Skessuhorn - 03.05.2017, Blaðsíða 24

MIÐVIKUDAGUR 3. MAÍ 201724
Krossgáta Skessuhorns
Hér er ný krossgáta fyrir lesendur að leysa. Auk þess birtum við
lausn á krossgátu síðustu viku. Þeir sem vilja geta sent Skessu-
horni lausnarorð/in á netfangið: krossgata@skessuhorn.is fyrir
klukkan 15 á mánudögum. Athugið að fullt nafn og heimilisfang
þarf að fylgja með lausninni. Þeir sem ekki hafa aðgang að tölvu-
pósti sendi lausnir á: „Skessuhorn - krossgáta, Kirkjubraut 56,
300 Akranesi (póstleggja þarf lausnir í síðasta lagi á föstudegi).
Dregið verður úr réttum innsendum lausnum og fær vinnings-
hafinn bókargjöf frá Skessuhorni; „Pétrísk íslensk orðabók með
alfræðiívafi,“ eftir sr. Pétur Þorsteinsson.
Alls bárust 52 lausnir við krossgátunni í blaðinu í síðustu viku.
Lausnin var: „Spakmæli.“ Vinningshafi er Emilía Líndal Gísla-
dóttir, Suðurgötu 43, 300 Akranesi.
Offylli
Til-
gerð
Svefn
Læti
Ílát
Botn-
flötur
Rödd
Handa-
vinna
Ögn
Stjórn
Mál
Óhljóð
Magn
Keyrði
Rölt
Sk.st.
Næði
Gufa
Afi
Faldi
Þreytir
Fipast
2
Óðfús
Gerast
5
Ræða
Kannski
Öruggar
8
Púki
Borgari
Hellti
Útvega
Rótar
4 Eins
Nauð
Angan
Land-
bára
Dáð
Korn
Reipi
Upptök
Reifi
Kjarr
Heiti
Amboð
Hermir
Einn
Dögun
Prjál
Duft
Sýl
Féll
Glaum-
ur
Spil
Epjast
4 Mið-
depill
Viss
6
Einn
Fjörður
1 Mælir
2 Eins
Manar
Vík
Erna
Hljóp
Kelda
Víma
Álit
Píla
Ótti
Þörf
Þófi
Upp-
skera
Ókunn
Fenið
Klæði
Bað
Gleði
Getur
Hylur
Samhlj.
Hópur
Stólpi
Fjörið
Faðmur
Reykur
Mála
Stía
Vont
skap
Sérhlj.
Lítil
skonsa
Glitrar
7
Verma
Hólmi
Galti
3
Tónn
Titill
Hætta
Yndi
Í vexti
1 2 3 4 5 6 7 8
H
A L D U R N Ý J U N G O R
F Á R M J Ó R S A U P R E
S Æ B Ú I F L U G Ú Ð I
E R M U F S I R I T G Æ Ð
R A U N A T L Æ T I N U Ð
K R Ú N A N Á N A R R Ú
Þ Ó R O L A D Ú N D R A R
A S K A S Á R I Ð A R Á T
Ð Æ S T I Ð A P A Á L A
Ó L U A F L M M K
S Á I R R Ó R V Á B Ó T
E K R A S L Ó O G T Ú R
M V L Ó Þ I Ð N A V A N IE
E L A U N F Á R Á S
L Á Ð H Á L S F L J Ó T N A
Æ Ð I Æ T I Ú A Ð I N Æ R
U N G A N A K L I F Ó G N
R V A R K A L L A I Ð A
S P A K M Æ L IL
A
U
S
N
Ú
R
S
ÍÐ
A
S
T
A
B
L
A
Ð
I
Vísnahorn
Um tíma voru kenning-
ar mjög ríkjandi í íslenskri
vísnahefð en þó vísnagerð
sé að nokkru að rísa upp úr
þeirri deyfð sem um tíma ríkti á því sviði hef-
ur ekki borið mikið á nýsmíði kenninga. Ísleif-
ur Gíslason gerði á sínum tíma nokkuð af slíku
og þó þær kenningar séu að nokkru úreltar er
ekki úr vegi að líta aðeins á það sem ég hef undir
höndum af því andans verkstæði:
Ástar fífan fauk af stað
fyr´ legghlífa - njerði.
Bónorðshrífu ýtti hann að
undirlífa gerði.
Undirlífasólin sæt
sveiflaði hrífuskafti.
Raka þýfi mundi mæt
með legghlífa rafti.
Kærleiksamboð upp hann tók,
ástargambri hreyfði.
En hárkamba eyjan klók
engin sambönd leyfði.
Sé ég vappa á síðkvöldum,
síst þó happ að verði,
í ástarpappa umbúðum
iljatappa gerði.
Labbar ettir lágfættur
laus að prettum hniginn,
sígarettusoghólkur
sem hér fléttar stiginn.
Rýmdi klókur vonavöll
viður smoking spjara,
þegar brókar blúnduþöll
brosin tók að spara.
