Fjölrit RALA - 30.11.2003, Blaðsíða 29

21
Jarðvegur 2002
Bygging og eðliseiginieikar móajarðvegs og áhrif jarðvinnslu (132-9500)
Með þessu verkefni, sem er styrkt af Rannís og Framleiðnisjóði, er stefnt að því að auka
þekkingu á byggingu og eðliseiginleikum jarðvegs og áhrifum jarðvinnslu, í fyrstu með
áherslu á móajarðveg. Þess er vænst að sú þekking og starfsaðstaða, sem er byggð upp, muni
nýtast í öðrum jarðræktarrannsóknum.
Verkefnið hófst með því að tekin voru jarðvegssýni í mólendi á þremur stöðum úr
ræktuðu landi með mismunandi ræktunarsögu. Helstu atriði, sem mæld voru, voru efna-
innihald svo sem pH, C og N og leysanleg næringareíni, lífmassi í jarðvegi, umsetning lífræns
efnis, talning á lífverum, samkomabygging, vatnsbinding og loftrými í jarðvegi. Þær
mælingar, sem til nýjunga má telja, era mælingar á lífmassa, mælingar á samkomum og
mælingar á vatnsheldni og loffrými í óröskuðum sýnum þótt hið síðast talda hafi verið gert
áður á Hvanneyri. í komræktarlandi í Miðgerði í Eyjafirði vom tekin sýni úr landi þar sem
kom hafði verið ræktað árlega annars vegar í 6 ár og hins vegar í 13 ár, en áður var þar tún.
Til samanburðar vom tekin sýni úr nærliggjandi túni. I Syðra-Vallholti í Skagafirði vom
tekin sýni úr landi þar sem kom hafði verið ræktað árlega í 6 ár og í Vindheimum úr landi
sem hafði verið ræktað í 2 ár. Til samanburðar vom tekin sýni úr 10 ára gömlu túni í Vind-
heimum, en allar þessar spildur liggja saman. A Korpu vom tekin sýni úr landi sem hafði
verið ræktað árlega í 2 ár annars vegar og í 7 ár hins vegar. Til samanburðar vom líka tekin
sýni úr túni. Sýni vom tekin úr 0-5, 5-10 og 10-20 sm í túni og 0-10 og 10-20 sm í akri. Til
mælingar á losun kolefnis og niturs var þó aðeins tekið eitt sýni úr 0-20 sm á hveijum stað.
Tilraun nr. 797-02. Jarðvinnslutilraun.
Tilraunin er á landi sem hefur verið vaxið grasi ffá 1994 en ekki borið á seinustu 5 árin.
Jarðvinnslureitir em 7x14 m. Landið var plægt 19.-20.10. 2001. Plægðir vom liðir b-e,
reitimir unnir 23.5. og sáð og valtað 24.5. Yrki vom Skegla, sáðmagn 200 kg/ha, og Adda,
sáðmagn 20 kg/ha. Áburður var 60 kg N/ha í Græði 5.
Þe. hkg/ha
11.7 . 23.8. Alls
a. Tún 42,8 12,1 54,9
Þe. hkg/ha Komþ. Rúmþ.
Kom Hálmur mg g/lOOml
b. Plægt, vallarfoxgrasi sáð með komi 35,5 50,5 34,5 59,6
c. Plægt og herfað árlega 33,7 50,4 34,0 58,3
d. Plægt og tætt árlega 30,7 50,6 31,3 56,7
e. Plægt og herfað, byggi sáð næstu vor 33,7 50,9 33,5 58,7
Meðaltal 33,4 50,6 33,3 58,3
Staðalskekkja mismunarins 1,28 4,6 1,19 0,67
Liðir c og e fengu sömu meðferð í ár. Tætarinn hafði rifið upp torfur og komið var gisnara á
tættum reitum en öðmm. Komið var skorið 12.9. og hálmurinn hreinsaður af reitunum á
næstu dögum. Reitir c og d vom svo plægðir 12.-13.11.