Rit Búvísindadeildar - 10.07.1996, Blaðsíða 9

Rit Búvísindadeildar - 10.07.1996, Blaðsíða 9
INNGANGUR Fyrsta gróðurhúsið á íslandi var byggt á Sauðárkróki árið 1896, af dönskum kaupmanni, sem hét Carl Knudsen (Kristmundur Bjamason, 1969). Hann hitaði húsið upp með hrossataði, sem hann lét gerjast. í húsinu ræktaði Knudsen matjurtir til heimilis og hóf þar með, fyrstur manna, heimilisgarðrækt í gróðurhúsi á íslandi. Einar I. Siggeirsson (1957) skrifaði um notkun plastefna við garðyrkju, en þá mun plast enn hafa verið lítið notað til slíkra hluta á íslandi. Þetta er líklega ein fyrsta grein, sem skrifuð hefur verið á íslensku um þessa notkun á plasti. Sturla Friðriksson (1968) greindi frá ræktunartilraunum þar sem hann notaði plast. Upp úr því fer notkun á plasti í garðyrkju vaxandi. Vorið 1982 var reist gróðurhús úr plasti á Hvanneyri, með það fyrir augum að gera athuganir á ræktun matjurta. Hús þetta er 40 m^ að stærð. Árið 1984 var annað plastgróðurhús byggt, sem er 72 að stærð. Óli Valur Hansson (1985) lýsir vel gerð plastgróðurhúsa, eins og þau eru á Hvanneyri. Seinna húsið hefur reynst óhentugt fyrir rannsóknir, vegna þess hve stórt það er. Uppskera í miðju húsinu er að öðru jöfnu meiri en uppskeran út við dyrnar, líklega vegna hitamismunar. Lengi vel var ekki til upphitað gróðurhús á Hvanneyri. Á 100 ára afmæli skólans árið 1989, var tekið í notkun nýtt og gott upphitað gróðurhús. Það gjörbreytti m.a. aðstæðum til uppeldis á plöntum. Áður en upphitaða gróðurhúsið var byggt ólu eftirtaldir aðilar upp plöntur fyrir skólann: Garðyrkjuskóli ríkisins, Rannsóknarstofnun landbúnaðarins og Tómas M. Ludwig garðyrkjumaður, Klöpp í Reykholtsdal. Þessir aðilar eiga þakkir skildar fyrir hjálpina. Einnig voru aldar upp plöntur við Ijós á fjósloftinu á Hvanneyri, við erfiðar aðstæður. Öllum þeim tilraunum og athuganum, sem getið er um í þessu riti, hefur verið lýst í árlegum skýrslum bændaskólans á Hvanneyri (Fjölrit Bændaskólans á Hvanneyri Nr. 59, 60 og 64, ásamt Ritum Búvísindadeildar nr. 2, 3, 5, 9 og 12). Þess vegna er hér ekki skýrt frá öllum upplýsingum um hveija athugun eða tilraun, t.d. um áburð, reitastærð o.fl. í plastgróðurhúsunum á Hvanneyri hafa fáar tilraunir verið gerðar með samreitum. Hins vegar hefur mikið verið gert af athugunum, þar sem hver tilraunameðhöndlun er aðeins á einum reit. Þetta hefur orðið til þess að unnt hefur verið að reyna margar tegundir og afbrigði matjurta, en niðurstöðumar em ekki nákvæmar. Á grundvelli athugananna er þó hægt að benda á þær matjurtir með nokkurri vissu, sem unnt er að rækta í köldum plastgróðurhúsum. Köld plastgróðurhús em mest notuð af fólki, sem ræktar matjurtir til heimilisnota. Ný gróðurhús úr plastdúk eru ekki dýr miðað við hús úr gleri eða hörðu plasti. Hins vegar endist plastið utan á þeim venjulega aðeins 2-5 ár, þannig að rekstrarkostnaður er töluverður. Plast er aðallega búið til úr olíu eða jarðgasi. Ef þessi hráefni hækka í verði, eins og búast má við, hækkar verð á plasti og þar með verður dýrara að nota plast eða trefjadúk við ræktun. 3
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62

x

Rit Búvísindadeildar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Rit Búvísindadeildar
https://timarit.is/publication/1498

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.