Morgunblaðið - 01.10.2019, Blaðsíða 16

16 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. OKTÓBER 2019
Síðustu árin
hafa margar
greinar verið
skrifaðar um
vetrareinangrun
Seyðisfjarðar og
Norðfjarðar. Í
hálfa öld hafa
Austfirðingar
barist fyrir bætt-
um samgöngum,
til að brjótast út
úr vítahring vetrareinangrunar
sem er stórt vandamál á Mið-
Austurlandi.
Í febrúar árið 2000 var kynnt
á blaðamannafundi umdeild
jarðgangaáætlun fyrir Vest-
firði, Norður- og Austurland í
tíð Sturlu Böðvarssonar, þáver-
andi samgönguráðherra sem
fullyrti í fjölmiðlum að þrýst-
ingur á gerð vegganga myndi
aukast verulega með tilkomu
stóriðjuframkvæmda á Reyð-
arfirði. Þremur árum seinna
voru undirritaðir í Fjarða-
byggð samningar milli stjórn-
enda Alcoa í Bandaríkjunum og
fulltrúa íslenskra stjórnvalda til
að bregðast við slæmu ástandi í
atvinnumálum fjórðungsins, ör-
fáum vikum áður en fram-
kvæmdir hófust við Fáskrúðs-
fjarðargöng. Fljótlega var því
spáð að óhjákvæmilegt yrði að
ákveða tvíbreið jarðgöng í stað
gömlu Oddsskarðsganganna
vegna þungaflutninganna sem
ollu mikilli slysahættu og áttu
ekkert erindi í gegnum íbúð-
arbyggðina á Eskifirði. Í tvo
klukkutíma hef ég einu sinni
lokast inni í
gömlu Odds-
skarðsgöngunum
og Múlagöng-
unum á milli
tveggja flutninga-
bifreiða sem þar
var ekið inn úr
báðum áttum.
Sem betur fer
hafa Austfirð-
ingar losnað við
Oddsskarðs-
göngin og leið-
irnar beggja
vegna skarðsins.
Þeir Norðfirðingar sem sækja
daglega vinnu til Reyðarfjarðar
misstu þolinmæðina vegna
slysahættunnar og grjóthruns-
ins í þessum einbreiðu veggöng-
um fyrir ofan Eskifjörð. Vel gat
ég skilið áhyggjur íbúa Fjarða-
byggðar sem settu hnefann í
borðið þegar þeir risu upp einn
góðan veðurdag og sögðu hing-
að og ekki lengra. Aðvaranir
heimamanna, sem reyndu að
vara við slysahættunni í 620 m
hæð fyrir ofan Eskifjörð, voru
alltaf hafðar að engu.
Í Jarðgangaáætlun Vega-
gerðarinnar frá árinu 2000 eru
kynntar hugmyndir um þrenn
veggöng sem hefðu strax rofið
alla vetrareinangrun Fjórð-
ungssjúkrahússins við Egils-
staðaflugvöll og Seyðisfjörð.
Jarðfræðiathuganir eystra
hóf Vegagerðin fyrst árið 1983.
Fimm árum seinna var skipuð
nefnd sem kynnti tillögur um
veggöng á Mið-Austurlandi. Af
þessum málum fréttist ekkert
eftir að nefndin átti að vinna að
framgangi jarðgangagerðar á
Austurlandi. Þingmenn Norð-
austurkjördæmis svara engu
þegar þeir eru spurðir að því
hvort þessi nefnd hafi gert til-
lögur um leiðir til fjármögn-
unar. Árið 1993 skilaði hún til-
lögum sínum um að byggð
yrðu göng í 1. áfanga sem
leystu alla vetrareinangrun
Seyðisfjarðar og Norðfjarðar, í
2. áfanga göng milli Vopna-
fjarðar og Héraðs. Kynntar
voru líka hugmyndir um veg-
göng á suðurfjörðunum alla
leið til Breiðdalsvíkur sem
koma þó ekki til álita fyrr en í
fyrsta lagi eftir 15 ár. Hér var
líka talað um nýju jarðgöngin
milli Reyðarfjarðar og Fá-
skrúðsfjarðar, sem fram-
kvæmdir hófust við vorið 2003.
