Skessuhorn - 15.05.2019, Blaðsíða 25

MIÐVIKUDAGUR 15. MAÍ 2019 25
Vísnahorn
Einhvern tímann var
mér sagt að stysta ljóð á
íslensku héti 1. apríl, væri
eftir Andra Snæ Magna-
son, og hljóðaði svo:
Mars búinn.
Bjarni Hafþór Helgason mun hinsvegar
hafa ort þessa örferskeytlu og hæpið að þær
gerist styttri en haldi þó öllu því nauðsynleg-
asta. Stuðlum, endarími og fjórum línum:
Ef á
að
þvo þá
það.
Ekki veit ég með vissu hver setti saman eft-
irfarandi hugleiðingu um skáldskaparhneigð
Íslendinga. Hef þó Böðvar Guðlaugsson
sterklega grunaðan:
Andagift hefur Íslending
aldrei vantað.
Ýmist hefur hann ort í hring
-eða kantað.
Sumir tala um að það sé erfitt að halda
áfram með vísuna þó helmingurinn sé kom-
inn réttur en sem dæmi um hvað auðveldlega
má sleppa frá seinnipartinum ef fyrrihlutinn
er kominn sæmilegur má nefna þessa ágætu
stöku:
Sigld hallt mitt sálarfley
svo að lá við strandi.
Þyki einhverjum vandamál að bæta þarna
við er einfaldast að benda á þessa lausn:
Þarna rímar held ég hey
og höfum það í bandi.
Ýmis vandamál herja á Vestmannaeyinga
nú sem fyrr og tekur eitt við af öðru. Þegar
hægist um hjá Árna Johnsen beinist athyglin
að Landeyjahöfn sem virðist óþrjótandi um-
ræðuefni og jafnvel endalaust vandamál. Nú
er aftur farið að ræða um göng til Eyja. Við
það rifjaðist upp gömul vísa sem Ragnar Ingi
orti á sínum tíma:
Glæstur mun verða grafinn niður
gangur ofan í jarðariður;
hann verður mjór og heljarlangur.
Ég held að það verði niðurgangur.
Lengi hafa verið vandamál í sauðfjárbúskap
og svosem í flestu vor lífsbasli ef út í það er
farið. Líklega er Dalasýslan sem heild hvað
háðust sauðfjárræktinni og um þau vandamál
kvað Hans Jakob Beck:
Forðum á bala fagurt tré,
fúin er kalahrísla,
bændurnir smala færra fé
farin að dala sýsla.
Um tíma var töluverð tíska í menntaskól-
um landsins að stunda yrkingar. Gengu þær
framkvæmdir að vísu misjafnlega en þó alltaf
góðar rispur inná milli. Eitt sinn komst þessi
vísupartur á loft í Menntaskólanum í Reykja-
vík þeim gamla góða:
Eg í stúku ætla að ganga,
aldrei brúka framar vín.
Tóku menn nú að botna hvað ákafligast og
þar á meðal kom þessi fram:
Aðeins strjúka endilanga
eina mjúka faldalín.
Verður ekki annað sagt en það verk hljóti
að teljast tilhlökkunarefni en það þarf nú að
sinna ýmsum verkefnum í lífinu og ekki öllum
skemmtilegum. Guðmundur Andrésson hét
maður og fékkst nokkuð við dýralækningar.
Ekki hafði hann þó formlega menntun en hafði
aflað sér töluverðrar þekkingar á eigin spýtur
og var stundum settur dýralæknir tímabundið
enda minna um dýralækna á þeim tímum en
núorðið. Þessa orti hann um lífshlaupið:
Engan heiðurs á ég krans,
illa úr trompum spilað
en skítverkum hvers meðalmanns
mun ég hafa skilað.
Um tíma vann hann hjá apótekara við lyfja-
blöndun og orti á þeim tíma:
Skrykkjótt æviiðjan gekk
eins til munns og handa.
Loks við hæfi hlutverk fékk
hundaskammta að blanda.
