Morgunblaðið - 02.04.2020, Blaðsíða 4

Sala á áfengi í mars 2019 og 2020
26% aukning í sölu á rauðvíni í
mars 2019 m.v. 2019
16%
aukning í sölu
á hvítvíni
29% aukning í sölu á öðrum bjórtegunum
en lager- og pilsnerbjór
Sala í mars, þús. lítra 2019 2020 Breyting
Lager- og pilsnerbjór 1.324,4 1.407,4 6%
Rauðvín 148,0 185,9 26%
Hvítvín 88,8 102,7 16%
Aðrar bjórtegundir en lager og pilsner 26,6 34,3 29%
Blandaðir drykkir, s.s. Smirnoff Ice og Breezer 27,6 28,0 2%
Ókryddað brennivín og vodka 20,4 19,9 -3%
Freyðivín og kampavín 15,1 15,2 1%
Ávaxtavín, s.s. Sangría og Mojito 17,7 13,5 -24%
Sala áfengis samtals þús. lítra 1.761 1.906 8%
Samtals
1.906
þús. lítrar
í mars 2020
Heimild: Vínbúðin
Í nýliðnum marsmánuði var talsvert
meira selt af áfengum drykkjum í
Vínbúðunum en í sama mánuði í
fyrra. Alls voru seldir rúmlega 1.900
þúsund lítrar í mars í ár, en 1.761
þúsund lítrar í fyrra, og nemur
aukningin 8,2%. Salan jókst er leið á
mánuðinn og sumar vikur var salan
20% meiri en í hefðbundinni viku.
Ef litið er til fyrstu þriggja mán-
aða ársins í heild nemur aukningin
7,9%. Fyrsta fjórðung ársins seldu
Vínbúðirnar hátt í fimm milljónir
lítra af áfengum drykkjum.
Ef rýnt er í upplýsingar frá Vín-
búðunum má sjá að sala á léttvíni
hefur aukist umtalsvert, þannig hef-
ur sala á rauðvíni aukist um 25,6%
og á hvítvíni um 15,6%. Sala á lag-
erbjór hefur einnig aukist talsvert,
en samdráttur er í sölu á ókrydduðu
brennivíni og vodka annars vegar og
ávaxtavínum hins vegar.
Margt ólíkt í samfélaginu
um þessar mundir
Margt er ólíkt í samfélaginu um
þessar mundir en var fyrir ári og
margir í sóttkví eða heimavinnandi
vegna kórónufaraldursins. Veitinga-
staðir eru margir lokaðir en gróflega
áætlað má reikna með að um fjórð-
ungur áfengisneyslu eigi sér alla
jafna stað þar, en sú sala fer ekki
fram í gegnum Vínbúðirnar. Þetta
gæti átt þátt í að viðskipti hafa auk-
ist í Vínbúðunum, en einnig að fáir
Íslendingar eru erlendis um þessar
mundir.
Á móti kemur að erlendir ferða-
menn sjást varla á landinu þessa
dagana, en þeir versla bæði á veit-
ingastöðum og í Vínbúðunum og
vantar því einn neytendahóp inn í
myndina sem verið hefur síðustu ár.
aij@mbl.is
Kippur í sölu á léttvíni í mars
 8,2% aukning í sölu vínbúðanna
 Salan jókst er leið á marsmánuð
4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. APRÍL 2020
F Y R I R S A N N A SÆ L K E R A
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Það er nógu mikill slagur að standa í
þessu á erfiðum tímum þó að ekki
bætist þetta á. Þetta eru peningar
sem ég á, það getur ekki farið á milli
mála, og ég lít á þetta sem fjárdrátt,“
segir hótelstjóri á Suðurlandi þegar
hann lýsir samskiptum sínum við
Kortaþjónustuna nú um mánaða-
mótin. Henn fékk ekki þá fjármuni
sem viðskiptavinir hans höfðu greitt
með kreditkortum vegna þess að
greiðslumiðlunarfyrirtækið hélt eftir
allri fjárhæðinni vegna hugsanlegra
krafna um endurgreiðslu frá við-
skiptavinum sem ekki hafa notað fyr-
irframgreidda þjónustu. Tugir hótela
munu vera í sömu stöðu.