Með þrennum göngum var
gert ráð fyrir því að Mjóifjörð-
ur yrði tengipunktur milli Hér-
aðs, Seyðisfjarðar og Norð-
fjarðar.
Enginn vissi hver stefna
fyrrverandi þingmanna
Norðausturkjördæmis var í
þessu máli. Engu svöruðu
þessir landsbyggðarþingmenn
og talsmenn Vegagerðarinnar
þegar spurt var hvort þessi
göng væru komin inn á sam-
gönguáætlun eða yrðu end-
anlega afskrifuð eftir að tillaga
Arnbjargar Sveinsdóttur um
undirbúningsrannsóknir á
jarðgangagerð undir Fjarð-
arheiði var samþykkt á Al-
þingi, við litla hrifningu rík-
isstjórnar Jóhönnu Sigurðar-
dóttur og Steingríms J. Í 620 m
hæð fyrir ofan Eskifjörð voru
Oddsskarðsgöngin afskrifuð í
nóvember 2017. Fyrir Aust-
firðinga og fleiri landsmenn
var það mikill léttir þegar þessi
einbreiða slysagildra fékk sitt
fyrsta og síðasta dánarvottorð.
Því fögnuðu íbúar Fjarða-
byggðar þegar innanríkis-
ráðherra klippti á borðann og
hleypti fyrstu vegfarendunum í
gegnum ný og tvíbreið jarð-
göng sem hafa rofið alla
vetrareinangrun Norðfjarðar
við Reyðarfjörð og suðurfirð-
ina. Verra er að engin varaleið
finnst framhjá 20 km löngum
vegi á Fagradal í 360-400 m
hæð.
Þingmenn Norðaustur-
kjördæmis skulu svara því
hvort þeir vilji flytja á Alþingi
tillögu um þrenn göng inn í
Mjóafjörð til þess að íbúar
Fjarðabyggðar fái öruggari
vegasamgöngur við Egils-
staðaflugvöll. Tryggjum öllum
Austfirðingum norðan Fagra-
dals betra aðgengi að Fjórð-
ungssjúkrahúsinu.
Vetrareinangrun á Mið-Austurlandi
Eftir Guð-
mund Karl
Jónsson
Guðmundur Karl
Jónsson
» Þingmenn
Norðaustur-
kjördæmis skulu
svara því hvort þeir
vilji flytja á Alþingi
tillögu um þrenn
göng inn í Mjóa-
fjörð til þess að íbú-
ar Fjarðabyggðar
fái öruggari vega-
samgöngur við
Egilsstaðaflugvöll.
Höfundur er
farandverkamaður.
Ég varð aðnjót-
andi sterkra og
ljúfra hughrifa
þegar ég skrapp í
bæjarferð með
strætó fyrir
skömmu.
Þegar ég kem
upp í vagninn og
sest niður sé ég
hvar ung og falleg
kona situr andspænis mér
framar í vagninum. Það sem
vakti athygli mína var það að
hún bar hvítan klút á höfði,
sem huldi hár hennar og axlir.
Hún var múslimi.
Mér fannst höfuðdjásn
hennar gera hana meira aðlað-
andi og sérstaklega vegna
þess að höfuðprýðin vitnaði
um trú hennar á æðri mátt og
virðingu fyrir
honum. Mér
varð hugsað til
hnignandi
kristindómsins
á Íslandi sökum
guðlausra
tískustefna,
meðan ég virti
fyrir mér hríf-
andi fegurð
konunnar, sem
bar svo guð-
dómlegt vitni
trúar hennar á
æðri mátt. Mér fannst að
kristnir menn mættu vera iðn-
ari við að bera trúartákn sín
opinberlega.
Stuttu seinna lá leið mín
heim úr bænum með öðrum
strætisvagni. Þá bar svo við, að
inni í vagninum voru tvær ung-
ar og elskulegar konur á meðal
farþega. Þær báru einnig höf-
uðdjásn. Þau voru hvít og blá
að lit. Þetta voru kristnar
nunnur í reglu móður Teresu.
Þær voru þær einu á meðal
farþega sem vitnuðu svo göf-
uglega um trú sína. Þær sátu
fyrir aftan mig og fóru með
bænir sínar í hálfum hljóðum.
