur af
stórlaxi en litlar heimtur af smálaxi.
Veðurblíðan þetta sumarið var með
eindæmum og sólríkir dagar glöddu
landsmenn en því fylgdu tilheyrandi
hlýindi og úrkomuleysi sem gerðu
aðstæður við veiðar erfiðar svo ekki
sé meira sagt.“
mm
Laxveiðin talsvert
lakari nú en í fyrra
Ragnar Smári Guðmundsson úr Grundarfirði var við veiðar í Norðurá í síðustu viku.
Hann landaði á miðvikudeginum vænum laxi, 21 punda hængi. Við hlið hans er
bróðir hans Runólfur Viðar. Ljósm. úr einkasafni.