Hótelstjórinn, sem ekki vill láta
nafns síns getið á þessari stundu,
segir að hann hafi verið búinn að fá
yfirlit frá Kortaþjónustunni um að
hann ætti von á um 11 milljónum
króna 31. mars, mest í íslenskum
krónum en smávegis í evrum. Hann
ætlaði að nota fjármunina til að
greiða laun í fyrradag og þegar
hann gekk eftir því var svarið að
honum hefði verið sent bréf með
beiðni um upplýsingar um fyrir-
ramgreidda þjónustu. Bréfið hafði
þá ekki borist til hótelstjórans en
með því áskildi Kortaþjónustan sér
rétt til að fresta greiðslu uppgjöra
þar til fullnægjandi upplýsingar til
að meta endurkröfuáhættu lægju
fyrir.
Hótelstjórinn segist ekki vera með
nein fyrirframgreidd viðskipti sem
skipti máli. Mest væru þetta íslenskir
viðskiptavinir sem greiddu þjón-
ustuna um leið og hún væri innt af
hendi. Hugsanlega væri eitthvað af
evrunum þannig. Taldi hann að það
væru í mesta lagi 100-200 þúsund.
„Þetta er ótrúleg ósvífni. Viðskiptum
mínum við þetta fyrirtæki er lokið og
ég tel að það eigi við um fleiri sem
lenda í þessu,“ segir hann.
Eiga endurkröfurétt
Þegar Jakob Már Ásmundsson,
forstjóri Kortaþjónustunnar, er
spurður almennt um ástæðu þess að
fyrirtækið telur nauðsynlegt að halda
eftir kreditkortafjármunum fyrir-
tækja minnir hann á að Visa og Mast-
ercard eigi kröfu á endurgreiðslu þar
til þjónusta er veitt. Til þess að meta
þetta hafi verið kallað eftir upplýs-
ingum hjá fyrirtækjunum um fyrir-
framsölu. Greiðslum sé haldið eftir á
meðan unnið sé að málinu. „Við vilj-
um ekki halda eftir meiru en þörf er á
en það þarf að hafa í huga að við erum
greiðslumiðlunarfyrirtæki, ekki lána-
stofnun,“ segir Jakob.
Spurður hvort mikið sé um endur-
kröfur segir Jakob að enn sem komið
er sé það ekki.
Í tilkynningu sem Borgun birtir á
vef sínum kemur fram að fyrirtækið
muni ekki grípa til beinna aðgerða
gegn fyrirtækjum, þrátt fyrir að mik-
ið sé um afbókanir og endurgreiðslur
í ferðaþjónustu, en beinir því til við-
skiptavina sem fá brúarlán hjá við-
skiptabanka sínum að setja uppgjör
slíkra krafna í forgang.
Gangi ekki of hart fram
Jóhannes Þór Skúlason, fram-
kvæmdastjóri Samtaka ferðaþjónust-
unnar, hefur heyrt frá félagsmönnum
vegna aðgerða kortafyrirtækjanna.
Telur hann að þau gangi misjafnlega
langt. Eitt þeirra hafi tilkynnt að það
ætli að halda eftir greiðslum vegna
ferða langt inn í sumarið, jafnvel
greiðslum sem samið hafi verið um að
væru óendurkræfar og ætti því ekki
að þurfa að endurgreiða.
Í aðvörunarbréfi Kortaþjónust-
unnar til hótelsins á Suðurlandi, sem
Morgunblaðið hefur afrit af, er meðal
annars óskað eftir upplýsingum um
fjárhæðir fyrirframgreiddra bókana
út septembermánuð og með hvað
miklum fyrirvara greiðsla hafi verið
tekin fyrir bókanir sem ekki eru með
afbókunarrétti.
„Við höfum fullan skilning á því að
kortafyrirtækin bera ábyrgð og þurfa
að uppfæra hættumat en leggjum
þunga áherslu á að það sé ekki gert á
þann máta að það skerði lausafjár-
stöðu fyrirtækjanna meira en þörf er
á og auki ekki á þann mikla vanda
sem fyrir er,“ segir Jóhannes.