Þessi strætóferð mín í bæ-
inn var mér dýrmæt upplifun
og er mér sérstaklega eft-
irminnileg fyrir þá fegurð
guðstrúar sem mér hlotnaðist
á vegferð minni í mannheimi.
Trúartákn og klæði eru að
vissu leyti trúboð og bera vitni
um trúhneigð og trúariðkun
manneskjunnar. Mættum við
sem trúum á æðri mátt vera
ófeimnari og djarfari við að
bera trú okkar vitni í klæða-
burði og hegðun, í mannlegum
samskiptum og mæltu og rit-
uðu máli. Heimsástandið kall-
ar okkur guðstrúarfólk til auk-
innar trúrækni og trúboðs og
vitundarvakningu almennings
um tilvist æðri máttar og
guðstrúar, sem er á undan-
haldi í samfélagi vorra tíma.
Mættum við hafa yfir orðin í
Davíðssálmum og meina þau
af einlægni:
„Ég vil lofa Drottin, Guð
minn, af öllu hjarta og heiðra
nafn þitt að eilífu.“ (Sálmur
86:12)
Bæjarferðin með strætó var
mér dýrmæt upplifun sem ég
hefði ekki viljað missa af.
Fegurð guðstrúar
Eftir Einar
Ingva
Magnússon
Einar Ingvi Magnússon
» Strætóferð mín
var mér dýr-
mæt upplifun og
sérstaklega eft-
irminnileg fyrir þá
fegurð guðstrúar
sem mér hlotnaðist
á vegferð minni í
mannheimi.
Höfundur er áhugamaður
um mannlíf og trúmál.
einar_ingvi@hotmail.com
Alveg mætti
halda að það
væri óskastaða
einhverra að
samgöngur
gengju sem
stirðlegast milli
lands og Eyja.
Eða hvað eigum
við sem erum til
hliðar í þjóð-
félaginu að
halda? Þessir menn sem þar
eiga að ráða virðast alls ekki
vilja skoða eða ræða góðar
tillögur sem berast inn á
borðið hjá þeim og svo sjáum
við nærri því heilsíðufrétt í
Morgunblaðinu
þar sem bara
eru rædd um-
hverfisáhrif
dýpkunar og
nýir losunar-
staðir, allt með
tilheyrandi
miklum út-
gjöldum. Mér
undirrituðum
er kunnugt um
verulega góða
tillögu sem á að
vera komin inn
á borð hjá þeim sem sjá um
málefni hafnarinnar. Eng-
inn áhugi virðist vera á því
að skoða málin sem að mínu
mati gætu leyst vel og á
hlutfallslega ódýran máta úr
þessum vandamálum hafn-
arinnar og þar með úr sam-
göngumálum við hinn rómaða
stað sem Vestmannaeyjarnar
eru. Lausn sem er þar að auki
laus við alla kolefnabrennslu
og framtíðarlausn komin á
sandhreinsunarmál hafnar-
innar þar sem náttúran sér að
mestu leyti um framgang
mála og ekki þarf nein sér-
stök leyfi sem greiða þarf fyr-
ir vegna losunarheimilda þar
sem hafstraumar sjá um að
koma sandinum áfram þá leið
sem eðlilegust er. Auðvitað
verður einhver viðhaldskostn-
aður á búnaði þeim sem nauð-
synlegur er vegna aðferðar-
innar en hann verður einungs
brotabrot af annars dælinga-
og flutningskostnaði. Því
skora ég enn og aftur á ráða-
menn hafnarinnar og aðra
sem eiga hagsmuna að gæta
varðandi þessi mál að skoða
þessar tillögur vel og vand-
lega.
Enn og aftur um Landeyjahöfn
Eftir Hjálmar
Magnússon
Hjálmar Magnússon
»Er það virkilega
óskastaða ein-
hverra að setja sem
mestan kostnað í
dælingar og þar með
tafir á samgöngum
við Eyjarnar?
Höfundur er fyrrverandi
framkvæmdastjóri.
