Heimsmynd - 01.02.1992, Blaðsíða 77

i
' » „ é
feoranS'580"SteÍnhÖ9s,,ari elnd'n
fegrar uppakomu a Tjörninni í janúar 1870
. t- ik Nlvndin er tekin skbmmu
,shisil í Msnirslr* «• trorUn a
segja sverma ég aldrei fyrir franskmönnum og svo veit ég ekki
nema að bæjarfólk tali um, ef hann kemur oft hingað, því eins
og þú veist þá eru sumar tungur hér í bænum eitraðar.“
GAMLA MÚTTER SKÆLIR HÁSTÖFUM
Og mæðurnar voru engu betri. í Reykjavík voru dönsk
apótekarahjón, Randrup að nafni, og hann var jafnframt
franskur konsúll á Islandi. Þau voru í Danmörku haustið 1870.
Elínborg skrifaði:
„Mikil ósköp gengur á fyrir Randrups í Höfn. Mútter skælir
hástöfum annað augnablikið yfir óförum Frakka [í stríði
þeirra við Prússa], en hitt stikar hún um allar trissur og brúkar
sína kúnstugu tungu á allan máta. Kannski henni lukkist nú að
gifta dæturnar, þá væri ferðin til nokkurs.“
Og það hefur greinilega tekist. í lok mars skrifaði Þóra Pét-
ursdóttir um Dóru, dóttur Randruphjónanna:
„Ekki var ég svo hissa að frétta um trúlofun Dóru því það
var nokkuð sem búið var að þvaðra um hér lengi að gamla
mútter væri að brugga það saman. . . Grönlund kvað vera
efnaður, langur og ljótur, uppþurrkaður piparsveinn, en
vænn. Þú sérð að ég þekki kost og lesti á manninum. Hann
ferðaðist hér á íslandi fyrir nokkru síðan. . . Bara Dóra verði
nú lukkuleg. Grönlund ku vera mikið forlyftur, hún er nógu
falleg hún Dóra!“
NETIN LÖGÐ FYRIR STEPHENSEN
Eftirsóttasti piparsveinninn í Reykjavík annó 1870 var
Magnús Stephensen, þá nýskipaður dómari við Landsyfirrétt-
inn, en seinna átti hann eftir að ná til æðstu metorða, verða
landshöfðingi. Greinilegt er að hjörtu biskupsdætra slá hraðar
þegar Magnús er annars vegar og þeim líkar ekki hversu dátt
hann gerir sér í öðrum húsum. Ætlaði hann kannski að ná sér
í konu af ættinni Jónassen? Þóra skrifaði:
„Sést hann ekki heldur en rauðagull og ef hann sést þá um-
gefinn eða innfatlaður í eintóma ekta Jónassena. . . Einu gild-
ir mig því ég er ekki ein af herra Stephensens „beundrere“
eða beundrerinder“ þótt mér geðjist að honum sem öðrum
gáfuðum manni. Velbe konum þeim öllum, bara það gæti
skipt honum milli sín, ég skildi ekki mæla þar eitt orð í móti.“
Vorið eftir var Magnús assesor ekki enn genginn út og enn
skrifaði Þóra:
„Þú mátt nú nærri geta að nokkur hafa netin verið riðin í
vetur til að veiða hann í. Þau voru sjálfsagt öll úr silki. Samt
veit ég það ekki með vissu því ég hef ekkert búið til. En af
netunum er það að segja að öll sviku, ekkert hélt, því hann er
svo digur og feitur að ég held að einungis þrefalt Lobb-bands-
net gæti haldið honum. Ég held auk þess að maðurinn sé eða
hafi verið í hlekkjum eða ástarfjötrum útlendrar meyjar og því
var von að hann sliti öll bönd og sigraði öll blikk sem bæjarins
jómfrúr hafa hugsað honum.“
Jónas Jónassen, ungi læknirinn, trúlofaðist hins vegar og
var gaumgæfilega fylgst með öllu atferli hans og þeirrar
heppnu. Þóra skrifaði:
„Jónas Jónassen og Þórunn Havsteen eru náttúrlega þær
lukkulegustu skepnur undir sólunni, en þau passa samt vel að
láta ekki náungann sjá of mikið af lukku sinni. Þau skýla vel
öllu því er slíku viðvíkur, betur en áður en þau trúlofuðust op-
inberlega því að þá var hægt að sjá hvað í brjóstum þeirra bjó.
En nú láta þau enga lesa í hjörtun. Þau leiðast ekki einu sinni
á götu þótt versta veður sé heldur ganga þau lausbeisluð hvort
í sínu lagi og passa að hafa mátulega mörg skref á milli sín.
Þegar þau líta hvort til annars - í náungans viðurvist - þá eru
þeirra „blikke“ svo köld og róleg að sá sem ekki vissi að þau
væru trúlofuð gæti ómögulega ímyndað sér að svo væri. En
þetta er víst allt upp á dönsku eða „af den fornemme Verd-
en“, hvað heldur þú, ég heyri marga tala um þetta, en láttu
samt ekki vita að ég hafi skrifað þér neitt um það.“
„GRANDE DAME“ FLYTUR TIL HAFNAR
Já, svona var Reykjavík fyrir 120 árum. Björn Th. Björns-
son listfræðingur telur að dætur og eiginkonur embættismanna
hafi framan af einar myndað þá borgarastétt sem um var að
ræða í Reykjavík: „Þær höfðu sæmilega rúmt um tíma, viljann
- eða hégómagirndina - til þess að mennta sig að útlenskum
móð. . . Að hugsunarhætti voru eiginmenn þeirra enn hálf-
bændur, niðursokknir í búskaparvafstur og þjóðmál." Það er
af þeim biskupsdætrum að segja að þær áttu báðar eftir að
næla sér í eiginmenn og þá ekki af lakara taginu. Þegar árið
Framhald á bls. 78
HEIMSMYND 77