Hlynur kvarða kostarýr
komst í skarðið vona,
en andlitsfarða eikin hýr
aldrei varð hans kona.
Höfuðskuplu hrundin smá
hélt af leynifundum.
Pokabuxna baldri hjá
bjó hún mörgum stundum.
Gæti verið að þetta unga og ágæta fólk sem
um er kveðið hafi gert einhverjar tilraunir til
að hafa gaman af lífinu og jafnvel fengið sér út
í svo sem einn kaffibolla af heimagerðum vín-
anda eins og Skagfirðingar áttu til að framleiða á
þessum árum. Slík framleiðsla fékk á þeim tíma
og fær enn misjöfn viðbrögð bæði neytenda og
aðstandenda neytenda en sá hefur ekki verið
neitt óánægður sem kvað:
Skaða ei vinnur vínið hót
vekur innra fjörið.
það hefir minna meina bót
mörgum sinnum verið.
Samt er það nú svo með áfengið sem fleira
að allt er best í hófi eða eins og gamla máltækið
segir; „Hóflega drukkin kona gleður mannsins
hjarta.“ Allavega hafði Björg Bjarnadóttir skoð-
anir á hlutunum:
Þegar menn sér kaupa kút
kemur upp gamli vandinn:
Vínið fer inn en vitið út
og velgengnin í sandinn.
Oft hefur það komið fyrir menn sem flytjast
búferlum að sakna útsýnisins frá gamla staðnum.
Sigurður Jónsson (Siggi skytta) sem var mikill
vinur Arnarvatnsheiðar og byggði sér reyndar
nýbýli þar þó stutt yrði í þeim búskap, flutti síð-
ar að Þaravöllum. Eftir hann mun þessi vísa:
Þó hér skyggi útsýn á,
oft og sárt til finni,
mín ég fögur fagna’ að sjá
fjöll, í eilífðinni.
Siggi var þekkt refaskytta og eitt sinn er hann
var að koma ofan af Kjarardal varð þessi til:
Þótt mér fyndist ferðin rýr
fjalls í breiða salnum
Kem ég enn með átta dýr
onaf Kjarardalnum.
Þegar þær breytingar voru gerðar á Almanna-
tryggingalögunum, að fjölskyldubætur voru
auknar að mun, kváðu bændur fyrir norðan:
Stjórnin okkur gjafir gaf
getur létt af mörgum tollum,
og nú er meiri arður af
ungri konu en hundrað rollum.
Fimmtugri konu á Suðurlandi líkaði ekki
þessi kveðskapur enda konan nýtin og óvön því
að henda vart hálfslitnum hlutum og sagði:
Bændur auknar byrðar fá,
en bætur ef eignast þeir sonu,
og meta sem gelda gamalá
góða fimmtuga konu.
Stundum hef ég í þessum þáttum minnst á
Símon í Goðdölum sem var orðhákur nokkur
og umtalsfrómur í hófi. Hann var um tíma liðs-
maður Lúðvíks Kemp við vegagerð um Siglu-
fjarðarskarð og trúlegt að þar hafi fallið mörg
gullkornin. Eftir að Lúðvík var orðinn aldrað-
ur og farinn að hafa hægt um sig á Skagaströnd
frétti hann að Símon væri staddur í þorpinu og
vonaðist að sjálfsögðu til að sá gamli vinnufélagi
liti við hjá sér og orti í biðtímanum:
Ligg ég svona í leiðindum
lon og don í sóffanum,
brátt er von á blindfullum
Bangsímon úr Hórdölum.
En Símon nefndi nágranna sína í Austur- og
Vesturdal Skagafjarðar gjarnan Hórdælinga.
Sigurður Sigurðsson á Brúnastöðum var maður
vel hagorður en flíkaði því ekki mikið. Um Sím-
on orti hann:
Gætinn varstu orðum í
aldrei mæltir hnjóð um granna.
Enda hlaustu allt að því
ást og virðing guðs og manna.
Önnur mannlýsing eftir Elías Þórarinsson frá
Hrauni:
Dæmi fáum gott hann gaf
gripinn fláum vonum.
Kuldastráum kominn af,
kaldur náungonum.
Einu sinni var sú tíð að menn ortu nafnagátur
í erg og gríð og koma hér tvær slíkar. Eitt karl-
mannsnafn bundið í hvorri. Þeir sem nenna geta
alveg sent mér ráðningar annað hvort á Facebo-
ok eða í tölvupósti og ef liggur vel á mér getur
verið að ég verði rausnarlegur og gefi eins og
eina bók í verðlaun.
Silkiborða siðuð skorð,
svona orðum hreytir;
Ýta morð og yndæl storð.
Eygið korðar heitið.
Og svo þessi:
Heiti mitt er hringur lands.
Hefi eg fáa nafna,
hálfu því í hildar dans
herkóngarnir safna.
Með þökk fyrir lesturinn,
Dagbjartur Dagbjartsson
Hrísum, 320 Reykholt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Vínið fer inn en vitið út - og velgengnin í sandinn!