Skessuhorn - 29.11.2017, Side 26

MIÐVIKUDAGUR 29. NÓVEMBER 201726
Maður myndi halda að þeg-
ar svona fyrirsögn er lesin að hér
væri átt við Ísland en svo er nú
ekki. „World leading organic na-
tion“ er fyrirsögn sem á við Dana-
veldi. Danskir neytendur og dönsk
stjórnvöld hafa tekið höndum sam-
an og myndað þá sýn að Danmörk
verði fyrsta ríki heims sem verði
100% lífrænt. En af hverju og til
hvers spyrja margir. Í hugum Dana
er þetta ofureinfalt. Landið er lítið,
íbúar margir og hvað gerir mað-
ur þá? Jú, við sköpum ramma sem
nýtir landið og auðlindirnar þann-
ig að heildarframlegð verði sem
mest um ókomna tíð. En þess má
geta að íbúar danska ríkisins eru
skilgreindir sem auðlind enda lifa
Danir að stórum hluta af hugverki.
Hugverk kemur frá einstaklingi
sem er m.a. hraustur, heilbrigður
og líður vel, en svo að það megi
vera þá þarf að fæða einstaklingin
á sem bestan hátt og það er hluti
af planinu. Dönsk stjórnvöld hafa
nefnilega sett það sem markmið
að árið 2020 verði í öllum ríkismöt-
uneytum boðið upp á 75% lífræna
fæðu. Danir eru nefnilega bún-
ir að átta sig á því að eiturefna- og
áburðarnotkun í ræktun matvæla
gerir engum gagn til lengri tíma lit-
ið heldur eru það skammtímasjón-
armið sem ráða þar ríkjum.
Skiptiræktun í stað áburðarnotkun-
ar er hluti af lífrænni ræktun og hef-
ur hún reynst betri þegar horft er á
heildar hagsmuni. Áburðarleifar renna
út í haf sem eykur vöxt á þörungum
sem eru mjög frekir á súrefni sem aft-
ur skaðar lífríki sjávar. Þetta upplifðu
Svíar í kringum 1960 þegar fiskurinn
„hvarf“ úr Eystrasaltinu.
Eiturefnanotkun í matvælaræktun
er stunduð um allan heim og á það
einnig við um litla Ísland. Þau eitur-
efni sem helst eru notuð eru sveppa-,
illgresis- og skordýraeitur og eru sum
hver hættulegri en önnur. Fyrstir til að
banna illgresiseitrið Round-up voru
Danir og það eitt sýnir hversu frama-
lega þeir eru í umhverfismálum en ný-
lega hefur Evrópusambandið einnig
bannað þetta eiturefni. Aðal ástæð-
an er sú að efnið er talið vera krabba-
meinsvaldandi auk þess sem það hef-
ur neikvæð áhrif á vöxt taugakerfis í
börnum. Næsta skref er því að banna
matvæli sem innihalda þetta efni eins
og erfðabreyttan maís eða háfuktósa
síróp. Þess má geta að Round-up hef-
ur verið notað hérlendis af Vegagerð-
inni og mælt er með því og sambæri-
legum efnum m.a. til að fella kartöflu-
grös á haustin. Á vef Bændablaðsins
er ágætis grein um Round-up og læt
ég slóðina fylgja hér með.
http://www.bbl.is/frettir/frettir/
glifosat-i-round-up-liklegur-krabba-
meinsvaldur/9146/
Maður spyr sig: Eins lítið og fámennt
land og Ísland er; af hverju höfum við
ekki þennan metnað? Sérstaklega
í ljósi þess að við teljum okkur vera
hreint land og við markaðssetjum
okkur á þann hátt. Af hverju höfum við
ekki eins háleit markmið og Danir? Af
hverju verðum við ekki fyrsta landið til
þess að verða lífrænt? Af hverju verður
Vesturland ekki fyrsti fjórðungurinn til
þess að verða lífrænn? Við erum senni-
lega landið sem gæti framkvæmt það
á mjög skömmum tíma og með lít-
illi fyrirhöfn. Af hverju erum við ekki
fremst þegar kemur að hugsa um
auðlindir okkar og nýtingu þeirra
fyrir komandi kynslóðir? Næst
þegar ég les svona fyrirsögn þá vil
ég að hún fjalli um Ísland.