✝ Elín Magna-dóttir fæddist
13. júní 1964 í
Stokkhólmi. Hún
lést á Landspítal-
anum 20. septem-
ber 2019. Hún var
dóttir hjónanna
Valgerðar Guð-
mundsdóttur, f. 30.
júní 1935, d. 27.
mars 1992, og
Magna Guðmunds-
sonar, f. 19. desember 1933.
Síðari kona Magna og stjúpmóð-
ir Elínar er Halldóra Anna Þor-
valdsdóttir, f. 1. desember 1941.
Systir Elínar er Ingibjörg
Magnadóttir, f. 13. apríl 1969,
gift Marteini Þór Sigurðarsyni.
Stjúpsystkini Elínar eru Þor-
valdur Ingvarsson, f. 8. október
1960, kvæntur Rúnu
Alexandersdóttur, Kristín Ingv-
arsdóttir, f. 18. maí 1963, gift
Guðmundi Thoroddsen, Sveinn
Ingvarsson, f. 30. nóvember
1966, kvæntur Valdísi Ástu
Aðalsteinsdóttur, og Örn Hauk-
steinn Ingólfsson, f. 17. janúar
1980, í sambúð með Ásdísi Örnu
Björnsdóttur.
Elín var gift Tryggva Egils-
syni, f. 11. maí 1967, syni
hjónanna Egils Björgúlfssonar,
d. 2000, og Þórdís-
ar Tryggvadóttur,
d. 2012. Dætur El-
ínar og Tryggva
eru Valgerður
Tryggvadóttir, f. 1.
janúar 1993, í sam-
búð með Björgvini
Ragnari Hjálm-
arssyni, og Þórdís
Tryggvadóttir, f. 4.
júní 1997.
Elín ólst upp í
Reykjavík og á Seltjarnarnesi.
Hún gekk í Menntaskólann í
Reykjavík og lauk stúdentsprófi
þaðan vorið 1984. Árið 1992
lauk hún prófi í viðskiptafræði
frá Háskóla Íslands. Síðar meir
lauk hún námi í verk-
efnastjórnun og prófgráðu sem
viðurkenndur bókari. Elín starf-
aði lengst af við ýmis störf á
fjármálamarkaði bæði á Íslandi
og í Svíþjóð.
Fljótlega eftir að Elín og
Tryggvi hófu sambúð fluttust
þau til útlanda og bjuggu í
Frakklandi í eitt ár og í Svíþjóð í
tæplega sex ár. Fjölskyldan
fluttist aftur til Íslands árið
2001 og settist að í Grafarvogi.
Útför Elínar fer fram frá Frí-
kirkjunni í Reykjavík í dag, 1.
október 2019, klukkan 13.
Nú er það komið
haustið eilífa
Allt kyrrist
Engir litir
komast hjá því að breytast […]
(Sigurður Pálsson)
Ekki er langt síðan frændur og
nafnar féllu frá með stuttu milli-
bili, menn í blóma lífsins. Nú er
enn höggvið í sama knérunn og
höggið er hastarlegt því Elín
Magnadóttir mágkona mín var
svo allt of ung þegar hún kvaddi
okkur skyndilega. Ættingjar og
vinir eru harmi slegnir.
Ég stærði mig stundum af því
að hafa orðið vitni að því þegar
Ella og Tryggvi, litli bróðir minn,
hittust í fyrsta skipti. Það var ást
við fyrstu sýn og fljótlega ákváðu
þau að feta saman lífsins veg sem
þó varð styttri en lagt var upp
með.
Ella var hógvær og virkaði
stundum feimin en alltaf var stutt
í brosið. Góðir eiginleikar, heiðar-
leiki, umburðarlyndi og heilbrigð
afstaða til lífsins einkenndi alla
hennar skaphöfn. Aldrei heyrði ég
hana tala illa um nokkurn mann
og hún bar virðingu fyrir sam-
ferðafólki sínu.
Samband þeirra Ellu og
Tryggva var fallegt og einkennd-
ist af ást, virðingu og ákveðnu sta-
bíliteti og þau voru einstaklega
samhent í því sem þau tóku sér
fyrir hendur og höfðu ávallt far-
sæld dætra sinna í fyrirrúmi.
