Skessuhorn - 06.11.2019, Blaðsíða 4

MIÐVIKUDAGUR 6. nÓVeMBeR 20194
Garðabraut 2a - Akranesi - Sími: 433 5500 - www.skessuhorn.is
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á þriðjudögum.
Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega. Skráningarfrestur smá-
auglýsinga er til kl. 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.700 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 3.280 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar greiða
kr. 2.840. Rafræn áskrift kostar 2.570 kr. Rafræn áskrift til elli- og örorkulífeyrisþega er 2.370 kr.
Áskrifendur blaðs fá 50% afslátt af verði rafrænnar áskriftar. Verð í lausasölu er 950 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Kristján Gauti Karlsson kgauti@skessuhorn.is
Anna Rósa Guðmundsdóttir arg@skessuhorn.is

Auglýsingar og dreifing:
Hrafnhildur Harðardóttir auglysingar@skessuhorn.is
Umbrot og hönnun:
Ómar Örn Sigurðsson umbrot@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun: Landsprent ehf.
Leiðari
Matarást
Mér er matur alltaf fremur ofarlega í huga, sem ætti svosem ekki að koma
nokkrum á óvart sem til mín þekkja. Barnungur fékk ég hvílíka matarást
á móður minni, sem var að ég held einhver lunknasti kokkur sem ég hef
kynnst fyrr og síðar. Kunni að nýta hráefni vel og hafa matinn fjölbreytt­
an. Sjálf ólst hún upp á Vestfjörðum og kenndi okkur heimilisfólki að meta
vestfirska matinn; siginn, saltaðan og hertan fisk, rúsínuslátur og sitthvað
fleira í matargerð sem íbúar þessara fiskimannasamfélaga höfðu tileinkað
sér í aldanna rás. eldri systur mínar slógu heldur ekki slöku við í matar­
gerðinni. Fóru allar á Húsmæðraskólann á Varmalandi þar sem allar helstu
dyggðir matargerðar og kökubaksturs voru teknar alla leið. Oft fóru æfing­
ar fyrir skólann fram í eldhúsinu heima og heimilisfólk fékk að njóta.
Líklega er ég af síðustu kynslóð þeirra sem alast upp við að búr gegndu
veigamesta hlutverkinu á heimilinu. Í kjallaranum var búrið; býsna rúmgott
herbergi, enda var húsið hannað og byggt með það í huga að þar kæmust
þrjár til fimm súrtunnur fyrir með góðu móti. Frystikista leysti svo tvær
þeirra af hólmi þegar ég var á barnsaldri. Hillur voru meðfram einum
langvegg í búrinu sem eftir haustið voru fullar af sultukrukkum, fjallagrö­
sum og smákökudöllum þegar leið að jólum. Þar átti líka fimmtíu kílóa
hveitipokinn sitt pláss og annar jafn stór undir sykur. Það skyldi enginn líða
skort, heimilið var ætíð vel birgt af mat. Þessi siður var almennt til sveita
enda samgöngur mun verri en við þekkjum í dag og ekki farin kaupstaðar­
ferð nema erindin væru orðin nógu mörg til að réttlæta slíka dagsferð á
Willys árgerð ´55.
nýverið var ég á tali við mann einn nokkru yngri sem er í sambúð með
rússneskri unnustu sinni. Hann lýsti birgðahaldi matar á heimili þeirra með
þeim hætti að vel gæti komið eldgos eða aðrar aðstæður sem gerðu það að
verkum að þau kæmust ekki af bæ svo vikum eða mánuðum skipti. Unnusta
hans færði með sér hingað til lands þá hefð sem fólk í heimalandi hennar
hefur áunnið sér sökum þess að hafa kynnst raunverulegri neyð. ekki eru
margir áratugir síðan skorturinn var slíkur að fólk átti ekki mat. Slík bitur
reynsla kennir fólki að birgja sig vel upp af öllum helstu nauðsynjum þegar
betur árar. nú hafa þessi skötuhjú því tvær frystikistur fullar og skápa með
niðursuðuvörum þótt einungis taki þrjár mínútur að ganga þennan spotta
út í Krónuna. Fólk sem upplifað hefur skort á eigin skinni, gerir allt til að
fyrirbyggja að slíkt endurtaki sig. Hjá okkur Íslendingum fólst slík forsjálni
í súrtunnum, reykingu á kjöti og öðrum þeim aðferðum sem dugðu til að
maturinn geymdist út veturinn. enn í dag eru því búrin hjá gömlu konu­
num full af mat.
Ég fór að hugsa þetta þegar ég las yfir mjög svo áhugaverðan pistil Geirs
Konráðs Theódórssonar sem birtist hér aftar í blaðinu. eins og lesendur
þekkja dvelur hann nú í níger, einu fátækasta landi Afríku. Hann hefur
orðið vitni að sárri fátækt þar ytra en tilheyrir sjálfur þeim hluta landsman­
na sem flokkast sem forréttindahópur. Hægt er að fá ágætan og fjölbreyttan
mat, en fæstir hafa þó efni á að verða sér úti um hann. ekkert er því sjálf­
gefið í þessum heimi og okkur ber að sýna auðmýkt og vera þakklát fyrir
þær aðstæður sem við búum við.
