Fjölrit RALA - 20.05.1997, Side 34

Kalrannsóknir 1996
24
Svellkal og lífeðlisfræði jurta (185-9216)
Áfram var unnið að því að rannsaka þau efnasambönd sem myndast við öndun plantna undir
svelli. Plönturnar voru ræktaðar utan dyra og hörðnuðu þar. Borið var saman þol nokkurra
plöntutegunda, og lifðu þær mjög mislengi undir svellinu eins og sést á eftirfarandi mynd.
Dagar í svelll
Kalskemmdir mismunandi tegunda eftir svellun við -2°C.
Við loftfirrða öndun mynda plöntur venjulega koltvísýring, etanól og mjólkursýru. Þessi efni
mælast í hærra magni í grösum en vetrarkorni þegar plönturnar eru farnar að drepast.
■Vetrarbygg
■Vetrarhveiti
■Vetrarrúgur
□ Rauðsmári
□Vallarfoxgras
□ Beringspuntur
Uppsöfnun efna, sem myndast við loftfirrða öndun hjá mismunandi gróðri. Vetrarkom var
svellað í 4-5 daga og þá lifði um 10% vetrabyggs en um 80% vetrarhveitis og vetrarrúgs.
Rauðsmári var svellaður í 7-15 daga og þá lifði um 10% hans, en grösin voru 21-28 daga í
svelli og þá lifðu enn um 80% þeirra.
Auk efnasambanda sem venjulega myndast við loftfirrða öndun hafa mælst nokkrar aðrar
sýrur í mismiklu magni. Ekki er alveg ljóst hvort þetta eru efnasambönd sem plönturnar
mynda eða hvort örverur kunna að vera þar virkar.