Fjölrit RALA - 20.05.1997, Side 49

39
Landgræðsla 1996
Erfðavistfræði íslenskra belgjurta (132-9224)
Markmiðið er að kanna, hvort unnt sé að nýta íslenskar belgjurtategundir til landgræðslu og
jafnvel í landbúnaði (sjá nánar Jarðræktarrannsóknir 1994, bls 37).
Tilraunir frá 1994 voru metnar þrisvar sumarið 1996. Um vorið voru afföll skráð og
spretta metin. Eftir miðjan júlí voru afföll skráð og mat lagt á þrótt, útbreiðslu, blómgunar-
tíma, fjölda blóma og einsleitni. Um haustið voru afföll skráð og mat lagt á útbreiðslu, þrótt,
fræmyndun, undirbúning fyrir vetur og einsleitni. Ekki hefur verið unnið úr þessum gögnum.
Plantað var út í fjórar tilraunir í júní 1996: á Geitasandi, í Gunnarsholti, á Korpu og á
Hólasandi í S-Þingeyjarsýslu. Þróttur plantnanna var metinn við útplöntun og um haustið
voru afföll skráð.
Nýjar aðferðir við uppgræðslu (132-1139)
Sem undanfarin 8 ár var eftirverkun nokkurra áburðargerða svo og áhrifin af mismunandi
útburðaraðferðum mæld í tveimur tilraunum í nágrenni Gunnarsholts.
Lúpína og dúnmelur
Sumarið 1994 var skriðulli lúpínu (Lupinus polyphyllus) og tveimur stofnum af dúnmel
(Leymus mollis), A-499 og A-510, plantað í sand í Sandgili í landi Gunnarsholts. Markmiðið
er að kanna hvernig þessum tegundum reiðir af á landi sem er mikið á hreyfingu og að rækta
af þeim fræ.
Mun kröftugri plöntur eru í A-499 en A-510. Ekkert er komið af fræsprotum á melinn.
Fáar plöntur af lúpínunni eru lifandi og þær báru enga blómsprota í haust.
Vegna mikilla affalla í lúpínunni var ákveðið að planta henni út á ný í hagstæðara land.
Lúpínunni var sáð um miðjan mars í gróðurhús á tilraunastöðinni Korpu. Plönturnar voru
smitaðar um miðjan maí og plantað út í byrjun júní á efri Geitasandi. Alls var um 2000
plöntum plantað út og var bil milli plantna 1 m . Útplöntun heppnaðist vel og náðu plönturnar
að vaxa nokkuð um sumarið.
Erlendar belgjurtir
Árið 1991 hófst prófun á erlendum belgjurtum með það að markmiði að finna belgjurtir sem
gætu lifað hér og myndað fræ til þess að nota í landgræðslu (sjá nánar Jarðræktarrannsóknir
1993, bls 41).
Nokkurt fræ hefur fengist af skriðlustofnum (Galega orientalis) frá Finnlandi og
fyrrum Sovétríkjunum (nr. 13,14,15,16) og af fjallalykkju (Hedysarum alpinum) frá Alaska
(nr. 18). Þessir stofnar hafa verið í frekari prófunum og reynst vel. Því var ákveðið að hefja
frærækt á þessum tveim tegundum.
Um miðjan apríl var öllu fræi sáð sem náðst hefur undanfarin ár af skriðlu og
fjallalykkju. Fræið kemur úr tilrauninni frá 1991 og einnig af fjallalykkju á neðri Geitasandi úr
söfnun í Alaska árið 1985. Um miðjan maí voru plönturnar smitaðar og þann 17. júlí var þeim
plantað út á neðri Geitasandi í mjög sandborinn jarðveg vaxinn krækilyngi og lágvöxnum
víði. Um 250 plöntum var plantað út af skriðlu og alls um 2000 af fjallalykkju, bil milli
plantna var um 1 m. Að hausti leit útplöntunin vel út og höfðu margar plöntur vaxið nokkuð
um sumarið.