Skessuhorn - 20.11.2019, Blaðsíða 16

MIÐVIKUDAGUR 20. nóVeMBeR 201916
Trésmiðjan Akur var stofnuð af
þrennum hjónum 20. nóvember
1959. Þetta voru þau Magnús Lár-
usson húsgagnasmiður og Hall-
fríður Georgsdóttir, Gísli S. Sig-
urðsson húsasmiður og erla Guð-
mundsdóttir og Stefán Teitsson
húsasmiður og Fríða Lárusdóttir.
Magnús og Hallfríður seldu sinn
hlut árið 1964 en Gísli og erla sinn
hlut árið 1996. Í dag er fyrirtæk-
ið alfarið í eigu Stefáns og Fríðu
og fjölskyldu þeirra. Halldór son-
ur þeirra er framkvæmdastjóri og
Stefán Gísli Örlygsson, barnabarn
þeirra hjóna, er byggingastjóri.
Stofndaginn 20. nóvember 1959
bar upp á föstudag. Föstudagur er
til fjár, eins og segir í þjóðtrúnni og
það á sannarlega við í tilfelli Akurs.
Fyrirtækið lifir góðu lífi og er 60
ára í dag, enn rekið á sömu kenni-
tölunni og fyrirtækinu var úthlutað
daginn sem það var stofnað. Slíkt
er langt því frá að vera sjálfgefið í
þeim sveiflukennda geira sem fyrir-
tækið starfar í.
Skessuhorn hitti Halldór fram-
kvæmdastjóra að máli í síðustu viku
og ræddi við hann um Trésmiðjuna
Akur, sögu fyrirtækisins, daginn í
dag og framtíðina, í tilefni afmæl-
isins.
Húsgögn og
húsbyggingar
Starfsemi Akurs hófst 2. janúar
1960 að Akursbraut 11 og þar var
fyrirtækið til húsa fram til 1983,
þegar það flutti í núverandi hús-
næði að Smiðjuvöllum 9 á Akra-
nesi. „Smíði húsgagna og innrétt-
inga var aðalsmerki Trésmiðjunn-
ar Akurs fyrsta áratuginn eða svo.
Fyrirtækið fékk meðal annars stórt
innréttingaverkefni árið 1965, sem
fólst í því að smíða innréttingar
í 930 íbúðir í Breiðholti. er þetta
eitt stærsta verkefni fyrirtækisins
frá upphafi,“ segir Halldór. Verk-
efnið stóð yfir í fimm ár og starfs-
mönnum fjölgaði úr fimm í 20.
Bygging fyrsta fjölbýlishúss-
ins sem Akur reisti hófst 1969, við
Garðabraut á Akranesi. Má segja að
þar með hafi orðið ákveðin kafla-
skil í starfsemi fyrirtækisins, því frá
þeim tíma hafa húsbyggingar ver-
ið stærsti hluti starfseminnar. Akur
byggði átta fjölbýlishús á Akra-
nesi á áttunda áratugnum og opn-
aði byggingavöruverslun árið 1976.
Tvö fjölbýlishús reisti Akur á ní-
unda áratugnum, auk þess að hefja
framleiðslu á timbureiningahúsum,
bæði einbýlis- og sumarhúsum,
meðal annars byggði fyrirtækið
eitt slíkt á Grænlandi. „Við höfum
smíðað einingahús úr timbri síðan
1980. Í dag eru allir að tala um kol-
efnissporið og það hefur sýnt sig
að timbur er besti kosturinn í hús-
byggingum, séu menn að hugsa
til umhverfisþátta,“ segir Halldór.
„Framleiðsla á færanlegum vinnu-
búðum var þó það sem bar hæst á
þessum áratugi. en þess utan hófst
framleiðsla á vörubrettum og veg-
ur byggingavöruverslunarinnar var
aukinn,“ segir hann.
Áratugur breytinga
Tíundi áratugurinn var áratugur
breytinga hjá fyrirtækinu. „Það var
niðursveifla í byggingariðnaði sem
hófst seint á níunda áratugnum og
náði hámarki árin eftir 1990,“ segir
Halldór. „en 1991 fékk fyrirtækið
þó stórt verkefni við smíði tíu sum-
arhúsa fyrir VR. Árið 1996 byggð-
um við síðan vinnubúðir fyrir Ís-
tak, sem var aðalverktaki við Hval-
fjarðargöngin. Árið eftir byggðum
við skrifstofur fyrir norðurál, um
675 fermetra. Það hús var byggt við
Smiðjuvelli og flutt í átta einingum
upp á Grundartanga,“ bætir hann
við. Auk þess byggði Akur íbúðar-
hús í Jörundarholti og Leynisbraut
og reisti tvo leikskóla, annars veg-
ar Teigasel á Akranesi og hins vegar
leikskólann Skýjaborg í Hvalfjarð-
arsveit.
Íbúðarhúsnæði áberandi
Mikil uppbygging einkenndi fyrsta
áratug þessarar aldar. Halldór seg-
ir fyrirtækið hafa notið góðs af því
eins og fleiri, án þess þó að hafa
tapað áttum í allri þeirri þenslu
sem síðan endaði með látum haust-
ið 2008. „Verkefnin voru fjölbreytt
en upp úr standa öll þau hús sem
byggð voru á þessum áratug, m.a.