Í næstu viku ætlum við að tileinka stóran hluta af blaði okkar vestlenskri
matarmenningu. Í samráði við Markaðsstofu Vesturlands verður fjallað um
mat í víðasta skilningi í tilefni þess að í nóvember verður lögð áhersla á það
sem kallað er Veisla á Vesturlandi. Ég get því strax farið að láta mig hlakka
til. Jafnvel get ég því aftur skrifað leiðara sem fjallar um mat.
Magnús Magnússon
Sauðfjárslátrun er nú lokið í slát­
urhúsum KS á Sauðárkróki og
KVH á Hvammstanga og lýk­
ur í dag hjá Sláturfélagi Suður­
lands. Meðalfallþungi dilka hjá
KVH var 16,98 kíló í haust, sem
er bæting frá síðasta ári, þegar
meðalþyngdin var 16,8 kíló. Í ár
var slátrað 96.804 gripum í slátur­
húsi KVH sem er aðeins fækkun
frá síðasta ári þegar 101.965 grip­
um var slátrað. Munurinn liggur
helst í fullorðnu fé en fjöldi lamba
var svipaður milli ára. Hjá Kaup­
félagi Skagfirðinga var meðal­
þyngd dilka í ár 16,55 kíló, sem er
örlítið minna en á síðasta ári þeg­
ar meðalþyngdin var 16,72 kíló.
Örlítil fjölgun var á sláturgripum
hjá KS milli ára en núna í haust
voru 114.123 gripum slátrað en á
síðasta ári voru þeir 112.720.
Slátrun lýkur hjá Sláturfélagi
Suðurlands í lok dagsins í dag en
þá verður búið að slátra um 110
þúsund gripum, bæði fullorðnu fé
og dilkum. Meðalvigt var í gær í
kringum 16,6 kíló sem er um 200
til 300 grömmum meiri fallþungi
en síðasta haust. arg
Óseldar íbúðir Íbúðalánasjóðs (ÍLS)
í Ólafsvík, Hellisandi og á öðrum
stöðum innan Snæfellsbæjar munu
á næstunni færast til leigufélagsins
Bríetar, en það leigir út húsnæði á
hagstæðu verði á landsbyggðinni.
Þetta er á meðal þess sem fram
kemur í viljayfirlýsingu sem þeir
Ásmundur einar Daðason, félags­
og barnamálaráðherra og Kristinn
Jónasson, bæjarstjóri Snæfellsbæj­
ar, undirrituðu í gær. Ráðherra hélt
opinn fund um húsnæðismál á veit­
ingastaðnum Sker í Ólafsvík. Vilja­
yfirlýsingin snýr að því að fjölga
nýjum íbúðum í sveitarfélaginu, en
mikill skortur hefur verið á íbúð­
arhúsnæði í Snæfellsbæ um lengri
tíma, meðal annars vegna uppgangs
í ferðaþjónustu á Snæfellsnesi.
Samkvæmt samkomulaginu verð­
ur fyrst ráðist í endurbætur á íbúð­
unum sem leigufélagið Bríet hyggst
leigja út og voru áður í eigu Íbúðal­
ánasjóðs. Þá mun Íbúðalánasjóður
vinna með sveitarfélaginu vegna
fyrirhugaðrar byggingar á íbúða­
kjarna fyrir fatlaða í Ólafsvík. Íbúða­
lánasjóður mun koma að útfærslu
íbúðakjarnans og hefur sjóðurinn
ákveðið að leggja sveitarfélaginu til
einnar milljónar króna styrk til þró­
unar verkefnisins. Þá mun sjóðurinn
bjóða fram sérfræðiþekkingu starfs­
manna sinna til sveitarfélagins sem
er hluti af sérstöku tilraunaverkefni
sem snýst um að örva húsnæðisupp­
byggingu utan höfuðborgarsvæðis­
ins.
„Ég hef sagt það áður og segi það
enn að íbúðaskortur má ekki standa
atvinnuuppbyggingu á landsbyggð­
inni fyrir þrifum. Þessi aðgerð er
liður í að styðja við íbúa og atvinnu­
líf utan höfuðborgarsvæðisins. Þetta
er löngu tímabær uppbygging sem
er ánægjulegt að geta ýtt úr vör og
munu fleiri sambærilegar aðgerðir
líta dagsins ljós á næstunni,“ sagði
Ásmundur einar við undirritun
samningsins. mm/ Ljósm. þá.
Kristinn og Ásmundur Einar fagna samningnum.
Óseldar íbúðir ÍLS í
Ólafsvík fara í útleigu
Svipmynd frá fundi ráðherra og Snæfellinga.
Svipmynd úr Sláturhúsi Vesturlands í Brákarey. Ljósm. úr safni.
Fallþungi nokkuð breytilegur
eftir landshlutum