Heimsmynd - 01.11.1988, Síða 39

Guðmundur á vinnustofu
sinni. „Byggingarstíll í
Reykjavík ber því miður
vott um sundurleysi og
skort á hefð.“
athygli. Pví er um að ræða eins konar
tvíræða lausn á staðarvali fyrir nýbygg-
inguna, það er að styrkja áhrifamátt
beggja bygginganna samtímis því að
staðsetning nýbyggingarinnar verki
hvetjandi á garðinn til útiveru. Þrátt fyrir
að garðurinn sé stór og í sjálfu sér nokk-
uð ágætur í dag þá þarfnast hann lífvæð-
ingar og betri nýtingar, ég mun leitast
við að ná eins konar samspili milli bygg-
ingar og náttúru, að því er ég að vinna
núna,“ segir Guðmundur.
Hann hefur nú þegar ýmsar hugmynd-
ir um sjálfa bygginguna í pokahorninu en
hefur valið að byrja á athugun á lóðar-
möguleikum.
„Fyrsta stigið í slíku verkefni er að líta
frjálst á lóðina og umhverfið til þess að
athuga hvort þar finnist einhverjir leynd-
ardómar sem hægt sé að nýta sér til
hjálpar. Ef svo reynist er hægt að spila
virkt á slíka þætti í framhaldinu. Þetta
fyrsta stig hönnunar er hægt að vinna við
án þess að nokkrar byggingarfræðilegar
hugmyndir hafi mótast. Þær liggja þó að
öllum líkindum að einhverju leyti í und-
irmeðvitundinni á þessu stigi, eins konar
huglægt skema og samsafn tilfinninga.
Þetta er eitt af því skemmtilegra í faginu
- að halda jafnvægi á vogaskál óhlut-
stæðrar hugmyndar og raunhæfingar í
hönnunarferlinu. Það heldur manni opn-
um, vakandi og virkum í gegnum ferlið
og gefur þar með frjálsræði til að taka á
móti innblæstri."
Guðmundur er ákafur þegar hann tal-
ar um arkitektúr og orðið aktívt eða líf-
væðing notar hann mikið.
„Þetta er orð sem mér er eðlilegt,
kannski meðal annars vegna þess að ég
er mjög aktívur sjálfur, ef til vill öfga-
maður á vissan hátt í einu og öllu. Eg
nota orðið lífvæðing í arkitektúrnum
vegna þess að hann snýst ekki einungis
um að leysa rýmisforsögn eða fullnægja
þörfum fagurfræðinnar. Að mínu mati
snýst arkitektúr ekki síst um afstöðu til
þess hvaða lífi byggingin á að lifa. Val á
arkitektúr og meðhöndlun hans hefur í
sér vald yfir notendum, oft án þess að
fólk geri sér grein fyrir því. Arkitektinn
hefur því eins konar ákvörðunarvald yfir
lífsstfl fólk í íbúðunum og er stýrandi lið-
ur gagnvart tengslum híbýla við um-
hverfið. í þessu samhengi er orðið líf-
væðing í hávegum haft hjá mér, að skapa
líf og tengsl í stað einangrunar og sundr-
ungar. Þetta á ekki síður við í skipulagn-
ingu bæjarhverfa," segir Guðmundur.
Sjálfur býr hann í raðhúsi utan miðbæj-
arins, í nánum tengslum við náttúruna í
jaðri Osló-borgar.
„Osló býr yfir frábærri sameiningu
milli líflegrar stórborgar og náttúrunnar,
sem er vel ofin í bæjarmynstur og um-
hverfi, með gróðri heim að húsdyrum.
Fáar stórborgir hafa slíka sameiningu í
svo vönduðum mæli og Osló er fjölþætt
vegna þess að hægt er að sameina spenn-
andi stórborgarlíf annarri tegund ein-
beitingar í náttúrunni. Stjórnvöld í Osló
virðast gera sér grein fyrir því að ný
byggingarsvæði séu reist á kostnað nátt-
úrunnar og að viðhalda beri jafnvægi
milli bygginga og náttúru.
