Hugur og hönd - 2019, Síða 28

28 HUGUR OG HÖND 2019
silki vegna áferðar og liti velur
hún sem hæfa myndefninu.
Hvert verk er lengi í vinnslu eða
allt upp undir ár, enda eru þau stór-
vaxin, oft um 156 x 115 sm. Eitt það
lengsta er Fjöruborð, 60 x 463 sm.
Skyrtubolur verður Júpiter
eða Náttbláa
Strax um 1980 kom fram það sem
hefur einkennt hekl Hildar allar
götur síðan; að hugsa verkið ávallt
út frá því sem hún sér í umhverfi
sínu og hafa litinn í fyrirrúmi.
Verkið Nafir einkenna jarðlitir,
grænt, umbra og síenna, Náttbláa
ber með sér skarpa sýn á bláa tóna
og verkið Júpiter er byggt upp á
gráum og dröppuðum litum.
Heklið sem Hildur notar kallast
fastahekl eða fastapinni. Bandið
er fundið efni sem hún rífur niður
í lengjur, um 1 sm á breidd eða eftir
hvaða nál er notuð, hvort það er stærð
7 eða 8. Efnið er dregið í gegnum
lykkju með heklunálinni, rönd fyrir
rönd, eða línu eftir línu. Oftast er
hver lína í einum lit en stundum er
skipt um lit í miðri línu eða tveimur
þriðju af línu. Það er ekki gert til að
skapa munstur heldur til að fá fram
litfleti sem hafa lóðréttar útlínur eða
skálínur milli litflata. Þannig urðu til
stórar mottur/myndverk sem voru
200 x 180 sm.
Það er góð tilfinning að ganga
berfættur á grófheklaðri mottu. Það
örvar jarðsambandið þegar iljarnar
snerta grófhekluðu mottuna og
minnir svolítið á það þegar gengið er
á grasi.
Tvennir þættir, eining ein
Samruni hugmyndar og handverks
er kjarninn í verkum Hildar. Við
verðum vitni að því hvernig hand-
verkið býr í hugmyndinni og öfugt.
Handverk felst ekki bara í því að
nota hendurnar til að búa eitthvað
til, sem er í sjálfu sér mikilvægt,
heldur þarf einnig til þekkingu,
reynslu og kunnáttu á þeim miðli
sem hugmyndina á að klæða. Hér
er um að ræða heklaðar mottur
sem venjulegast er að hugsa sem
gólfmottur, til að hlífa gólfefninu
en einnig til að skapa hlýlegra and-
rúm í híbýlin.
Oft má greina í umræðu um hand-
verk og listir, þessa tvo mikilvægu
þætti lista, að annað sé æðra hinu
og þá er það ekki ósjaldan á kostnað
handverksins eða nytjahlutarins.
Eru þetta tveir óskyldir hlutar
sem geta verið til hvor um sig án
hins? Umræðan um muninn á milli
þessara þátta er áhugaverð. Er þetta
ekki aðeins „eining ein“ sem saman
stendur af tveimur þáttum sem hvor
um sig getur ekki verið án hins? Best
fer á því að þessir tveir þættir, hand-
verk og list, séu saman sem ein eining
í nytjahlutnum, myndverkinu og mál-
verkinu. Vissulega er nytjahluturinn
hugsaður til brúks, svo sem reipi til
að binda bagga, glas til drykkjar eða
motta til að hafa undir fótum. En
þegar best tekst til er fagurfræðilegi
og hinn listræni þáttur samofinn
nytjahlutnum: Reipið er e.t.v. fléttað
úr meira en einum lit til að skapa
munstur og litur eða lögun drykkjar-
ílátsins skiptir máli. Sama er að segja
um myndverkið þar sem litur, form
og bygging eru mikilvægir þættir til
að skapa fegurð sem ekki eingöngu
hefur með notagildið að gera. Ekki
er ætlun mín að brjóta þetta mál til
mergjar hér í stuttri umfjöllun um
textílverk Hildar, heldur er þessu
einungis velt upp sem eins konar
ofurlitlu andsvari við ríkjandi orð-
ræðu sem gerir oft og tíðum of mikið
úr muninum á list og handverki,
listaverki og nytjahlut.
Vor við austurgluggann
Skjannahvíta birtan við samspil
sólar og snæviþaktrar jarðar,
magnar upp bestu aðstæðurnar.
Litirnir brjótast fram í efninu við
birtu dagsljóss og sólar. Hugurinn
uppörvast, hugmyndir brjótast
fram. Litirnir eru í sólarljósinu.
Verkið sem er á lokastigi heitir
Linditrén, tileinkað linditrjá-
göngunum í Grundarreit í Eyja-
firði.
Hekl
Meginaðferðin í hekli eru loft-
lykkja, keðjulykkja, fastapinni/
fastahekl, hálfstuðull og stuð-
ull. Talið er að aðferðin sé yngri
en prjón. Hekl í dag er rakið til
aðferðar sem kölluð er taburerin
en þá er átt við þegar heklað er
í ofinn dúk. Segja má að hekl
hafi borist til Íslands með skóla
sem Þóra Grímsdóttir og Ágústa
Grímsdóttir ráku um 1851 til
1853 í Dillonshúsi að Suðurgötu 3
í Reykjavík.
Gögn:
Viðtal við Hildi Maríu í febrúar 2019
Wikipedia, 19.2.19, slóð : https://is.wikipedia.
org/wiki/Hekl
H i l d u r v i ð a u s t u rgl u g ga n n , k l i p p i r n i ð u r e f n i ð .