Þrátt fyrir að lífið tuskaði mág-
konu mína stundum duglega til þá
kvartaði hún aldrei og tókst á við
erfiðleikana af æðruleysi með
dyggum stuðningi Tryggva sem
var kletturinn í lífi hennar.
Dauðinn er vissulega óhjá-
kvæmilegur fylgifiskur lífsins þótt
hann komi manni oft í opna
skjöldu eins og núna. Söknuður-
inn sem fylgir skyndilegu og
ótímabæru fráfalli Ellu er engu að
síður samofinn minningunni um
góða vinkonu og heillastundir.
Ég kveð Ellu mína með sökn-
uði. Megi allar góðar vættir vaka
yfir Tryggva, dætrum þeirra,
Völku og Dísu, Ingu systur henn-
ar, Magna föður hennar og Dóru
og fjölskyldum þeirra.
Sigríður Egilsdóttir (Sigga).
Það voru þungbærar fréttir
sem fóru á milli okkar vinkvenn-
anna á föstudagsmorgni. Ella
hafði kvatt um nóttina. Ella, sem
alla tíð var lífið og sálin í hópnum
sem hefur haldið saman í gegnum
súrt og sætt frá menntaskólaárun-
um. Ella, sem lét ekki búsetu er-
lendis um tíma hindra sig í fyr-
irliðahlutverkinu. Ella, sem lét
ekki áralanga baráttu við krabba-
meinið setja sig í farþegasæti.
Hvorki í okkar samskiptum né
annars staðar í lífinu. Ella var
sterkari en allt. Þar til þessa fal-
legu haustnótt þegar tími hennar
rann út.
Það virkar illmögulegt í fljótu
bragði að lýsa tæplega 40 ára vin-
áttu í nokkrum orðum. En þegar
betur er að gáð er það hreint ekki
svo erfitt. Væntumþykja og sam-
vera. Taka þátt í fjölmörgum
gleðistundum, vera til staðar á
erfiðum tímum.
Ella, þessi fíngerða kona, bjó
yfir einhverjum sprengikrafti
sem margir sterklegri gætu verið
stoltir af. Hún notaði þennan
kraft fyrst og fremst til að hlúa að
fjölskyldunni, Tryggva sínum og
dætrum þeirra, Völku og Dísu,
sem hún með réttu var svo óend-
anlega stolt af. Samband hennar
við föður sinn og stjúpmóður og
Ingu systur og fjölskyldu var líka
fallegt og sterkt.
Og til viðbótar átti hún enda-
lausa orku fyrir þá fjölmörgu sem
hún hafði bundist traustum vina-
böndum.
MR-stelpurnar og Áslaug, eins
og við köllum okkur, höfum hist
reglulega sem hópur frá því að
börnin okkar fóru að fæðast. Þar
áður var sambandið tilviljunar-
kennt frá því að menntaskólaár-
unum lauk, en eftir því sem árin
liðu og verkefnum daglegs lífs
fjölgaði, þótti okkur mikilvægt að
koma reglu á hlutina. Það var svo
Ella sem kom þeirri reglu á, þrátt
fyrir að vera á þeim tíma búsett
erlendis. Og þannig hefur það
verið síðan.
Ella var drifkrafturinn í öllu
því sem hópurinn tók sér fyrir
hendur; sumarbústaðaferðir,
matarboð með mökum og börn-
um, utanlandsferðir eða bara
notalegt kaffispjall á vetrarkvöld-
um.
Auðvitað settu þau alvarlegu
veikindi sem Ella átti við að stríða
um árabil svip sinn á líf fjölskyld-
unnar. En það var aðdáunarvert
að fylgjast með því hversu vel
henni tókst að vera sjálf við
stjórnvölinn þrátt fyrir að vera
slegin niður ítrekað. Það var ljóst
síðustu árin að Ella vildi síður tala
um veikindi sín og hún einbeitti
sér enn frekar en áður að því að
njóta augnabliksins, njóta sam-
veru við fjölskyldu og vini. Við ylj-
um okkur við minningar um þær
góðu stundir nú þegar kær vin-
kona hefur þurft að kveðja okkur
svo allt, allt of snemma.
Við vottum Tryggva, Dísu,
Elín Magnadóttir