Á síðustu árum má greina miklar
breytingar á úti- og veitingalífi Reykja-
víkur, en hún hefur ekki urbanitet eða
þétta bæjarímynd sem oft leiðir til sterk-
ari borgareinkenna með markvissum
bæjarbyggingum, torgum og göngugöt-
um. Hversu mikla „stórbæjarvæðingu"
Reykjavík þolir er síðan allt annað mál.
Umfang „stórbæjarvæðingar" stjórnast
af þáttum eins og fólksfjölda og öflum
eins og miðstýringu, ásamt skilyrðum
fyrir þróun atvinnuhátta. Hvað varðar
byggingarstfl í Reykjavík þá ber hann því
miður vott um sundurleysi og skort á
hefð. Umhverfi og byggingar einkennast
af einstaklingshyggju og skortur er á að
byggingar og umhverfi séu hugsuð í
stærra samhengi. Reykjavík skipar háan
sess í hjarta mínu, þó hentar mér vel að
búa í borg eins og Osló. Slíkt borgarlíf
hefur í sér meira afl og spennu og ég nýt
mín vel í slíku umhverfi. Það gerir
Rebekka einnig. Nú er hún orðin hlut-
hafi í sextíu manna tölvufyrirtæki í Osló
og vinnur sem tölvunarfræðingur. Tinna
er fædd í Osló og þekkir sennilega Noreg
betur en ísland. Það er margt að gerast
um þessar mundir og stofnun arkitekta-
stofunnar hefur haft í för með sér mikla
og spennandi vinnu. Það fer því miður of
mikill tími í stjórnun. Það er því mikil-
vægt að hafa hæfileika til þess að setja
sig inn í það sem fram fer á teikniborð-
unum til þess að geta annað hvort leið-
rétt eða rætt hlutina. Ég reyni að gefa
starfsfólkinu sem frjálsastar hendur til
þess að örva sköpunargleðina og fá fram
sem bestar niðurstöður. Það kemur að
sjálfsögðu fyrir að ég verð einum of
ákafur og ráðríkur en þau eru þolinmóð
og þetta er samstæður hópur á stofunni.
Eins og stendur er því ekki ætlunin að
flytja til íslands en það verður þörf á að
stofna útibú í Reykjavík á næstunni þar
sem stór hluti verkefnanna er íslenskur.
Eg heFfagleg tengsl við ísland,
meðal annars gegnum Arki-
tektaháskólann í Osló þar sem
ég er stundakennari við íslensk-
an skipulagskúrs sem er vísir að
stofnun arkitektaskóla á íslandi.
Arkitektaskóli á íslandi mun
styrkja faglega umræðu, hafa
áhrif á þróun íslenskrar bygging-
arlistar og efla meðvitund almennings
um tilveru byggingarlistar sem aka-
demískrar listgreinar. Það er byggður
fjöldi bygginga og húsa, rammi utan um
veraldleg gæði og þarfir, en aðeins lítinn
hluta af byggðu umhverfi er hægt að
kalla „arkitektúr“, enda margar bygging-
ar í höndum annarra en arkitekta. Hinn
fullkomni arkitektúr liggur í vitsmunun-
um. Til þess að nálgast hann þarf meðal
annars að skilgreina eiginleika atferlis
okkar og skilgreina æðstu tilfinningar.
Tilkoma arkitektaskóla á íslandi gæti
dregið mig endanlega til íslands vegna
þeirrar örvunar sem hann hefði á fag-
menninguna, en eins og stendur hentar
líf og taktur Oslóar mér vel, líflegt bæj-
arlíf með fallegri náttúruumgjörð, stress
og ró taka höndum saman. Þannig lifi ég
og þannig líður mér best,“ segir Guð-
mundur Jónsson og ég trúi honum því
hann tekur sig vel út í sólskininu í Vige-
landsgarðinum í Osló. □
HEIMSMYND 39