Skessuhorn - 23.10.2019, Blaðsíða 10

MIÐVIKUDAGUR 23. oKTóBER 201910
Á fundi í byggðarráði Borgar-
byggðar síðastliðinn fimmtudag var
kynnt greining Arionbanka á árs-
reikningum sveitarfélaga fyrir árið
2018. Þar kemur fram að Borgar-
byggð er annað tveggja sveitar-
félaga sem eru hástökkvarar árs-
ins að mati bankans. „Ársreikning-
ar þeirra sveitarfélaga sem hafa yfir
1500 íbúa voru teknir til skoðun-
ar. Greiningardeild bankans hefur
skilgreint veikleikaviðmið gagnvart
22 kennitölum í þessari samantekt.
Einungis eitt veikleikamerki var til
staðar hjá Borgarbyggð í einkunna-
gjöf bankans í þessari yfirferð. Það
var að fjárfesting var of lág að mati
hans. Borgarbyggð var í hópi þeirra
sveitarfélaga sem höfðu næst fæst
veikleikamerki en fimm sveitarfé-
lög höfðu ekkert veikleikamerki og
fjögur voru einungis með eitt,“ seg-
ir í bókun ráðsins um skýrslu Ar-
ionbanka. mm
Samtök sveitarfélaga á Vestur-
landi héldu fjóra kynningarfundi á
Vesturlandi í síðustu viku þar sem
vegamál og umferðaröryggi var til
umræðu. Fundirnir voru haldn-
ir í Stykkishólmi, Búðardal, Borg-
arnesi og Hvalfjarðarsveit. Á þeim
hélt ólafur Guðmundsson ráð-
gjafi erindi en hann hefur um ára-
bil annast EuroRap öryggismat á
vegakerfinu hér á landi. Kynnti
hann nýlega úttekt sína á gæðum,
kostum og göllum, vegakerfisins á
Vesturlandi. Sóknaráætlun Vestur-
lands stóð straum af kostnaði við
úttektina í landshlutanum, en farið
var í þessa vinnu að áeggjan Sturlu
Böðvarssonar fyrrum þingmanns,
bæjarstjóra og samgönguráðherra.
Páll S Brynjarsson framkvæmda-
stjóri SSV taldi að með úttekt ólafs
væri nú komið gagnlegt tæki til að
hafa með í farteskinu þegar rætt
verður við fjárveitingavaldið og
Vegagerðina um brýnar aðgerðir í
samgöngumálum á Vesturlandi.
Nú litið á umferðarslys
sem heilbrigðisvanda-
mál
Í upphafi gat ólafur þess að áhugi
hans fyrir umferðaröryggi hafi
kviknað þegar hann tók þátt í rallý-
keppnum á árum áður. Í slíkum
keppnum skiptir hraði, tækni og
gæði vega miklu máli. Almennt
sagði hann að ótrúlegur fjöldi fólks
slasist eða deyi í umferðinni. Sagði
hann að árið 2010 hafi 1,3 milljón-
ir jarðarbúa látist í umferðarslys-
um og tugir milljóna að auki slasast
og væru umferðarslys þriðji stærsti
áhættuþáttur í ótímabærum slys-
um og dauðsföllum. Því væri bætt
umferðaröryggi gríðarlega mikið
hagsmunamál, hér sem annarsstað-
ar. Nú, tæpum tíu árum síðar, sagði
hann búið að stöðva þessa þró-
un í fjölgun ótímabærra umferðar-
slysa. Það væri gert með betri um-
ferðarmannvirkjum. Nefndi hann
að hér á landi hafi heilbrigðisráð-
herra í fyrsta skipti mætt á fund um
umferðaröryggismál árið 2011, en
fram að því hafi ekki verið litið á
umferðarslys sem heilbrigðisvanda-
mál. Fagnaði hann því að sá hugs-
unarháttur hefur breyst.
ólafur sagði Ísland nú vera fullt
af erlendum ferðamönnum sem
ækju bílaleigubílum við aðstæður
sem þeir þekktu lítt eða ekkert til.
Slysum færi af þeim sökum fjölg-
andi hér á landi, ekki síst yfir vetr-
artímann. Nefndi hann að vetrar-
umferð á milli Keflavíkur og Seyð-
isfjarðar hefur aukist um 185% á
fimm árum. Engu að síður skorti
verulega upp á vetrarþjónustu á
vegum sem ekki spilaði í takti við
aukna umferð.
Hátt hlutfall malarvega
Við gerð skýrslu um ástand vega
á Vesturlandi ók ólafur um flesta
vegi í landshlutanum, myndaði og
skráði út frá öryggi, gæðum, um-
ferð, slysatíðni og öðrum þáttum.
Þannig er nú til myndskreyttur
gagnagrunnur um alla helstu vegi,
brýr og önnur mannivirki. Hann
segir að margt megi lagfæra án
mikils tilkostnaðar. Nefndi hann
sem dæmi vitlaust staðsett bæj-
ar- og upplýsingaskilti sem mörg
birgðu sýn þeirra sem aka út á
stofnvegi. Fram kom hjá ólafi að
41% þeirra vega sem hann kort-
lagði á Vesturlandi eru malarveg-
ir, einungis Norðurland vestra hef-
ur hærra hlutfall þeirra. Hann tók
þó fram að vegir á Vesturlandi eru
alls um 1400 kílómetrar en úttekt-
in náði til 1140 km þannig að hann
sleppti tæplega 300 km sem allt eru
fáfarnir malarvegir og sumir hverjir
aðeins opnir hluta úr ári. Í Hagvísi
Vífils Karlssonar hefur komið fram
að af 1400 kílómetrum allra vega í
lanshlutanum eru 60% malarvegir.