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Við Gullfoss Enn er fólk á ferðinni um Suðurland með kortin sín á lofti en þeim fer ört fækkandi.
Fresta útgreiðslu kredit-
kortagreiðslna hótels
 Greiðslumiðlunarfyrirtæki meta áhættu af endurkröfum
Kristján H. Johannessen
khj@mbl.is
Til umræðu er nú í Danmörku að
fella niður komandi stúdentspróf
vegna þess ástands sem skapast hef-
ur í skólamálum í kjölfar útbreiðslu
kórónuveiru. Er ástæða þess meðal
annars sögð mikið álag á nemendur í
fjarkennslu, einkum þá sem standa
höllum fæti fyrir.
Kristinn Þorsteinsson, skóla-
meistari Fjölbrautaskólans í Garða-
bæ og formaður Skólameistara-
félags Íslands, segir engin áform um
slíkt hér á landi. Allir framhaldsskól-
ar geri ráð fyrir að ljúka önninni á
hefðbundnum tíma með prófi eða
mati á stöðu nemenda.
„Skólarnir eru mjög ólíkir, sumir
eru með lítil sem engin próf á meðan
aðrir eru með mikla prófahefð og
þannig verður það áfram,“ segir
hann og bætir við að skólastarf sl.
vikur hafi „gengið vonum framar“.
„Það er vissulega mikið átak að
taka hefðbundna kennslu og skella
henni í dreifnám með afar skömmum
fyrirvara. Menn voru misvel undir
þetta búnir en allir tókust á við verk-
efnið í sameiningu. Fjölmargir skól-
ar, eins og til að mynda okkar, halda
svo úti tímum á netinu þar sem tekið
er niður manntal og fylgst með mæt-
ingu. Nemendur vinna svo verkefni
og skila á netinu,“ segir Kristinn og
bætir við að fjarfundabúnaður og
samskiptaforrit komi sér vel núna.
Fleiri lenda sennilega í vanda
Morgunblaðið hefur undanfarið
greint frá áhyggjum skólastjórn-
enda vegna erfiðrar stöðu í skóla-
málum. Hafa þeir meðal annars
áhyggjur af því að sumir nemendur
séu farnir að missa tengsl sín við
skólana. Kristinn segir hugsanlegt
að fleiri nemendur séu nú að lenda í
meiri erfiðleikum en vanalega.
„Það munu alltaf einhverjir líða
fyrir svona skrítið ástand. Hugsan-
lega lenda fleiri nemendur í erfið-
leikum nú, en við erum þó að láta
námsráðgjafa hringja í nemendur til
að fylgjast með þeim sem eiga í erf-
iðleikum. Ástandið er vissulega
öðruvísi og erfitt,“ segir hann.
Engin áform um
að hætta við próf
 Danir vilja fella niður stúdentspróf
Skannaðu kóðann
til að lesa lengri
útgáfu á mbl.is
Tilkynningum um innbrot og þjófn-
aði fækkaði milli mánaða, ekki síst
hvað varðar þjófnað á farsímum og
innbrotum í ökutæki. Þetta er meðal
þess sem fram kemur í mánaðar-
skýrslu lögreglustjórans á höfuð-
borgarsvæðinu fyrir mars 2020.
Alls voru 514 hegningarlagabrot
skráð á höfuðborgarsvæðinu í mars
og fækkaði brotum um 233 á milli
mánaða. Hafa ber í huga að tölur
fyrir mars eru teknar út tveimur
vikum fyrr en venjulega, sem getur
haft áhrif á fjölda skráðra mála og
því mikilvægt að túlka þróun í mars
2020 mjög varlega, segir í tilkynn-
ingu frá lögreglu.
Skráðum ofbeldisbrotum fækkaði
en tilkynningum um heimilisofbeldi
fjölgaði á milli mánaða.
Færri inn-
brot og
þjófnaðir
 Skýrsla lögregl-
unnar fyrir mars