Kæru lesendur, þetta er síðasta
greinin fyrir jól en við hefjum ör-
pistlana aftur í janúar. Ég óska ykk-
ur gleðilegra lífrænna jóla og far-
sældar á komandi ári.
Lífrænar kveðjur,
Kaja
Krossgáta Skessuhorns
Hér er ný krossgáta fyrir lesendur að spreyta sig á. Auk þess birtum við lausn
á krossgátu síðustu viku. Þeir sem vilja geta sent Skessuhorni lausnarorð/in á
netfangið: krossgata@skessuhorn.is fyrir klukkan 15 á mánudögum. Athugið
að fullt nafn og heimilisfang þarf að fylgja með lausninni. Þeir sem ekki hafa
aðgang að tölvupósti sendi lausnir á: „Skessuhorn - krossgáta, Kirkjubraut
56, 300 Akranesi (póstleggja þarf lausnir í síðasta lagi á föstudegi). Dregið
verður úr réttum innsendum lausnum og fær vinningshafinn bókargjöf frá
Skessuhorni.
Alls bárust 77 lausnir við krossgátunni í blaðinu í síðustu viku. Lausnin var:
„Húsnæði.“ Vinningshafi er Pia Gunni Vestergaard, Hurðarbaki í Svínadal,
301 Akranesi.
Máls-
háttur
Amboð
Skel
Spyr
Gaddur
Fjöldi
Sló
Hestur
Mynni
Smálest
Kelda
Á skipi
Fiskur
Óleyfi
Reiður
Kveikur
Bor
Kjánar
Vatns-
ból
Étandi
Vagga
Berg-
mál
Varmi
Tók
Sk.st.
Hylur
Slitnar
Einkum
Ávalur
Vatna
Óna
Illgresi
Hælir
5
Prútt
Glöggur
Tauta
1
Þátt-
taka
Gabbar
8 Fæddi
Önugur
Örn
Kæpan
Sléttur
3
500
Rúlluðu
Selur
Fljótur
Saddar
Magi
Áhald
Vein
Afar
For
Líka
Gljái
Spil
Rugga
6 Otar
Sérhlj.
Tónn
Veisla
Læti
Röð
Ánægð
Viðmót
Arður
Erfiði
Korn
Fjötrar
Auðug
Haka
Hryðja
Rán
Niður
2 Finnur
leið
Grip
Kvað
Rasar
Makar
Óreiða
Botn-
fletir
Hópur
Þar til
Eiði
Dvali
Sóta
4
Gat Trjóna
Tvíhlj.
Sérhlj.
Skjól
Ver
Leyfist
Kantur
Bleikja
Frjó
Friður
Hátíð
Kl..3
Klafi
Elska
Eyða
Brall
Trýni
Martröð
Grípa
Ósk
Stafur
Spil
Sefa
Reipi
Ferð
Seður
Lít
Bindi
Óttast
Ætla
7
1 2 3 4 5 6 7 8
Æ
F R A M T Í Ð A R
Ú Ð A R T R O S
M E L T A A U Ý
B I L R Ó N
F O R N A A L L A
J A K A R P A S S T E M U R
Ö L Á L Ó S P A U G M Á
L I T A M Ó K A S U N U N
S N I Ð U G Æ S T U R A R G
K E R I Ð Á T T M E G I N
Y S K L T U S L I G L Æ
L J Á D Ý K R U M M A G
D A S F Ó R M A U R Ó Ð
U N S H I M I N N K R Ú N A
H Á A R N A N Á A L A F
Ú L P A N G L Æ R A F R Æ
S Æ Ú Ð A R L A S R Á T
G L I T Ó A R T S T A R A
H Ú S N Æ Ð I
L
A
U
S
N
Ú
R
S
ÍÐ
A
S
T
A
B
L
A
Ð
I
Heilsuhorn Kaju
Þjóð sem er leiðandi í lífrænni ræktun