Mest slysatíðni
Á Íslandi segir ólafur að 75% vega
séu merktir á skýrslur EuroRap
með númeri 1 og 2 á skalanum
upp í 5 og eru því óásættanlegir
vegir í skilgreiningu stofnunarinn-
ar. Sama hlutfall á við bæði við um
Vesturland og landið allt. Á lands-
vísu eru mest slysatíðni á eftirtöld-
um leiðum: Miklubraut, Reykja-
nesi, Hellisheiði, Kringlumýrar-
braut, Sæbraut, Grindavíkurvegi
og Vesturlandsvegur kemur næst-
ur í röðinni. Fullyrti ólafur að vit-
laust væri gefið þegar kæmi að for-
gangsröðun í samgöngumálum, ef
tekið er tillit til slysatíðni. „Íslend-
ingar standa því miður í stað mið-
að við önnur Evrópulönd þegar
kemur að fækkun slysa og dauðs-
falla í umferðinni,“ sagði hann.
Sýndi ólafur tölur um alvarleg
slys, banaslys og skaða á tækjum
í samantekt sinni. Hér á Vestur-
landi eru helstu slysastaðir í þess-
ari röð: Hringvegurinn frá Hval-
fjarðargöngum að Holtavörðu-
heiði, Snæfellsnesvegur, Útnes-
vegur, Borgarfjarðarbraut, Akra-
fjallsvegur, Vestfjarðavegur, Laxár-
dalur, Hvalfjörður, Stykkishólms-
vegur og Hvítársíða.
Jarðgöng og
röng brúarvegrið
Í yfirferð sinni rakti ólafur helstu
aðgerðir til að bæta umferðaröryggi
á vegum. Í fyrsta lagi nefndi hann
að bæta þurfi yfirborðsmerkingar
vega, einkum að setja óbrotna línu í
vegkanta til að fólk stöðvi síður bíla
á þröngum vegum. Þá er víða brot-
ið úr vegöxlum sem skapar hættu
og sömuleiðis eru vegir signir.
Sprungumyndun er víða í malbiki
og sumsstaðar eru vegir einfaldlega
of mjóir og skortir allar merkingar.
Malarvegir eru víða, eins og fram
kom hér að framan, og mætti spara
í viðhaldi þeirra til lengri tíma með
að leggja þá bundnu slitlagi eins
og þeir eru, og bíða með breikk-
un þeirra um ótilgreindan tíma. Þá
sagði ólafur að útrýma þyrfti ein-
breiðum brúm og bæta merkingar
við þær á þann veg að útlendingar
skilji aðvörunarmerkingar. Skilt-
um og vegriðum er víða ábótavant.
Nefndi ólafur að mesta hættan að
hans mati í vegakerfinu væri í jarð-
göngum annars vegar og hins veg-
ar eru vegrið á brúm yfir hættuleg
straumvötn þannig að þau halda
fæst þungum bílum ef ekið er utan
í þau. Víða liggja brýr yfir straum-
harðar ár sem þýddi að við útafakst-
ur væri ekki hægt að bjarga nein-
um.
Ferðamannavegir
fyrsta forgangsmál
Loks kom ólafur inn á að bílar í dag
eru ekki byggðir til að þola að þeim
sé ekið á malarvegum. Grindar-
lausir bílar og jafnvel án fjöðrunar-
búnaðar eins og ætíð var í eldri bíl-
um. Við akstur á slíkum bíl í djúpa
holu brotnaði einfaldlega eitthvað
undir bílnum. Því væri brýnt for-
gangsmál að fækka malarvegum
og er hann talsmaður þess að lagt
verði slitlag yfir þá eins og þeir eru,
fremur en að bíða í áratugi eftir að
fjármagn fáist til að breikka þá og
leggja bundnu slitlagi. Númer eitt
sagði ólafur þó að bæta verði fjöl-
förnustu ferðamannavegina. Hætt-
an í umferðinni væri mest af völd-
um útlendinga sem þekktu ekki að-
stæður eins og hér eru í vegakerf-
inu. Engu að síður væri þetta fólk
sest undir stýri á litlum bíl strax og
það kæmi til landsins, á öllum tím-
um ársins, hvernig sem viðrar. mm
Borgarbyggð er hástökkvari ársins í fjármálum sveitarfélaga
Ljósmynd úr safni frá
fyrsta fundi núverandi
sveitarstjórnar vorið
2018. Síðan hefur Guð-
mundur Kristbergsson
tekið sæti í sveitarstjórn
í stað Sigríðar Júlíu
Brynleifsdóttur sem er
fremst til vinstri.
Lagfæring fjölfarinna ferðamannavega
brýnasta verkefnið
Kynnti rannsókn á ástandi vega og umferðarmannvirkja á Vesturlandi
Svipmynd af fundi SSV og Ólafs Guðmundssonar í Borgarnesi.
Einbreið brú og merkingar sem ferðamenn skilja ekki.