Séra Tryggvi H. Kvaran sem var Prestur
á Mælifelli 1919 – 1940 orti eitt sinn svo til
Pálma á Reykjavöllum sem var ölhitumaður
ágætur:
Pálma gistum væna vist
veitti fyrstur grönnum.
Álmakvistur lífs af list
léttir þyrstum mönnum.
Og um Ólaf eldri á Starrastöðum, sem
var dugnaðarbóndi og allvel stæður, afburða
greiðvikinn gæðamaður en nokkuð mismæla-
gjarn:
Ólafur hefur afbragðs haus,
allir við það kannast,
hann er ekkert óvitlaus,
og ég held það sannast.
Um tíma var mikið lagt upp úr utanbókar-
lærdómi en seinna var farið að líta hann hálf-
gerðu hornauga. Á sama hátt var um tíma lagt
mikið upp úr háum tölum á prófskírteinum
og má segja að hvorttveggja hafi til síns ágæt-
is nokkuð. Hvorki algott né alslæmt. Börnin
hefja sinn utanbókarlærdóm á því að læra að
tala. Þau leggja á minnið mörg hundruð orð
fyrir sjö ára aldur. Til að örva máltökuna voru
krakkarnir látnir læra vísur og kvæði. Gjarnan
hófst lærdómurinn á því að láta þá læra þessa
bullvísu:
Alda snillda muldu malda
moldu falda sóni
galda tryllda þuldu þalda
þoldu gjalda Jóni.
Rósberg G. Snædal var einn af okkar al-
bestu hagyrðingum en svo hagyrðingar sem
aðrir þurfa að beygja sig fyrir Elli kerlingu og
eftir að heilsan var farin að gefa sig orti hann:
Vísnarausið víða ber
vitni klausum stolnum
því að hausinn á mér er
eins og laus frá bolnum.
Fyrir margt löngu var Stefán Jóhannesson
með vísnaþátt líklega í NT og þá minnir mig
að Eysteinn í Skáleyjum hafi sent honum
þennan fyrripart:
Silfurföt með sauðakjöt
sjást í mötuneyti.
Eitthvað gekk mönnum brösulega að botna
svo vel færi og þar kom að einhver spurði Ey-
stein hvernig hann myndi botna þennan and-
skota sjálfur. Eysteinn svaraði um hæl:
En kelling sjötug leið og löt
leggur skötu í bleyti.
Halldór Helgason á Ásbjarnarstöðum var
fljótur að gera vísur um hvaðeina í veröldinni
og þurfti ekki alltaf mikið tilefni. Vinnukona
var hjá þeim hjónum kölluð Lauga, dugnað-
arkona og samviskusöm, en ekki mjög ræð-
in hversdagslega. Eitt sinn kom Halldór að
henni þar sem hún er að leggja í bleyti salt-
fisk og segir:
Lauga mælir ekki orð
án þess sé til nytja.
Leggur í bleyti löngusporð.
-Lætur þar við sitja.
Látum við svo ekki Valgeir Run loka mál-
inu fyrir okkur:
Endar kvæði úti er næði,
enginn hæði þennan brag
þó söguþræði og fagurfræði
fáir ræði nú í dag.
Með þökk fyrir lesturinn,
Dagbjartur Dagbjartsson
Hrísum, 320 Reykholt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
En kelling sjötug leið og löt - leggur skötu í bleyti

Svefnherbergisgangurinn fyrir
breytingar.
Svefnherbergisgangurinn
í dag. Eins og sjá má héldu
þau upprunalegum hurðum
og frískuðu upp á þær með
málningu.
Hér sést hvernig stofan var áður en Edit og Davíð hófu
framkvæmdir.
Svona er
stofan í dag.
Eins og sést
fékk fallegi
veggurinn
bakvið sjón-
varpið að
halda sér.
Svona var stofan þar sem
komið var inn úr anddyrinu.
Hér sést hvernig stofan er í dag þar sem
komið er inn. Hurðin og gluggarnir í
hurðinni inn í anddyri fengu að vera
áfram en var frískað upp með málningu.