á Akranesi, egilsstöðum, Reyðar-
firði og neskaupstað,“ segir Hall-
dór. „Árið 2002 fékk fyrirtækið
óvenjulegt verkefni við að endur-
byggja turn Akraneskirju. nýr turn
var byggður hérna á verkstæðinu
og síðan settur á kirkjuna í heilu
lagi,“ rifjar hann upp.
„Síðustu tíu árin höfum við fyrst
og fremst einbeitt okkur að bygg-
ingu íbúðarhúsnæðis í fjölbýlis-,
par- og raðhúsum. Frá 2010 til
dagsins í dag höfum við byggt milli
70 og 80 íbúðir,“ segir Halldór.
„Þar að auki hefur fyrirtækið starf-
að töluvert á Grundartanga. Við
erum með þjónustusamning við
elkem og önnumst í raun allt sem
viðkemur tréverki fyrir fyrirtækið.
Þeir bjóða auðvitað út stærri verk-
efni, en stundum fáum við þau í út-
boðum. Auk þess höfum við unnið
verkefni fyrir Fasteignir ríkisins og
tökum að okkur allt almennt við-
hald húsnæðis fyrir bæði einstak-
linga og fyrirtæki,“ segir Halldór.
Horfa alltaf fram
í tímann
Í dag eru 18 manns starfandi hjá
Trésmiðjunni Akri og hafa ver-
ið við 20 undanfarin ár. „Lukka
fyrirtækisins hefur alla tíð verið
starfsfólkið. núna eru starfandi
hjá okkur tveir með meira en 40
ára starfsreynslu, þrír sem hafa
verið hjá okkur um eða yfir 30 ár
og tveir nemar,“ segir Halldór.
„Starfsmannaveltan er mjög lítil,“
segir hann. „Stefna fyrirtækisins
er að horfa alltaf fram í tímann.
Þess vegna reynum við að taka við
nemum þegar hægt er. Við gætum
þess að fara ekki fram úr okkur á
þenslutímum, sem hefur gert það
að verkum að lendingin er betri
þegar samdráttur verður,“ seg-
ir framkvæmdastjórinn. „núna er
smá samdráttur sem byrjaði í upp-
hafi árs. Við finnum að það hefur
dregið úr og er ekki sama spennan
í loftinu. Fyrirtækið hefur auðvi-
tað gengið í gegnum ýmsar sveifl-
ur sem eru miklu alvarlegri en
þessi núna, til dæmis í byrjun tí-
unda áratugarins og svo aftur eft-
ir hrun, en alltaf lent á löppun-
um,“ segir hann. „en að leitast við
að draga úr sveiflunum þýðir auð-
vitað að stundum þurfum við að
segja nei, þegar verkefnastaðan er
þannig. Við viljum geta staðið við
allt sem við lofum og þá þarf mað-
ur bara stundum að neita verkefn-
um,“ segir Halldór. „Þegar harðn-
ar á dalnum þarf fyrirtækið sömu-
leiðis að vera nægilega sveigjan-
legt til að geta tekið að sér alls
kyns verkefni,“ segir hann. „Ég
trúi því að Akur eigi mörg ár eftir
á meðan ytri aðstæður eru nokk-
uð eðlilegar. Sem betur fer er fólk
enn að mennta sig til iðngreina og
það skiptir höfuðmáli fyrir bygg-
ingariðnaðinn að fólk læri húsa-
smíði, rafvirkjun, pípulagnir og
aðrar iðngreinar. Það hefur vant-
að endurnýjun í múrverkið undan-
farin ár og það er áhyggjuefni, því
það segir sig sjálft að ef fólk hætt-
ir að mennta sig til þessarra greina
þá er voðinn vís fyrir starfsgrein-
ina í heild,“ segir Halldór Stefáns-
son að endingu.
kgk
Þeir Gísli S. Sigurðsson og Stefán Teitsson, tveir af stofnendum Akurs, lærðu báðir húsasmíði hjá Teiti föður Stefáns. Þessi
mynd er tekin á verkstæði Teits að Sóleyjargötu 6 árið 1955. F.v: Stefán Teitsson, Gísli S. Sigurðsson, Teitur Stefánsson yngri,
Páll Jónsson og Teitur Stefánsson eldri. Ljósm. úr safni.
Trésmiðjan Akur stendur á sextugu
„Lukka fyrirtækisins hefur alla tíð verið starfsfólkið“
Halldór Stefánsson, framkvæmdastjóri Trésmiðjunnar Akurs. jósm. úr safni.
Bygging raðhúss við Fjólulund á Akranesi er eitt af stærstu verkefnum Akurs um
þessar mundir. Ljósm. Stefán Gísli Örlygsson.
Akur hefur smíðað timbureiningahús frá árinu 1980. Hér er verið að reisa eitt slíkt
á Kringlumýri í Skagafirði í síðasta mánuði. Ljósm. Stefán Gísli Örlygsson.